تیروئیدکتومی چیست؟
تیروئیدکتومی برداشت کامل و یا قسمتی از غده تیروئید می باشد. تیروئید غده ی پروانه ای شکل در قسمت پایین گردن است که مسوول تولید هورمون های کنترل کننده متابولیسم بدن و تنظیم ضربان قلب برای سرعت سوزاندن کالری است. تیروئیدکتومی برای درمان اختلال تیروئید مانند سرطان تیروئید، بزرگ شدن غیر سرطانی تیروئید (گواتر) و پرکاری تیروئید انجام می گیرد.
میزان برداشت غده تیروئید در طول جراحی بستگی به علت مراجعه بیمار دارد. اگر بخشی از غده تیروئید طی عمل برداشته شود، مشکلی برای بیمار وجود ندارد چراکه تیروئید می تواند پس از جراحی به عملکرد نرمال خود ادامه دهد ولی اگر کل غده تیروئید خارج شود فرد پس از جراحی نیاز به دریافت روزانه هورمونهای تیروئید دارد.
علت ها و دلایل تیروئیدکتومی
◄ سرطان تیروئید: سرطان یکی از معمول ترین علل برای جراحی تیروئید است که بخش زیادی از تیروئید طی جراحی خارج می شود.
◄ بزرگ شدن غیر سرطانی تیروئید (گواتر): اگر فردی دچار گواتر شود بصورتی که در بلعیدن و تنفس مشکل داشته باشد و یا به علت پرکاری تیروئید به گواتر مبتلا شده باشد تیروئید بطور کامل یا بخشی از آن با جراحی خارج می شود.
◄ پرکاری تیروئید: در این بیماری غده تیروئید هورمون تیرووکسین را بیش از میزان مورد نیاز بدن تولید می کند. اگر فردی به داروهای تیروئید پاسخ ندهد، به ید رادیواکتیو جواب ندهد و یا مایل به درمان ید رادیواکتیو نباشد تیروئیدکتومی می تواند انتخاب مناسبی برای درمان باشد.
خطرات احتمالی
تیروئیدکتومی دارای دستورالعمل های ایمنی در طی جراحی می باشد اما مانند سایر جراحی ها دارای خطرهایی نیز می باشد.
عوامل خطر تیروئیدکتومی شامل:
◄ خونریزی
◄ انسداد راه تنفسی ناشی از خونریزی
◄ خشونت یا گرفتگی صدا بدلیل آسیب های عصبی
◄ آسیب به غدد پاراتیروئید، چهار غده کوچک واقع در پشت تیروئید، که منجر به کاهش غیرطبیعی سطوح کلسیم در خون و استخوان، همچنین افزایش فسفر در خون می شود.
انواع تیروئیدکتومی
◄ برداشتن کامل تیروئید یک طرفه چپ یا راست
◄ برداشتن کامل تیروئید دوطرفه
◄ برداشتن کامل تیروئید یک طرفه و همزمان
◄ برداشتن ناکامل تیروئید طرف مقابل
پس از جراحی تیروئیدکتومی
پس از جراحی، بیمار به اتاق ریکاوری منتقل می شود که در آن تیم مراقبت بر بهبود پس از عمل جراحی و بیهوشی نظارت می کنند. زمانیکه که فرد به طور کامل بهوش آمد به بخش مربوطه منتقل می شود. ممکن است فرد پس از تیروئیدکتومی، درد گردن و صدای خشن یا ضعیف را تجربه کند. این لزوماً به معنی آسیب دائمی به عصب حنجره نیست. این علائم موقتی هستند و اغلب ممکن است به خاطر تحریک لوله تنفس (لوله تراشه) و یا التهاب عصبی ناشی از عمل جراحی رخ دهد.پس از جراحی تیروئیدکتومی معمولی فرد تنها ۲۴ ساعت تحت مراقبت در بیمارستان قرار می گیرد و به علت درد گلو معمولا چند روزی مشکل در بلع مواد غذایی جامد دارد و بهتر است مایعات انرژی دار استفاده کند. درن (لوله) گردن بیمار جهت تخلیه خون آبه از محل عمل معمولا ۴۸ ساعت باقی می ماند که مرتب تعویض پانسمان می گردد و سپس خارج می شود. پس از انتقال به منزل در عرض یک یا چند هفته می تواند فعالیت های معمول خود را انجام دهد ولی نیاز است در مورد محدودیت برخی فعالیت های خاص با پزشک خود مشورت کند.
اگر تنها بخشی از تیروئید طی جراحی خارج شود غده تیروئید قادر به انجام عملکرد طبیعی خود بوده و فرد نیازی به دریافت هورمون ندارد.
اگر تیروئید کامل برداشته شود، علائم و نشانه های کم کاری تیروئید در فرد ظاهر می شود. در نتیجه باید روزانه یک قرص تیروکسین را دریافت کند. این جایگزینی هورمون به طور معمول مشابه هورمون ساخته شده توسط غده تیروئید می باشد و مشکلی برای فرد ایجاد نخواهد کرد. پزشک میزان مصرف قرص را با بررسی آزمایش خون تعیین می کند.