اختلالات دریچه‌های قلب

چهار دریچه‌ کنترل جریان خون یک‌طرفه در قلب را برعهده دارند. این چهار دریچه با هر ضربان قلب باز و بسته می‌شوند. دریچه‌های قلبی ساختارهای ظریفی هستندکه در عمق قلب شما قرار دارند و در عبور حساب شده حدود ۴۰۰ لیتر خون در ساعت، نقش بسیار حیاتی و مهمی دارند.

در پاسخ به افزایش و کاهش فشار، لت‌های هر دریچه باید به طورکامل باز شده و سپس به طورکامل و محکم بسته شوند تا حرکت خون بدرستی انجام شود. اگر دریچه بد شکل شده و یا عملکرد کاملی نداشته باشد، دو نوع مشکل در جریان خون یکطرفه ممکن است ایجاد شود. اگر دریچه نتواند بطورکامل باز شود و بدین ترتیب مانع از حرکت رو به جلوی خون شود، شرایطی را پدید می‌آورد که “تنگی‌دریچه” نامیده می‌شود. از آنجایی‌که دریچه تنگ شده قلب ممکن است میزان جریان خون را محدود کند، این امر ممکن است باعث بروز علائمی دال بر گردش ناکافی خون شود.

تنگی دریچه معمولا در نتیجه ضخیم شدن، سفت شدن یا حتی بهم چسبیدن لت‌های دریچه‌ها بوجود می‌آید. با گذشت زمان، قلب مجبور می‌شود که سخت‌تر کارکند تا خون بیشتری را بتواند از میان این دریچه تنگ عبور دهد، که این امر ممکن است به عضله قلب آسیب بزند و حفرات قلب را بزرگ کند.

اگر دریچه‌ای بطور کامل بسته نشود و اجازه دهد که جریان خون به عقب برگردد، “نارسایی دریچه” (ناکارآمدی یا بی‌کفایتی) به وجود می‌آید. چون خون به سمت عقب برمی‌گردد، لذا حفرات قلب پشت‌سر دریچه نارسا، بزرگتر می‌شوند و پمپاژ بیهوده و کمتر موثری را انجام می‌دهند.

قلب توانایی چشمگیری در سازگارشدن و جبران مشکلات دریچه‌ای دارد. اغلب یک پزشک می‌تواند از طریق گوش کردن با گوشی پزشکی به صداهای قلب، اختلال موجود در دریچه‌های قلب را تشخیص دهد. اختلال در جریان خون باعث بروز یک تلاطم خونی موسوم به”سوفل قلبی“می‌شود. از آنجایی‌که قلب توانایی تطبیق زیادی دارد، لذا ممکن است هیچ‌گونه علایمی را احساس نکنید و قلب بدون هیچگونه مشکلی تا ده‌ها سال کار کند. اما اگر با گذشت زمان، دیگر قلب نتواند جبران اختلال کارکرد دریچه‌ها را بکند، ممکن است علایمی مانند تنگی نفس بروز نماید. تشخیص بموقع مشکل دریچه‌ای بسیار مهم است، چون می‌توان قبل از ایجاد آسیب دایمی به عضله قلب، آن را درمان نمود.

هر یک از چهار دریچه قلب (میترال، آئورت، سه لتی یا ریوی) بنا به علل مختلفی ممکن است دچار مشکل یا بیماری شوند. اختلال دریچه‌های میترال و آئورتی یعنی دریچه‌های سمت چپ قلب شایع‌تر است. شایع‌ترین علل اختلالات دریچه‌های قلبی عبارتند از:

• نواقص مادرزادی، یعنی اینکه فرد با یک دریچه قلبی غیرطبیعی به دنیا آمده است.
• بیماری‌های عفونی، مثل اندوکاردیت باکتریایی که می‌تواند از طریق تشکیل بافت اسکار به دریچه‌های قلب آسیب بزند.
• تب روماتیسمی، هم اکنون دیگر بیماری شایعی نیست.
• تغییرات ساختاری یا عملکردی دریچه، که با افزایش سن رخ می‌دهند.
• بیماری سرخرگ کرونری، حمله قلبی، یا اختلال عملکرد عضلانی قلب که منجر به بروز مشکلاتی در نحوه فعالیت دریچه‌ها بدلیل تغییرات ساختاری قلب یا کاهش خون‌رسانی آن دسته از عضلات قلبی می‌شوند که فعالیت دریچه‌ها را کنترل می‌کنند.

علائم اختلالات دریچه‌ای ممکن است اندک و تدریجی باشند. این علایم بسته به اینکه کدام دریچه مختل شده و چه نوع اختلالی رخ داده است با هم فرق می‌کنند (بمنظور کسب اطلاعات دقیق‌تر در مورد اختلالات دریچه‌ای مطالب این صفحه و صفحات۳۰۷-۲۹۳را ملاحظه نمایید).

برخی افراد با نقص مادرزادی دریچه متولد می‌شوند، ولی ممکن است هرگز عوارض آن را تجربه نکرده و تا سال‌ها در زندگی‌شان با هیچ مشکلی مواجه نشوند. دریچه‌های غیرطبیعی ممکن است نسبت به رسوبات کلسیمی حساسیت بیشتری داشته باشند که معمولا در نتیجه پیری یا اختلال عملکرد دریچه‌هارخ می‌دهند. اگر نقص مادرزادی دریچه شدید باشد، ممکن است علایم بالینی زودتر رخ دهند.

همچنین یک نقص دریچه‌ای مادرزادی، خطر ابتلای فرد به اندوکاردیت عفونی را افزایش می‌دهد. اندوکاردیت عفونی، عفونت پوشش داخلی قلب (اندوکاردیوم) یا دریچه‌های قلب می‌باشد.

ممکن است تعداد کمی باکتری وارد جریان خون شوند، که معمولا توسط سیستم دفاعی بدن از بین می‌روند. با اینحال، این باکتری‌ها تمایل زیادی دارند تا در دریچه‌های غیرطبیعی قلب مستقر شوند. در صورت غیرطبیعی بودن دریچه‌های قلب، ممکن است این باکتری‌ها باعث عفونت و آسیب دریچه‌های قلبی شوند. بدین دلیل، اگر پزشکتان تشخیص داد که نقص مادرزادی دریچه‌ای قلبی دارید، به منظور پیشگیری از بروز عفونت ممکن است قبل از انجام برخی اعمال دندانپزشکی یا جراحی، مصرف آنتی‌بیوتیک جهت از بین بردن باکتری ها ضروری باشد.

به عنوان والدین کودک، ممکن است پزشک به شما بگوید که فرزندتان سوفل قلبی دارد. سوفل قلبی صداهایی را توصیف می‌کند که خون به هنگام عبور از قلب ایجاد می‌نماید. سوفل قلبی همیشه بدان معنا نیست که اتفاق بدی در حال رخ دادن است. از آنجایی‌که قلب کودکان به دیواره سینه‌شان نزدیک است، لذا صدای سوفل اغلب شنیده می‌شود و در صورت هیجان زده شدن و یا تب کردن، این صدا بلندتر شنیده می‌شود.

پزشک ممکن است این صدا را سوفل بی ضرر قلبی بنامد. یعنی صدایی که هیچ‌گونه مشکلی را بوجود نمی‌آورد. دلیلی برای نگرانی وجود ندارد و نباید کودک را از فعالیت‌های طبیعیش بازداشت.

اگر پزشک به بررسی‌های بیشتری نیاز داشته باشد تا مطمئن شود که این سوفل بی خطر است، ممکن است خود پزشک این بررسی‌ها را انجام دهد یا اینکه فرزند شما را به متخصص قلب کودکان ارجاع دهد. برای کمک به تشخیص اینکه آیا این سوفل قلبی بی‌خطر است و یا اینکه نشانه‌ای از بیماری قلب می‌باشد، بررسی‌های ابتدایی از قبیل عکس برداری از قفسه سینه بوسیله اشعه ایکس، نوارقلب یا اکوی قلبی صورت می‌گیرد. اگر این بررسی‌ها نتوانند مشکل را تشخیص دهند، در واقع این سوفل قلبی بی‌خطر بوده و قلب کودک شما کاملا طبیعی و سالم است.

افراد بالغ نیز ممکن است سوفل‌های بی‌خطری داشته باشند. ارزیابی اولیه این افراد نیز مانند کودکان است و شامل عکس‌برداری قفسه سینه بوسیله اشعه ایکس، نوار قلبی و اکوی قلبی می‌باشد. گاهی ممکن است سوفل قلبی به علت عبور بیش از حد خون از یک دریچه طبیعی به وجود آید. برای مثال در افراد مبتلا به کم خونی حاد، قلب ممکن است خون بیشتری را برای جبران ضعف توانایی بدن در انتقال اکسیژن، پمپاژ نماید.

اندوکاردیت عفونی، عفونت پوشش داخلی حفرات قلب (اندوکارد) و یا دریچه‌های قلب است. این عارضه توسط موجودات میکروسکوپی (بطور معمول باکتری‌ها و گاهی قارچ‌ها و سایر انواع موجودات میکروسکوپی) ایجاد می‌شوند. این موجودات از طریق جریان خون وارد قلب شده و در آنجا ساکن می‌شوند. این موجودات میکروسکوپی به شکل طبیعی و بی‌خطری در برخی از قسمت‌های بدن مانند دهان و دستگاه ادراری زندگی می‌کنند و ممکن است بر اثر کوچکترین خراش یا بریده شدن بافت وارد جریان خون شوند.

همیشه وجود باکتری‌ها در خون، منجر به اندوکاردیت نمی‌شود و همچنین تمام باکتری‌ها نیز قادر به ایجاد اندوکاردیت نمی‌باشند. اندوکاردیت بیماری ناشایعی است.

وقتی که اندوکاردیت رخ می‌دهد، موجودات میکروسکوپی داخل خون به پوشش داخلی قلب یا دریچه‌های غیرطبیعی می‌چسبند. شاید لخته‌های خونی میکروسکوپی که از قبل در محل ایجاد شده‌اند، در این فرایند به آنها کمک کنند. پاسخ بدن از طریق ارسال سلول‌های ایمنی و فیبرین (از عناصر تشکیل لخته) برای به دام انداختن ارگانیسم می‌باشد. یک دسته از مواد سلولی که مجموعه‌ای از ارگانیسم‌ها را دارد، وژتاسیون خوانده می‌شوند. وژتاسیون‌ها ممکن است با یکی از عملکردهای دریچه تداخل کنند. همچنین وژتاسیون‌ها ممکن است کنده شده و یکی از رگ‌های خونی را در یک اندام حیاتی مسدود کنند.

احتمال ابتلا به اندوکاردیت در صورت وجود بیماری‌های دریچه‌ای، جراحی قلبی، نقص مادرزادی قلبی، آسیب دریچه‌های قلبی به علت تب رماتیسمی در دوران کودکی، دریچه مصنوعی قلب یا وجود هر ماده خارجی دیگری در بدن افزایش می‌یابد. معتادان مواد مخدری که از سوزن‌های مشترک یا آلوده استفاده می‌کنند نیز در معرض خطر زیاد ابتلا به اندوکاردیت قرار دارند.

علایم اندوکاردیت متغیراند اما اغلب آنها با تب همراه می‌باشند. بیشتر افراد سایر علایم شبه آنفولانزایی مانند دردهای عضلانی، خستگی، تعریق شبانه و از دست دادن اشتها را گزارش می‌کنند. اگر مبتلا به اندوکاردیت مزمن یا اندوکاردیت تحت حاد هستید، علایم ممکن است شدت کمتری داشته و تا ماه‌ها قبل از تشخیص ادامه داشته باشند. گاهی اوقات علایم نارسایی قلبی مانند تنگی نفس و گیج شدن نخستین نشانه اندوکاردیت عفونی می‌باشند. شما و پزشک معالج‌تان ممکن است متوجه تغییراتی در پوست و ناخن‌هایتان بشوید، از جمله لکه‌های قرمز در کف دست و پا، زخم‌های دردناک در نوک انگشتان دست و پا و یا خط‌های تیره (خونریزی‌های ریز) در زیر ناخن‌ها که به نظر خرده‌های چوب می‌آیند. اندوکاردیت عفونی ممکن است باعث ایجاد عوارض دیگری نظیر کم‌خونی و خون ادراری گردد.

پزشک در ابتدا ممکن است از روی علایم شما به اندوکاردیت شک کند بویژه اگر خطر شناخته‌ شده‌ای مانند بیماری قلبی مادرزادی، تب رماتیسمی یا بیماری دریچه‌ای داشته باشید. او بوسیله گوشی طبی به صدای قلب‌تان گوش فرا خواهد داد و ممکن است متوجه یک سوفل جدید (صدای تلاطم جریان خون در قلب) یا تغییر سوفل قدیمی در قلب‌تان گردد. از روی نمونه‌های خونی که برای کشت به آزمایشگاه ارسال می‌شوند پزشک می‌تواند وجود عفونت و نوع میکرب بوجود آورنده عفونت را تشخیص دهد. تنها تعداد اندکی از کشت‌های خونی در افراد مبتلا به اندوکاردیت عفونی، منفی می‌شوند (منفی‌کاذب). یک اکوی قلبی تشخیص پزشک را با نشان دادن وژتاسیون‌ها بر روی دریچه‌های قلب تایید می‌کند. اکوی قلبی همچنین اندازه قلب شما را نشان داده و نشان می‌دهد که دیواره‌های قلب و دریچه‌های آن چگونه کار می‌کنند.

برای درمان اندوکاردیت به مقادیر (دوزهای) فراوانی از آنتی‌بیوتیک به مدت ۲ تا ۶ هفته برای کشتن موجودات میکروسکوپی عفونی در خون و استریلیزه کردن دریچه‌های قلب نیاز دارید. در ابتدا ضروری است که در بیمارستان بستری شوید تا آنتی‌بیوتیک‌ها بصورت داخل وریدی تجویز شوند. در برخی از افراد که به خوبی به این درمان اولیه پاسخ می‌دهند، ممکن است دوره کامل مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها در خانه تکمیل شود. پزشک معالج شما با انجام آزمایش‌های خونی منظم از کارکرد صحیح داروها مطمئن خواهد شد.

در برخی افراد، اندوکاردیت عفونی ممکن است به یک دریچه قلبی (طبیعی یا مصنوعی) صدمه زیادی بزند. اندوکاردیت‌عفونی همچنین ممکن است باعث ایجاد نارسایی قلبی شود. همچنین وژتاسیون‌ها ممکن است به کرات جدا شده و در سراسر خون پخش شوند. ممکن است برای حذف بافت عفونی و تعمیر یا تعویض دریچه نیاز به عمل جراحی باشد.

مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها برای پیشگیری از اندوکاردیت
در برخی از موارد ممکن است پزشک توصیه نماید که قبل از انجام برخی جراحی‌های دندان (ازجمله جرم‌گیری) یا سایر انواع جراحی، برای پیشگیری از بروز اندوکاردیت عفونی، حتما آنتی‌بیوتیک مصرف کنید. اگر به علت افزایش میزان خطر اندوکاردیت وضعیت خطرناکی دارید (مثل یک دریچه غیرطبیعی، جراحی قبلی دریچه‌ای، یک دریچه مصنوعی قلب، اندوکاردیت، یا برخی بیماری‌های مادرزادی قلب) امکان زیادی وجود دارد که این جراحی‌ها باعث ورورد باکتری‌ها به جریان خون و استقرار آنها بر روی دریچه‌های قلب شود.
در حال حاضر دستورالعمل‌های پزشکی توصیه می‌کنند که تنها افرادیکه بیماری‌های شدید زمینه‌ای دارند، قبل از این جراحی‌ها آنتی‌بیوتیک‌های پیشگیرانه را مصرف نمایند.

این جراحی‌ها معمولا در قسمت‌هایی از بدن انجام می‌گیرند که به طور طبیعی در این قسمت‌ها باکتری یافت می شود:

• اعمال دندان‌پزشکی که احتمالا باعث خونریزی می‌شوند، از جمله جرم‌گیری.
• برداشت لوزه‌ها و لوزه سوم.
  • برونکوسکوپی یا دیدن مستقیم مجاری تنفسی بوسیله یک برونکوسکوپ.
• برخی از انواع جراحی‌های مجاری تنفسی، دستگاه گوارشی یا دستگاه ادراری.
• جراحی کیسه صفرا یا پروستات.

شما از راه‌های زیر می‌توانید به پیشگیری از اندوکاردیت کمک نمایید: رعایت بهداشت دهان برای داشتنی دهانی سالم، اطلاع دادن به دندان‌پزشک در مورد وضعیت قلب و دریچه‌های آن، دادن شماره تلفن پزشک به دندان‌پزشکتان تا آنها در مورد شما با هم مشورت نمایند و پیروی از دستورات پزشک یا دندان‌پزشک در مورد مصرف آنتی‌بیوتیک قبل از دندان‌پزشکی. همچنین شما می‌توانید یک کارت مخصوص حاوی اطلاعات مربوط به اندوکاردیت عفونی را با خود به همراه داشته باشید.

این اقدامات نمی‌توانند از تمام موارد اندوکاردیت پیشگیری نمایند چرا که نمی‌توانیم پیش‌بینی نماییم که میکروب‌ها چگونه و چه زمانی وارد جریان خون می‌شوند و نیز نمی‌توانیم همه افراد در معرض خطر را قبل از انجام اقدامات تهاجمی شناسایی نماییم. همچنین نمی‌توان همه میکروب‌های اختصاصی را شناسایی نمود. پزشکان از این مورد نگرانند که مصرف بیش از حد آنتی‌بیوتیک موجب مقاومت دارویی شود. تحقیقات برای مشخص کردن موثرترین راه‌های پیشگیری از اندوکاردیت عفونی همچنان درحال انجام هستند.

زمانی تب روماتیسمی شایع‌ترین علت بیماری دریچه‌های قلب بود. تب روماتیسمی یک بیماری التهابی است. تب‌روماتیسمی که در نتیجه گلودرد چرکی درمان نشده استرپتوکوکی (یک نوع میکروب) رخ می‌دهد.
تب‌روماتیسمی در کودکان بیش‌تر از بزرگسالان رخ می‌دهد. تب‌روماتیسمی زمانی رخ می‌دهدکه پاسخ ایمنی بدن برای مبارزه با عفونت استرپتوکوکی گلو به اشتباه به بافت قلبی آسیب می‌زند. بافت آسیب دیده (اغلب دریچه‌های قلب) متورم شده و بافت اسکار تشکیل می‌دهند. بافت اسکار تشکیل شده بر روی یک دریچه، ممکن است در باز و بسته شدن لت‌های دریچه تداخل ایجاد کند.

خوشبختانه استفاده از پنی‌سیلین و سایر آنتی‌بیوتیک‌ها در درمان گلودرد استرپتوکوکی تقریبا تب‌روماتیسمی را در برخی از کشورها ریشه‌کن کرده است. اما هنوز هم تب‌روماتیسمی به عنوان یک نگرانی در سراسر دنیا محسوب می‌شود. بدون آنتی‌بیوتیک درمانی هر فرد مبتلا به گلودرد استرپتوکوکی ممکن است دچار تب‌روماتیسمی شود، اما احتمال بروز این بیماری در کودکان ۵ تا ۱۵سال بیشتر است. همچنین ممکن است یک عامل ژنتیکی باعث حساسیت بیشتر برخی از افراد به تب روماتیسمی شود. ممکن است آسیب بافت قلبی تا آخرعمر باقی بماند، هرچند ممکن است تا سال‌ها بعد از بیماری قابل توجه نباشد.

اگر حتی ده‌ها سال پیش مبتلا به تب روماتیسمی شده باشید، شما نسبت به حملات قلبی و بیماری‌های دریچه‌ای حساسیت بیشتری دارید.گرچه تب‌روماتیسمی به ندرت در افراد بالغ رخ می‌دهد ولی اگر در کودکی به این عارضه دچار شده باشید احتمال ابتلا شما در بزرگسالی بسیار بالا خواهد بود. اگر دارای سابقه تب‌روماتیسمی هستید حتما این مورد را با پزشک خود درمیان بگذارید، چرا که ممکن است استفاده از آنتی‌بیوتیک‌های پیشگیری کننده ضروری باشد.
برای محافظت از خود در برابر بروز تب روماتیسمی، درمان سریع یک گلودرد چرکی (که توسط باکتری استرپتوکوکوس ایجاد می‌شود) بسیار مهم است. علایم گلودرد استرپتوکوکی عبارت است از دردناکی و قرمزی گلو؛ بلع دشوار؛ تب ناگهانی؛ تورم در غدد گردن و گاهی اوقات راش پوستی. اگر بمدت سه روز چنین علایمی داشتید، نزد پزشک بروید تا از نظر عفونت استرپتوکوکی مورد بررسی قرار بگیرید.

با درمان آنتی‌بیوتیکی این علایم ظرف مدت چند روز ناپدید می‌شوند. به منظور کاهش خطر تب روماتیسمی ضروری است که مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها تا زمانی‌که پزشک دستور داده است ادامه داده شوند. یعنی حتی بعد از بر طرف شدن علایم، باید مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها را ادمه دهید (اگرچه تنها موارد اندکی از عفونت‌های استرپتوکوکی منجر به بروز تب‌روماتیسمی می‌شوند).

ظرف مدت سه روز تا یک ماه (یا حتی بیشتر) بعد از وقوع عفونت استرپتوکوکی درمان نشده، ممکن است علایم تب روماتیسمی رخ دهند. این علایم عبارتند از تب؛ درد مفاصل یا تورم در ناحیه مچ‌ها، آرنج‌ها، زانوها؛ برجستگی‌هایی در زیر پوست آرنج‌ها یا زانوها؛ راش پوستی در ناحیه سینه، کمر یا شکم؛ خستگی یا ضعف مفرط. در صورت مشاهده هر یک از این علایم بلافاصله به پزشک مراجعه کنید. پزشک از بزاق گلوی شما یک کشت تهیه خواهد کرد و همچنین ممکن است عکس‌برداری با اشعه ایکس یا نوار قلب را درخواست کند.

اگر مبتلا به عفونت استرپتوکوکی هستید که منجر به تب‌روماتیسمی شده است، احتمالا پزشکتان داروهای ضد‌التهابی مثل آسپرین را برای کاهش تورم تجویز خواهد کرد. همچنین ممکن است برای دفع مایعات اضافی، دیورتیک (داروی ادرارآور) برای شما تجویز شود. ممکن است پزشک برای پیشگیری از عفونت مجدد استرپتوکوکی دستور مصرف ماهیانه یا حتی روزانه آنتی‌بیوتیک را بدهد. اگر قلبتان به علت تب روماتیسمی آسیب دیده است باید حتما قبل از جراحی‌های دندان و… از آنتی‌بیوتیک‌های خاصی استفاده کنید. ممکن است ترمیم یا تعویض دریچه آسیب‌دیده با استفاده ازجراحی ضروری باشد

در حدود ۲ درصد جمعیت، مبتلا به پرولاپس (افتادگی) دریچه میترال هستند. پرولاپس دریچه میترال به این معنی است که یک یا هردو لت دریچه میترال بزرگ شده و عضلات حمایت کننده آنها بسیار دراز می‌باشند. در نتیجه، لت‌‌ها کاملا بسته نمی‌شوند و با انقباض بطن چپ در دهلیز به صورت یک موج به حرکت در می‌آیند. بعضی اوقات مقدار اندکی خون به سمت عقب نشت می‌کند (نارسایی خفیف). اگرچه ممکن است پرولاپس دریچه میترال دلایل زیادی داشته باشد، ولی بسیاری از موارد پرولاپس دریچه میترال ارثی هستند. پرولاپس دریچه میترال در زنان بیشتر از مردان روی می‌دهد، ولی پرولاپس دریچه میترال در مردان شدیدتر است. پرولاپس دریچه میترال معمولا در افراد بسیار لاغری دیده می‌شود که بی‌نظمی‌هایی در دیواره قفسه سینه و یا خمیدگی ستون فقرات دارند.

در بسیاری از موارد، پرولاپس دریچه میترال کاملا بدون خطر می‌باشد و هیچ‌گونه مشکل بلندمدتی را بوجود نمی‌آورد. برخی از افراد علایمی داشته و می‌خواهند این علایم را درمان نمایند. این علایم بالینی عبارتند از درد قفسه سینه، تپش قلب، ضربان نامنظم قلب، خستگی شدید، تنگی نفس در زمان دراز کشیدن، تنگی نفس و سرفه بعد از ورزش کردن.

پزشک می‌تواند پرولاپس دریچه میترال را با گوش دادن به صدای قلب شما با استفاده از گوشی پزشکی تشخیص دهد. لت‌های مواج در پرولاپس دریچه میترال صدای خاصی را ایجاد می‌نمایند که پزشک این صدا را با گوشی پزشکی می‌شنود. در صورت لزوم، پزشک می‌تواند تشخیص خود را با یک اکوی قلبی تایید کند و بدین‌وسیله می‌تواند درجه برگشت خون را نیز تعیین کند.
اگر در پرولاپس دریچه میترال، میزان برگشت خون اندک باشد و یا هیچ برگشت خونی وجود نداشته باشد و عملکرد قلب شما نیز سالم باشد، نیازی به درمان نخواهید داشت. اما اگر برگشت شدید خون و یا بیماری‌های دیگری وجود داشته باشند، ممکن است در معرض خطر جدی عفونت دریچه قرار داشته باشید.

ممکن است علایم پرولاپس دریچه میترال با ورزش منظم، کاهش مصرف کافئین و مصرف مایعات مناسب بهبود یابند. همچنین ممکن است برای شما مهارکننده ‌بتا (مثلا پروپرانولول) تجویز شود تا علایمی مانند تپش قلب را درمان کند.

اگر دریچه میترال کاملا بسته نشود، ممکن است درحین انقباض پرقدرت بطن چپ، خون به دهلیزچپ برگردد، که این حالت برخلاف جریان یکطرفه خون می‌باشد. نارسایی دریچه میترال ممکن است در اثر آسیب به دریچه به وجود آید. آسیب دریچه میترال معمولا ناشی از تب روماتیسمی، اندوکاردیت عفونی یا یک حمله قلبی است که به بخشی از عضله قلبی که به دریچه میترال متصل می‌باشد، آسیب می‌زند. همچنین نارسایی دریچه میترال ممکن است به علت افزایش حجم بطن چپ در اثر ابتلا به بیماری سرخرگ کرونری یا فشارخون بالای درمان نشده رخ دهد. این حالت از نارسایی دریچه میترال به این علت رخ می‌دهد که محیط دور دریچه میترال کشیده شده و گشاد می‌شود. گشادشدن دریچه میترال باعث می‌شود لت‌ها بطورکامل بر روی هم قرار نگرفته و نارسایی دریچه میترال به وجود آید.

بسیاری از افراد مبتلا به نارسایی دریچه میترال هیچ علامتی ندارند، ولی در بعضی از مبتلایان، علایم بالینی در طول سال‌ها ظاهر می‌شوند. علت دیر ظاهر شدن علایم بالینی در این افراد، جبران نارسایی دریچه توسط قلب است. با گذشت زمان تلاش بیش ازحد قلب منجر به بزرگ شدن بطن چپ می‌شود. برگشت خون به ریه‌‌ها نیز، باعث افزایش فشارخون ریوی می‌گردد. ممکن است با گذشت زمان علایم برگشت خون به آهستگی ظاهر شوند. علایم نارسایی دریچه میترال عبارتند از: تنگی نفس و افزایش سرعت تنفس، خستگی مفرط، تپش قلب و سرفه.

به منظور تسکین علایم نارسایی دریچه میترال، پزشک ممکن است داروهایی را برای کاهش فشارخون و برای دفع مایعات اضافی بدن (داروهای ادرارآور) تجویز نماید. همچنین ممکن است پزشک به شما توصیه نماید که قبل از انجام برخی از اعمال جراحی بر روی دندان و یا سایر نواحی بدن، حتماً آنتی بیوتیک مصرف کنید تا از عفونت این دریچه پیشگیری شود.

اگر برای تصحیح عملکرد دریچه میترال، انجام عمل جراحی لازم باشد، پزشک عمل جراحی را قبل از ضعیف شدن عضلات قلب انجام خواهد داد. جراح در صورت امکان دریچه قلب شما را ترمیم خواهد کرد اما در برخی افراد، کار گذاشتن یک دریچه مصنوعی بهترین راه حل می‌باشد. نتیجه درازمدت عمل جراحی در بسیاری از افراد خیلی خوب می‌باشد.

تنگی دریچه میترال عبارت است از باریک و تنگ شدن دریچه میترال. این باریک شدن یا انسداد باعث افزایش فشار در پشت دریچه میترال یعنی دردهلیز چپ می‌گردد. در بیشتر افراد این نوع آسیب دریچه در اثر ابتلا به تب‌روماتیسمی در کودکی رخ می‌دهد.

از آنجایی‌که استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها به شدت بروز تب‌روماتیسمی را کاهش داده است، لذا تنگی دریچه میترال در ایران نادر شده است. گاهی اوقات در سالمندان ممکن است تنگی دریچه میترال در نتیجه رسوب کلسیم در اطراف دریچه میترال ایجاد شود. شایان ذکر است که رسوب کلسیم، اغلب همراه با روند فرسایشی (دژنراتیو) بافت‌های قلب می‌باشد. فرسایش (دژنراسیون) بافت‌های قلب ناشی از افزایش سن می باشد.

بسیاری از افراد مبتلا به تنگی خفیف دریچه میترال دچار هیچ علامت بالینی نمی‌شوند و به هیچ درمانی نیز نیاز ندارند. اگر تنگی دریچه میترال باعث بروز علایم بالینی شود، اغلب این علایم بالینی به آهستگی ظاهر خواهند شد. این علایم بالینی عبارتند از: تنگی نفسی که در هنگام خوابیدن یا بعد از ورزش کردن روی می‌دهد؛ سرفه‌ای که ممکن است با مقداری خون همراه باشد؛ خستگی مفرط؛ یا درد سینه‌ای که با فعالیت بدنی بدتر می‌شود. در بیماری تنگی دریچه میترال خطر ایجاد ریتم غیرطبیعی در دهلیز چپ قلب وجود دارد.

فیبریلاسیون دهلیزی ممکن است منجر به تشکیل لخته‌های خونی در قلب گردد. این لخته‌های خونی ممکن است به سرخرگ‌های مغز رفته و مسیرعبورخون به سمت مغز را مسدود نمایند. بدین ترتیب خطر سکته مغزی بالا خواهد رفت.

یک فرد مبتلا به تنگی دریچه میترال ممکن است قبل از انجام برخی از انواع اعمال دندان‌پزشکی و یا سایر اعمال جراحی نیاز به مصرف آنتی‌بیوتیک داشته باشد تا از بروز اندوکاردیت عفونی در این دریچه پیشگیری شود. داروهای کاهنده سرعت ضربان قلب ممکن است در برخی از افراد احساس بهتری ایجاد نمایند. در برخی افراد مبتلا به تنگی متوسط دریچه میترال، ترمیم دریچه بدون عمل جراحی می‌تواند راه گشا باشد. در یک فرد مبتلا به تنگی شدید دریچه میترال به ویژه در یک فرد مسن، ترمیم دریچه با جراحی یا جایگزینی آن ممکن است ضروری باشد.

وقتی که دریچه آئورت به طورکامل بسته نمی‌شود، خون به سمت عقب یعنی بطن چپ بر می‌گردد. این عارضه بیشتر در مردان ۳۰ تا ۶۰ سال رخ می‌دهد. شایع‌ترین علل نارسایی خفیف دریچه آئورت عبارتند از: ناهنجاری‌های ساختاری این دریچه (مانند دریچه دولتی) و آسیب ناشی از ابتلا به بیماری‌های تب‌روماتیسمی و فشارخون بالا.

رسوب کلسیم در دریچه آئورت که در نتیجه افزایش سن رخ می‌دهد، یکی از علت‌های دیگر نارسایی خفیف دریچه آئورت می‌باشد. در خطرناک‌ترین حالت، ممکن است به طورناگهانی در اثر اندوکاردیت عفونی که عملا در لت‌های این دریچه شکاف ایجاد می‌کند و یا اینکه در اثر پارگی آئورت درست در بالای دریچه آئورت، نشت خون رخ بدهد.

همانند سایر بیماری‌های دریچه‌ای قلب، ممکن است مبتلایان به نارسایی دریچه آئورت تا سال‌ها دچار هیچ علامت بالینی نشوند. اما اگر برگشت خون به بطن چپ فشار بیاورد و قلب بیشتر و شدیدترکار کند، ممکن است بطن چپ بزرگ گردد. با گذشت زمان و در صورت عدم درمان، بطن چپ یعنی حفره اصلی پمپاژ کننده قلب، آسیب خواهد دید.

علایم نارسایی دریچه آئورت در صورت رخ‌دادن عبارتند از: تنگی‌نفس، درد سینه بهنگام ورزش، تورم مچ‌پاها، خستگی و افزایش سرعت ضربان قلب (تاکی‌کاردی). حتی اگر فاقد علایم بالینی باشید، پزشک ممکن است نارسایی دریچه میترال را با استفاده گوشی پزشکی تشخیص دهد. پزشک ممکن است تشخیص خود را با تست‌هایی از قبیل عکس‌برداری با اشعه ایکس، اکوی قلبی و نوار قلبی تایید کرده و فعالیت قلب شما را ارزیابی نماید.

ممکن است به شما توصیه شود که قبل از مبادرت به انجام برخی اعمال دندان‌پزشکی و یا سایر اعمال جراحی، به منظور پیشگیری از ایجاد اندوکاردیت عفونی آنتی بیوتیک مصرف کنید. ممکن است مصرف داروهای مخصوص درمان فشارخون بالا که حجم کار قلب را کاهش می‌دهند، به کاهش علایم بالینی کمک کنند. پزشک به صورت دوره‌ای شما را تحت نظرخواهدداشت و با بررسی علایم بالینی‌، معاینه بالینی و تست‌هایی مانند اکوی قلبی شما را کنترل خواهد کرد.

پزشک ممکن است به منظور جایگزینی دریچه آئورت و کاهش آسیب عضلات قلبی، عمل جراحی را پیشنهادکند. پزشک قبل از ضعیف شدن عضلات قلبی انجام عمل جراحی را پیشنهاد می‌کند تا مطمئن باشد که عضلات قلب از پس تغییرات برمی‌آیند. اگر نارسایی دریچه آئورت قبل از بروز آسیب به عضلات قلبی درمان شود به احتمال زیاد، شما به سبک زندگی طبیعی بازخواهید گشت.

اگر دریچه آئورت (که جریان خون از بطن چپ به سرخرگ آئورت را کنترل می‌نماید) تنگ شود، قلب باید شدیدتر کار کند تا بتواند خون را از این دریچه تنگ منتقل کند. در نتیجه بطن چپ بزرگ و ضخیم می‌شود. با گذشت زمان ممکن است قلب قادر به حفظ حجم کار خود نباشد که در نتیجه خون به سمت عقب یعنی ریه‌‌ها بازخواهد گشت.

امروزه شایع‌ترین علت تنگی دریچه آئورت، فرسایش (دژنراسیون) دریچه می‌باشد که در اثر افزایش سن رخ می‌دهد. ممکن است در دوره‌ای از زندگی، کلسیم که یک ماده معدنی است و در خون موجود می‌باشد بر روی دریچه آئورت رسوب نماید. در برخی از افراد رسوب کلسیم مشکلی بوجود نمی‌آورد، ولی در برخی از افراد دیگر رسوب کلسیم و بافت ترمیمی ناشی از زخمی شدن دریچه باعث خراب شدن و یا حتی به هم چسبیدن لت‌های دریچه‌ آئورت می‌شود، بطوریکه لت‌های دریچه آئورت دیگر بطورکامل در هم چفت نمی‌شوند.

یکی از علت‌های شایع دیگر تنگی دریچه آئورت به خصوص در افراد زیر ۵۰ سال، نقص مادرزادی این دریچه است. از جمله این نقص‌های مادرزادی، دولتی بودن دریچه آئورت (به جای سه‌لتی بودن آن) می‌باشد که ممکن است باعث تسهیل رسوب کلسیم بر روی آن شود. سطوح بسیار بالای کلسترول LDL (کلسترول بد) نیز ممکن است سبب افزایش رسوب کلسیم در اطراف دریچه‌های قلب شود. تنگی دریچه آئورت در مردان شایع‌تر است.

ممکن است تنگی دریچه آئورت علایم بالینی نداشته باشد و پزشک تنها با گوش کردن به صداهای قلب با استفاده از گوشی پزشکی آن را تشخیص دهد. یک اکوی قلب این تشخیص را تایید خواهد کرد. اگر تنگی دریچه آئورت شدیدتر شود، فرد بیمار ممکن است دچار تنگی نفس، درد سینه (آنژین قلبی)، سرگیجه و سنکوپ شود. پزشک ممکن است انجام ورزش شدید را ممنوع کند. چون دریچه غیرطبیعی آئورت، در معرض خطر بسیار زیاد ابتلا به اندوکاردیت عفونی قرار دارد لذا باید قبل از انجام برخی از اعمال دندان‌پزشکی و سایراعمال جراحی آنتی بیوتیک مصرف کرد. اگر تنگی دریچه آئورت شدید باشد ممکن است تعویض دریچه لازم باشد.

پس از عمل جراحی، بیشتر افراد به سبک زندگی طبیعی باز می‌گردند. ترمیم بالونی دریچه آئورتی یک راه‌حل موقتی در بزرگسالانی است که نتوانند تحت عمل جراحی قرارگیرند. در برخی ازکودکان و جوانان، ترمیم دریچه آئورت،این دریچه را کاملا باز خواهد کرد.

دریچه سه‌لتی در سمت راست قلب قرار دارد و جریان خون بین دهلیز راست و بطن راست را تنظیم می‌کند. بیماری‌های دریچه سه‌لتی بسیار نادر می‌باشند. با این حال نارسایی دریچه سه‌لتی (برگشت خون به سمت عقب) ممکن است به عنوان تنها بیماری این دریچه یا همراه با سایر بیماری‌های این دریچه رخ دهد. تنگی دریچه سه‌لتی اغلب مادرزادی است و به ندرت در افراد بالغ روی می‌دهد.

نارسایی دریچه سه‌لتی
اگر دریچه سه‌لتی بطورکامل بسته نشود، خون از بطن راست به داخل دهلیز راست بازگشت می‌کند. در این حالت به جای حرکت رو به جلوی خون یعنی از بطن راست به ریه‌ها برای بدست آوردن اکسیژن، خون به داخل سیاهرگ‌های اصلی باز می‌گردد. این حالت بیشتر زمانی اتفاق می‌افتد که در اثر بیماری‌های دیگری مانند افزایش فشارخون‌ ریه‌ها و سمت راست قلب (فشارخون ریوی)، بطن راست قلب بزرگ یا سفت شده باشد. همچنین نارسایی دریچه سه‌لتی ممکن است ناشی از اندوکاردیت عفونی، تب روماتیسمی یا آسیب عضله قلبی باشد.

فرد مبتلا به نارسایی دریچه سه‌لتی معمولا علایم بالینی ندارد، یا علایم بالینی آن به حدی خفیف‌اند که فرد می‌تواند سال‌ها بدون‌خطر زندگی کند و نیازی به درمان نداشته باشد. اگر مبتلا به فشارخون بالای ریوی و همچنین نارسایی دریچه سه‌لتی باشید، ممکن است علایم نارسایی قلبی مانند تورم شکم، کبد، پاها و مچ‌پاها؛ ضعف و خستگی؛ و کاهش میزان ادرار در شما نمود پیدا کنند. درمان دارویی مثلا استفاده از داروهای ادرارآور ممکن است این علایم بالینی را رفع نماید. اگر نارسایی دریچه سه لتی ناشی از فشارخون بالای ریوی باشد، ممکن است مهارکننده‌های کانال کلسیمی تجویز شوند. در برخی از بیماران، ممکن است جایگزینی دریچه سه‌لتی با استفاده از روش جراحی ضروری شود.

اگر در اثر وجود یک دریچه غیرطبیعی دچارنارسایی دریچه سه‌لتی باشید، قطعا درمعرض خطر بالای ابتلا به اندوکاردیت عفونی قراردارید و باید قبل از برخی اعمال دندان‌پزشکی و سایر جراحی‌ها آنتی‌بیوتیک مصرف کنید.

تنگی دریچه سه‌لتی
اگر دریچه سه‌لتی باریک یا تنگ شود، جریان خون از دهلیز راست به بطن راست آهسته می‌شود. دهلیز راست ممکن است بزرگ شود و جریان خون به سوی بطن راست نیز ممکن است دچار اختلال شود. تنگی دریچه سه‌لتی (که مورد نادری است) ممکن است مادرزادی و یا در نتیجه تب‌روماتیسمی باشد. اگر علت این عارضه تب روماتیسمی باشد، معمولا سایر دریچه‌های قلب را نیز درگیر می‌کند.

معمولا تنها علایم بالینی تنگی دریچه سه‌لتی، احساس خستگی مفرط و درد فشاری درکبد (احتمالاً در قسمت فوقانی سمت راست شکم) می‌باشد. در اغلب موارد این علایم بالینی (مثل تنگی‌نفس و احتباس مایعات) معمولا در اثر بیماری سایر دریچه‌های قلب به وجود می‌آیند و درمان بیشتر بر درمان بیماری سایر دریچه‌های قلب متمرکز می‌شود.

اگر دریچه سه‌لتی آسیب زیادی دیده باشد، می‌توان از جراحی استفاده نمود. مانند اختلالات سایر دریچه‌های قلب، شما درمعرض خطر بسیار بالای ابتلا به اندوکاردیت عفونی قرار دارید و لذا قبل از انجام جراحی‌های دندان و سایر نقاط بدن، مصرف آنتی‌بیوتیک ضروری است.

دریچه ریوی جریان خون را بین بطن راست و سرخرگ ریوی کنترل می‌کند. سرخرگ ریوی برای گرفتن اکسیژن، خون را به ریه‌ها می‌فرستد. گرچه بیماری‌های دریچه ریوی بسیار نادر می‌باشند، ولی ممکن است دریچه ریوی مبتلا به نارسایی و تنگی شود.

نارسایی دریچه ریوی
نارسایی دریچه ریوی، حالتی است که در آن مقداری خون از سرخرگ ریوی به داخل بطن راست برگشت می‌کند. معمولا نارسایی دریچه ریوی، ناشی از بیماری‌های مادرزادی دریچه یا فشارخون بالای ریوی (افزایش فشارخون ریه‌ها و سمت راست قلب) می‌باشد. نارسایی دریچه ریوی اغلب با سایر بیماری‌های مادرزادی قلب که بر سایر قسمت‌های قلب تاثیر می‌گذارند، توام است. اندوکاردیت عفونی به ندرت به دریچه ریوی آسیب می‌زند.

بسیاری از افراد مبتلا به نارسایی دریچه ریوی فاقد علایم بالینی می‌باشند. پزشک مرتبا قلب را معاینه می‌کند تا مطمئن شود که بطن راست بزرگ نشده و عضلات آن تحت کشش قرار نگرفته‌اند. احتمالاً محدودکردن فعالیت‌های جسمانی ضروری نمی‌باشد. اگر دارای دریچه‌ای هستید که از زمان تولد دارای نقصی بوده ‌است، در معرض خطر بیشتر ابتلا به اندوکاردیت عفونی قرار دارید و لذا باید قبل از برخی اعمال دندان‌پزشکی و سایر جراحی‌ها حتماً آنتی‌بیوتیک مصرف کنید.

اگر نارسایی دریچه ریوی شدیدتر شود، ممکن است باعث آسیب به بطن راست شود. ممکن است پس از آسیب بطن راست، علایم بالینی زیر را تجربه نمایید: تنگی نفس بویژه در طول ورزش، خستگی مفرط، درد قفسه سینه، تورم‌ ساق ‌پا. اختلال ریتم (آریتمی) نیز ممکن است رخ دهد. درباره محدودیت‌های ورزشی خود از پزشکتان سوال کنید. ممکن است برای ترمیم و یا تعویض دریچه ریوی به جراحی نیاز داشته باشید.

تنگی دریچه ریوی
تنگی دریچه ریوی حالتی است که در آن دریچه ریوی (یا سرخرگ ریوی درست پس از دریچه ریوی) باریک و تنگ می‌شود و در نتیجه جریان خون ورودی به ریه‌‌ها کاهش می‌یابد. این حالت معمولاً از زمان تولد وجود دارد و ممکن است در دوران کودکی تشدید شود و یا اینکه تا سال‌ها در فرد مبتلا مشکلی ایجاد نکند. اگر این عارضه بعدها در طول زندگی ایجاد شود، ممکن است به دلیل تب روماتیسمی، بیماری قلبی مادرزادی، یا اندوکاردیت عفونی باشد.

تنگی دریچه ریوی ممکن است بسیارخفیف و یا متوسط باشد و معمولاً علایم شدیدی ندارد. پزشک قلبتان را بطورمنظم بررسی خواهد کرد تا سریعا علایم کشیدگی عضلات بطن راست را تشخیص دهد. ممکن است لازم نباشد که فعالیت جسمانی خود را محدود کنید. ممکن است شما در معرض خطر بیشتر ابتلا به اندوکاردیت عفونی باشید لذا باید قبل از برخی اعمال دندان‌پزشکی و سایر اعمال جراحی حتماً آنتی‌بیوتیک مصرف نمایید.

اگر تنگی دریچه ریوی شدیدتر شود، ممکن است باعث بروز علایمی مانند تنگی نفس بویژه در حین ورزش کردن؛ خستگی مفرط؛ درد قفسه سینه و یا به ندرت کبودی رنگ پوست شود. تنگی شدید دریچه ریوی ممکن است باعث نارسایی مهلک بطن راست گردد. گاهی اوقات ترمیم جراحی دریچه ریوی بسیار زود هنگام یعنی در طول دوران قبل از مدرسه کودک انجام می‌شود. در یک بیمار بزرگسال، معمولاً از ترمیم بالونی دریچه برای بازکردن دریچه استفاده می‌شود و یا به ندرت تعویض دریچه با استفاده از جراحی انجام می‌گیرد.

گرچه داروها نمی‌توانند بیماری یک دریچه را کاملا درمان‌کنند، ولی این نوع درمان ممکن است به بهتر شدن علایم بالینی کمک کند. همچنین داروها می‌توانند افزایش حجم کار قلب که ناشی از جبران کار دریچه معیوب توسط قلب می‌باشد را کاهش ‌دهند و ریتم قلب را تنظیم ‌کنند.

دیگوکسین (دیجیتالیس) دارویی است که به کرات برای فرد مبتلا به بیماری‌های دریچه‌ای قلب تجویز می‌شود. این دارو انقباض عضله قلب را تقویت و سرعت ضربان قلب را کم می‌کند. همچنین از دیگوکسین برای درمان نارسایی احتقانی قلب و برخی انواع اختلال ریتم قلب مانند فیبریلاسیون و فلوتر دهلیزی استفاده می‌شود. دیگوکسین از گیاه گل انگشتانه مشتق می‌شود. دیگوکسین داروی قدرتمندی است که بیش از ۲۰۰ سال سابقه استفاده درمانی دارد. پزشک به شما خواهدگفت که دقیقاً چه میزان از این دارو را باید مصرف کنید. تبعیت از دستورالعمل‌های پزشک اهمیت بسیار زیادی دارد.

ممکن است سایر داروهای مصرفی شما با دیگوکسین (دیجیتالیس) تداخل دارویی داشته باشند، لذا حتماً داروهای مصرفی خود از جمله داروهای بدون نسخه را به اطلاع پزشک برسانید. همچنین باید پزشکتان بداند که شما چه نوع حساسیت‌های دارویی دارید از سایر بیماری‌های شما مانند بیماری‌های تیروییدی، کبدی، ریوی، یا کلیوی اطلاع داشته باشد.

همچنین پزشکتان ممکن است داروهای ادرارآور تجویز نماید. داروهای ادرارآور دفع مایعات از طریق کلیه‌ها را تسریع می‌کنند. داروهای ادرارآور از میزان فشارخون و حجم کار قلب می‌کاهند.

داروهای ضدانعقاد به جلوگیری از تشکیل لخته‌های خونی کمک می‌کنند. اگر دچار ریتم نامنظم قلبی (مثل فیبریلاسیون دهلیزی) هستید یا قبلاً جراحی دریچه قلب انجام داده‌اید و اکنون دارای دریچه مکانیکی می‌باشید احتمال تشکیل لخته خونی در قلب افزایش می‌یابد.

مهارکننده‌های‌بتا می‌توانند ضربان قلب را تنظیم نموده و فشارخون را پایین بیاورند. مهارکننده‌های‌کانال کلسیم انقباضات عضلانی قلب را اصلاح کرده و فشارخون را کاهش می‌دهند. با بهبود حجم کاری قلب، این داروها نیاز به جراحی دریچه قلب را به تعویق می‌اندازند و حتی ممکن است نیاز به انجام آن را کاملا منتفی سازند.

بیشتر اعمال جراحی برای ترمیم و تعویض دریچه‌های قلب بر روی دریچه‌های میترال و آئورت انجام می‌شوند که در سمت چپ قلب قرار دارند. دریچه میترال جریان ورودی به بطن چپ و دریچه آئورتی جریان خروجی از بطن چپ را کنترل می‌کنند. بطن چپ قلب قدرتمندترین حفره قلب می‌باشد و خون را به نواحی مختلف بدن پمپ می‌نماید. این دو دریچه، بیشتر در معرض خطر ابتلا به بیماری‌ها قرار دارند. همچنین این دو دریچه در فعالیت کلی قلب نقش حیاتی‌تری دارند.

چون ممکن است پیشرفت بیماری‌های دریچه‌ای قلب در هر فردی متفاوت بوده و غیرقابل‌پیش بینی باشد، بنابراین زمان و طول مدت درمان این بیماری‌ها در هر بیماری متفاوت است. اگر علایم بالینی نداشته باشید و یا بیماری موجود دریچه‌ای تاثیری منفی بر فعالیت قلبتان نداشته باشد، ممکن است متخصص قلب و عروق فقط بیماری شما را تحت نظر بگیرد.

در دریچه‌هایی که به شدت آسیب دیده و تنگ شده‌اند، ممکن است ترمیم بالونی دریچه (گشاد کردن دریچه با استفاده از کاتتری که در نوک خود بالونی دارد) یا ترمیم و تعویض جراحی دریچه، ضروری باشد. ترمیم دریچه با استفاده از کاتتر، روش کم خطری است که تهاجم کمتری نیز دارد.

در این روش، ترمیم دریچه با استفاده از کاتتری صورت می‌گیرد که از طریق سرخرگ وارد قلب می‌شود. انواع دیگر ترمیم یا تعویض دریچه تقریباً همیشه با جراحی قلب باز انجام می‌شوند، یعنی با استفاده از یک بی‌هوشی عمومی، استخوان جناغ سینه شکافته می‌شود و یک دستگاه قلب-ریه جایگزین قلب در طول عمل جراحی می‌شود.

معمولاً در این مورد یک متخصص قلب و یک جراح قلب با هم مشورت خواهند کرد تا مشخص نمایند که استفاده از کدام روش درمانی بهتر است. حتی اگر علایم بالینی بیماری را نداشته باشید، گاهی اوقات استفاده از این روش‌ها برای پیشگیری از بروز آسیب به قلب ضروری می‌باشند.

ترمیم بالونی دریچه
ترمیم بالونی دریچه، که از یک کاتتر بالونی برای باز کردن دریچه استفاده می‌کند، اغلب برای اصلاح تنگی متوسط تا شدید دریچه میترال به کار می‌رود. همچنین ممکن است از این روش در دریچه‌های سه‌لتی و ریوی و به ندرت در دریچه آئورتی استفاده شود. این روش به جای اتاق عمل در آزمایشگاه کاتترگذاری (کت-لب) انجام می‌شود و از بسیاری جهات شبیه آنژیوپلاستی کرونری (ترمیم سرخرگ‌های کرونری با استفاده از کاتتر بالونی، می‌باشد.

در ناحیه‌ای که قرار است کاتتر وارد بدن شود (معمولاً کشاله‌ ران)، یک بی‌حس کننده موضعی تزریق می‌شود. جراح برش کوچکی را ایجاد می‌کند و یک کاتتر دارای نوک بالونی را به داخل سرخرگ یا سیاهرگ می‌فرستد. برای بازکردن دریچه میترال، پزشک کاتتر را به سمت بالا یعنی دهلیز راست قلب هدایت می‌کند، کاتتر دیواره دهلیزی (دیواره‌ای که مابین دو دهلیز راست و چپ قرار دارد) را سوراخ می‌کند و از دهلیز چپ به دریچه میترال می‌رسد.

سپس پزشک بالون را باد می‌کند و بالون نیز لت‌های سفت شده و یا به هم چسبیده دریچه میترال را باز می‌کند و به این ترتیب رسوبات کلسیمی را به کنار رانده و سوراخ دریچه میترال را گشاد می‌کند. سپس پزشک باد بالون را تخلیه می‌کند و کاتتر را از بدن خارج می‌کند. سوراخ ایجاد شده در دیواره دهلیزها خود به خود ترمیم می‌شود.

این خطر وجود دارد که دریچه پس از ترمیم دوباره بسته شود یا بعد از عمل دچار نارسایی شود. اما بعد از یک ترمیم موفق دریچه، احتمالاً شما از سبک زندگی فعال‌تر نسبت به قبل از ترمیم دریچه و یا دست‌کم همانند آن برخوردارخواهید شد.

انواع دیگر ترمیم دریچه
از انواع دیگر ترمیم دریچه، استفاده از جراحی قلب باز می‌باشد. یک جراح ممکن است یک دریچه را با استفاده از روش‌های مختلفی ترمیم نماید:

• کومیسوروتومی یا برش محل چسبندگی‌ها، روشی برای بازکردن یک دریچه دچار تنگی می‌باشد. این روش با برش زدن بین لت‌های ضخیم شده یا بهم چسبیده دریچه انجام می شود، این برش‌ها در لبه‌های طبیعی لت‌ها که بهم چسبیده‌اند (موسوم به کومیسورها) ایجاد می‌شوند.
• در آنولوپلاستی (ترمیم حلقه دریچه)، یک دریچه دچار نارسایی با استفاده از یک وسیله حلقوی تقویت و ترمیم می‌شود. این وسیله حلقوی از سوراخ دریچه پشتیبانی کرده و باعث می‌شود که دریچه کاملا بسته شود. همچنین حلقه دریچه با استفاده از عمل جراحی نیز قابل ترمیم می‌باشد.
• بریدن قسمتی از لت‌ها و سپس دوختن بقیه بافت درهم دیگر نیز می‌تواند دریچه را قادر به بسته شدن مناسب نماید. بعضی اوقات می‌توان حفرات یا بریدگی‌های لت‌ها را وصله نمود.
• ترمیم عضلات پشتیبان (تاندون‌های طنابی یا کوردا تاندون‌ها)که پاره یا کشیده شده‌اند، ممکن است منجر به بسته شدن کامل لت‌ها شود.
• ممکن است برداشتن رسوب کلسیم لت‌های دریچه باعث بهتر بسته شدن دریچه‌ها گردد.

در مقایسه با تعویض دریچه، ترمیم دریچه انتخاب بهتری است. ترمیم دریچه نتایج طولانی‌مدت بهتری داشته و پس از آن عوارض بالینی مثل لخته‌شدن خون، کمتر رخ می‌دهد. اما اگر دریچه آسیب شدیدی دیده باشد و یا اگر در اثر رسوب کلسیم، دریچه فرسوده (دژنره) شده باشد دیگر نمی‌توان دریچه‌ها را ترمیم کرد. ممکن است بیماری تب‌روماتیسمی، حتی بعد از ترمیم دریچه نیز ادامه داشته باشد. گاهی اوقات درمان موفقیت‌آمیز نارسایی دریچه میترالی که در اثر بیماری سرخرگ کرونری ایجاد شده است، بدون تعویض دریچه غیرممکن است.

اگر امکان ترمیم دریچه وجود نداشته باشد، جراح می‌تواند دریچه قلب شما را بردارد و به جای آن یک دریچه مکانیکی یا زیستی (بیولوژیک) قرار دهد. دریچه مکانیکی از فلز و پلاستیک ساخته می‌شود؛ و دریچه زیستی (بیو پروتز) از بافت حیوانی یا انسانی تولید می‌شود. هر یک از این انواع دریچه‌ها معایب و مزایای خاص خود را دارند که شما و پزشک معالجتان باید آنها را در نظر بگیرید.

یکی از مزایای دریچه‌های مکانیکی دوام آنها می‌باشد. حتی اگر در یک فرد جوان کار گذاشته شوند ممکن است تا آخر عمر با او باقی بمانند. مدل‌های زیادی از این نوع دریچه‌ها وجود دارند. جراح قلب، ممکن است به خاطر نوع جراحی که قصد انجام آن را دارد، یک مدل خاص را به مدل‌های دیگر ترجیح دهد، ولی از نکته نظر شما این دریچه‌ها تفاوت‌های اندکی با هم دارند. با اینحال، احتمال لخته شدن خون در اطراف دریچه‌های مکانیکی زیاد است.

یک لخته خون ممکن است، جلوی دریچه را گرفته و یا جدا شده و به قسمت‌های مختلف بدن انتقال یابد (مثل مغز، که منجر به سکته مغزی می‌شود). در نتیجه، هر فردی که دریچه مکانیکی دارد، باید تا آخر عمر وارفارین بخورد. وارفارین یک داروی ضد انعقاد می‌باشد. فردیکه وارفارین مصرف می‌کند باید به طور مرتب با آزمایش‌های PT-INR وضعیت انعقادی خون خود را کنترل نماید.

یک دریچه زیستی (بیولوژیک) برخلاف یک قلب پیوندی، یک بافت زنده نیست و معمولا مشکلات رد پیوندی به وجود نمی‌آورد. بافت طبیعی یک دریچه بیولوژیک استریل شده و به مواد نگه‌دارنده آغشته می‌شود. دریچه‌های بیولوژیک انواع متعددی دارند: دریچه یک حیوان (زنوگرافت یا هتروگرافت) که معمولا از دریچه آئورت خوک ساخته می‌شود؛ دریچه قلب یک انسان مرده (آلوگرافت)؛ و به ندرت دریچه خود فرد (اتوگرافت) برای مثال، دریچه ریوی از سمت راست قلب به منظور تعویض با دریچه آئورتی در سمت چپ برداشته می‌شود (سپس دریچه ریوی با یک دریچه مصنوعی جایگزین می‌شود) این عمل به عمل Ross معروف است.

مزیت اصلی یک دریچه زیستی (بیولوژیک) این است که کمتر باعث ایجاد لخته خونی می‌شود. ممکن است بعد از عمل جراحی لازم باشد که تا چندین هفته یا چندین ماه وارفارین مصرف کنید، اما مصرف وارفارین در این حالت دایمی نیست مگر آنکه به علت دیگری مصرف آن تحت نظر پزشک ادامه یابد. با اینحال، دریچه‌های زیستی (بیولوژیک) به اندازه دریچه‌های مکانیکی مستحکم نمی‌باشند و به احتمال زیاد با گذشت زمان دچار رسوب کلسیم خواهند شد. ممکن است لازم باشد که دریچه‌های حیوانی بعد از ۱۰ تا ۱۵ سال (یا حتی زودتر درکودکان یا افراد جوان) تعویض شوند. دریچه‌های انسانی دوام بیشتری دارند، اما مانند دریچه‌های حیوانی به راحتی در دسترس نمی‌باشند.

معمولا از یک دریچه مکانیکی در یک فرد زیر۷۰ سالی که می‌تواند بطورمرتب داروی ضد انعقاد (وارفارین) مصرف کند بدون اینکه برایش مشکلی به وجود بیاید، استفاده می‌شود. یک دریچه زیستی(بیولوژیک) ممکن است گزینه خوبی برای سالمندان (بویژه اگر فرد سالمند نتواند مصرف ضد‌انعقادها را تحمل کند) یا زنانی ‌باشدکه قصد دارند حامله شوند (چون مصرف ضدانعقادها در طول حاملگی خطرناک است).

خطرهای جراحی تعویض دریچه به سن، وضعیت کلی قلب و سایر شرایط پزشکی بستگی دارند. بعد از یک عمل موفقیت آمیز، ممکن است بتوانید به سطح طبیعی زندگی و فعالیت بدنی خود بازگردید. یک دریچه مصنوعی قلب ممکن است دچار اندوکاردیت ‌عفونی شود، لذا باید قبل از مبادرت به انجام هرگونه عمل دندان‌پزشکی یا سایر اعمال جراحی، آنتی‌بیوتیک مصرف نمایید.

نحوه انجام عمل
اگر تصمیم گرفتید که اقدام به انجام عمل ترمیم یا تعویض دریچه قلب نمایید، باید زمان انجام عمل را به همراه پزشک تعیین کنید تا عمل جراحی در بهترین زمان ممکن انجام شود (بجای اینکه بصورت اورژانسی انجام شود). مانند هر جراحی دیگری، همه سوالات و نگرانی‌های خود را با پزشک متخصص داخلی قلب و جراح قلب خود در میان بگذارید. حتماً آنها را در جریان داروهای مصرفی خود از جمله داروهای بدون نسخه مانند آسپرین بگذارید. اگر سیگار می‌کشید، پزشک به شما توصیه خواهد کرد که از ۲ هفته قبل از جراحی آنرا ترک نمایید (ترک سیگار ۶ هفته قبل از جراحی بهتر است)، چرا که استعمال سیگار ممکن است منجر به بروز مشکلاتی در طی جراحی از جمله تشکیل لخته خون و مشکلات تنفسی شود.
شما در روز قبل از عمل جراحی یا صبح روز عمل جراحی در بیمارستان پذیرش خواهید شد.

چون عوارض بی‌هوشی عمومی با شکم خالی کمتر می‌باشد، به شما گفته می‌شود که از نیمه شب قبل از عمل جراحی چیزی نخورید (اگر چیزی خورده‌اید حتماً به پزشکتان اطلاع دهید). ممکن است قبل از عمل جراحی از قفسه سینه شما با استفاده از اشعه ایکس عکس‌برداری شود و آزمایش‌های خونی، آزمایش‌های ادرار و یک نوار قلب بعمل آید. سپس یک داروی آرام‌بخش ملایم تزریق می‌شود تا قبل از ورود به اتاق عمل احساس آرامش کنید. سینه شما شسته و ضدعفونی شده و در صورت لزوم اصلاح می‌شود.

سپس به بازوی شما بی‌حس کننده موضعی تزریق خواهد شد تا بازویتان بی‌حس شود و سپس یک راه وریدی برای تزریق داروهای بی‌هوشی عمومی و سایر داروها و سرم‌های لازم تعبیه خواهد شد. پس از آنکه کاملا بی‌هوش شدید، یک لوله در درون نایتان قرار خواهد گرفت تا شما را به ونتیلاتور (دستگاه تنفس مکانیکی) وصل کند و یک لوله دیگر وارد بینی شما می‌شود و از آنجا وارد مری و از مری وارد معده می‌شود تا گاز و مایعات اضافی معده را دفع کند. یک سوند وارد مجرای ادراری شما خواهد شد که از آنجا به مثانه می‌رود تا ادرار را در حین عمل و دوران نقاهت پس از عمل جمع‌آوری کند.

استخوان جناغ شکافته می‌شود تا قلب شما در معرض دید قرار بگیرد. یک دستگاه قلبی-ریوی کار قلب و ریه‌های شما را در طول جراحی به عهده خواهد گرفت و بنابراین در طول عمل جراحی قلب شما هیچ حرکتی نخواهد داشت. به شما داروهای ضدانعقاد تزریق می‌شود تا از لخته شدن خون جلوگیری شود.

بسته به وسعت جراحی، عمل جراحی ۲ تا ۴ ساعت به طول خواهد انجامید. بعد از اتمام ترمیم یا تعویض دریچه، قلبتان دوباره به کار خواهد افتاد و دستگاه قلب-ریه از شما جدا خواهد شد.

بیشتر افراد ۱ تا ۳ روز را در بخش مراقبتهای ویژه پزشکی (ICU) می‌گذرانند و حدود یک هفته در بیمارستان بستری می‌شوند.
ممکن است پس از جراحی، بهبود دریچه شما ماه‌ها طول بکشد، چون تا استخوان جناغ دوباره جوش بخورد و قلبتان خودش را تطبیق دهد، ماه‌ها زمان لازم است. پزشک انجام فعالیت جسمانی را به شما توصیه خواهد کرد و ممکن است یک برنامه بازتوانی قلبی را برای شما پیشنهاد کند. ممکن است بعد از ۱ تا ۴ ماه بتوانید به سرکارتان برگردید. زمان بازگشت به کار به نیازهای جسمانی شغل شما وابسته است. اگر دریچه مکانیکی داشته باشید، ممکن است لازم باشد که از داروهای ضد انعقاد مثل وارفارین استفاده نمایید.

برخی از افراد که دارای دریچه‌های مکانیکی هستند، ممکن است گاهی یک صدای کلیک مانند را در سینه خودشان بشنوند. این صدای کلیک مانند، صدای کار کردن دریچه جدید است. این صدا کاملا طبیعی است و حتی استدلال می‌شود که دال بر درست کارکردن دریچه است. عمل ترمیم یا تعویض دریچه با موفقیت همراه است. نارسایی دریچه جدید، امر نادری است، اما اگر علایم نارسایی دریچه (علایمی که قبلاً شرح داده شدند) را احساس کردید، بلافاصله به پزشکتان اطلاع دهید.

همچنین باید گوش به زنگ علایم عفونت مانند تب، ضعف، دردسینه و تنگی نفس نیز باشید. ممکن است اندوکاردیت عفونی، همانطوریکه دریچه‌های طبیعی را درگیر می‌کند، دریچه‌های مصنوعی را نیز درگیر سازد.

جراحی کمتر تهاجمی دریچه
در برخی از مراکز پزشکی ویژه، جراحان با ایجاد برش‌های کوچکتر، جراحی‌های کمتر تهاجمی دریچه قلب را انجام می‌دهند. ممکن است در این نوع جراحی از سرخرگ‌های بزرگ قسمت‌های پایینی بدن برای اتصال فرد به دستگاه قلبی-ریوی استفاده شود. فرد زمان کمتری را در بیمارستان سپری می‌کند و دوران نقاهت نیز کمتر بوده و عمل جراحی نیز درد کمتری دارد. این روش‌های کمتر تهاجمی که هنوز در حال تکامل می‌باشند، در افراد دچار آسیب‌های شدید دریچه‌ای، و یا نیازمند بیش از یک جراحی دریچه‌ای و یا دارای تصلب‌شرایین (آترواسکلروز) و یا افراد چاق امکان پذیر نمی‌باشند.

آن دسته از بیمارانی که دریچه آنها از نوع فلزی است جهت جلوگیری از ایجاد لخته خون باید قرص وارفارین مصرف کنند. مصرف نکردن آن بیماران را با مشکلات بسیار حاد و جدی روبرو خواهد کرد.

در صورتیکه نوع دریچه خوکی یا انسانی باشد نیازی به مصرف وارفارین نیست مگر آنکه ریتم قلب نامنظم باشد. البته در دریچه های خوکی هم در چند ماه اول بعد از عمل، مصرف وارفارین لازم است (تحت نظر پزشک معالج)
این قرص با تاثیر برروی یک سری از فاکتورهای انعقادی خون، زمان انعقاد آن را افزایش می‌دهد. تاثیر این دارو را آزمایشی بنام زمان پروترومبین (PT) و نسبت بین المللی (INR ) تعیین می‌کند.

آزمایش پی تی PT
مقدار طبیعی PT بین ۱۳-۱۲ ثانیه است. اما در کسانی که تعویض دریچه شده‌اند و وارفارین مصرف می‌کنند بین ۲۵ -۱۸ ثانیه (براساس نوع محل و تعداد دریچه) تنظیم می‌گردد .

آزمایش آی ان آر INR
مقدار طبیعی آن ۱ می‌باشد. در مصرف کنندگان وارفارین بین ۳/۵ – ۲ تنظیم می‌گردد. البته بر اساس نوع، محل و تعداد دریچه در افراد مختلف فرق می‌کند.

تا زمانیکه در بیمارستان بستری هستید روزانه یکبار باید آزمایش PT-INR انجام شود تا مقدار لازم قرص وارفارین مشخص شود. پس از ترخیص، دو روز و سپس یک هفته و بعد ۲ هفته و در صورت کنترل آن و مشخص شدن مقدار قرص وارفارین، ماهی یک بار انجام این آزمایش کافی است. البته در بعضی از بیماران انجام مکرر این آزمایش با نظر پزشک معالج لازم است. پس از هر بار آزمایش مقدار PT-INR را به اطلاع پزشک معالج خود برسانید.

مصرف طولانی‌مدت وارفارین در صورتیکه بطور منظم با انجام آزمایش خون همراه باشد و قرص وارفارین بر اساس جواب PT-INR تجویز شود و میزان PT-INR کنترل گردد هیچ مشکلی ایجاد نخواهد کرد. اما اگر PT-INR را کنترل نکنید و مقدار آن از حد مجاز بالاتر رود و کماکان مقدار وارفارین نیز تغییری نکند و کاهش نیابد، دچار خونریری‌های مختلف می‌شوید و در صورتیکه PT-INR کمتر از حد لازم باشد ، امکان لخته شدن دریچه مصنوعی وجود دارد.

برخی از داروهایی که باعث افزایش PT- INR می شوند عبارتند از:
آسپرین – بروفن – ایندومتاسین – مفنامیک اسید – داروهای ضد قند – سایمتدین – آلوپرینول – کلوفیبرات – جم فیبروزیل – هپارین – ایزونیازید – متی مازول – مترونیدازول – مصرف مشروبات الکلی – کلرامفنیکل – اریترومایسین – دانازول – دیازوکساید – دکستروتیروکسین – گلوکاگون – هپارین – واکسن انفولولانزا – کتوکونازول – مپریدین – متوتروکساید – متیل دوپا – نالیدیکسیک اسید – نفیدیپین یا آدالات – فنیل بوتازون – کینیدین – استرپتوکیناز – هورمونهای تیروئید – وراپامیل – ویتامین A – ویتامین E

برخی از داروهایی که باعث کاهش PT-INR می‌شوند عبارتند از:

• قرص‌های ضد بارداری
• کاربامازپین
• شربت معده
• سیگار
• ویتامین k
• قرص‌های ادرارآور
• کلروبوتانول
• کولسلیرامین
• ریفامپین
• استروژن‌ها
• داروهای ملین

نکات قابل توجه حین مصرف قرص وارفارین

1. مقدار مصرف دارو بستگی به نظر پزشک شما دارد. پس خودسرانه مقدار آنرا کاهش یا افزایش ندهید.
2. از آنجایی که مقدار مصرف دارو در اشخاص مختلف، متفاوت است هیچگاه مقدار مصرفی خود را به دیگری توصیه نکنید.
3. دارو را همیشه در ساعت معینی از روز مصرف کنید. بهتر است عصرها باشد.
4. دارو را دور از دسترس اطفال نگهدارید.
5. دارو را در ظرف شیشه ای و بدور از نور، رطوبت و گرما نگهدارید.
6. قرص وارفارین را با معده خالی مصرف کنید تا بهتر جذب شود.
7. در صورتیکه احتمال فراموش کردن مصرف دارو را می دهید حتما به یک نفر از اعضاء خانواده بسپارید تا شما را یادآوری کند.
8. در صورتیکه مصرف دارو را در یک روز فراموش کردید به محض متوجه شدن در همان روز، دارو را مصرف کنید. اما اگر روز بعد متوجه شدید، مقدار آنرا ۲ برابر نکنید. حتما فردای آنروز PT-INR را چک کنید و به پزشک خود اطلاع دهید.
9. در صورت مصرف هرگونه دارو همزمان با وارفارین حتی قرصهای ویتامین حتما با پزشک خود مشورت کنید. (مصرف همزمان وارفارین با ویتامین K مجاز نیست)
10. هنگام کار با وسایلی که ممکن است موجب جراحت، زخم و خونریزی شوند، احتیاط لازم را بعمل آورید و به خاطر داشته باشید که در صورت بریدگی، خون شما دیرتر از زمان عادی بند می آید.
11. کارت شناسایی خود را همیشه همراه داشته باشید. (کارتی که نوع بیماری – نوع عمل جراحی و نوع دریچه در آن ذکر شده باشد.)
12. همزمان با مصرف وارفارین از قرص آسپرین و بروفن بعنوان مسکن استفاده نکنید.
13. در صورت بروز تب- ابتلا به بیماری خاص – تغییر در رژیم غذایی مانند دیابت و بطور کلی بروز ‌هر ‌اتفاق جدیدی ‌را به ‌پزشک خود‌ یا هر پزشک قابل دسترس دیگری اطلاع دهید.

علایم ‌هشداردهنده افزایش PT-INR که با بروز آن‌ به ‌پزشک خود‌ باید ‌مراجعه کنید:

• خونریزی از لثه هنگام مسواک زدن
• وجود مدفوع سیاه رنگ
• خونریزی زیر جلدی
• کبودی بی‌دلیل روی پوست
• خونریزی بی‌دلیل از بینی
• خونریزی شدید و غیر طبیعی در دوران قاعدگی
• درد یا تورم شکم
• پیدایش خون در ادرار
• یبوست شدید
• سرفه یا خلط خونی
• سرگیجه
• سردرد شدید مداوم
• درد، سفتی یا تورم مفاصل
• استفراغ خونی