تاثیر مواد غذایی بر سلامت دندان ها و لثه

مواد مضر برای سلامت دندانها
میکروبهای موجود در پلاک یا استفاده از این مواد اسیدهائی تولید می‌نمایند که سبب پوسیدگی دندانها می‌شود. بنابراین می‌توان گفت که غذاها و خوردنی‌های شیرین دشمن اصلی دندانها بشمار می‌رود و با نخوردن آنها می‌توان از پوسیدگی دندانها جلوگیری نمود.

دندانپزشکان برای حل این مشکل چهار راه‌حل پیشنهاد نموده‌اند:

• موادقندی غیرضروری را کمتر مصرف نمائیم و کلا مصرف نکنیم: انواع کیکها، شیرینی‌ها، مرباها، آب‌نباتها، آدامسها، شکلاتها و… چندان مورد نیاز بدن نبوده، می‌توان مصرف آنها را به حداقل رسانید.
• مواد قندی را در زمان مناسب مصرف کنیم بعبارت دیگر کوشش نمائیم در بین وعده‌های غذایی مواد قندی و شیرین مصرف نکنیم. بسیاری از مردم بعلت نخوردن صبحانه کافی، در طول روز مجبور بمصرف موادی از قبیل کیک، بیسکویت، شیرینی و یا شکلات می‌شوند. همچنین بسیاری از والدین برای رفع گرسنگی کودک خویش در طول ساعت مدرسه موادی از این قبیل در اختیار کودک قرار می‌دهند. اعمالی از این قبیل و به عبارت دیگر مصرف مواد قندی و شیرین ما بین وعده‌های اصلی غذا از مهمترین عوامل پوسیدگی دندانها است. البته این بدان معنا نیست که در طول روز و یا در مواقع گرسنگی غذائی مصرف نکنیم، بلکه منظور آنست که تا حد امکان از مواد قندی و شیرین دوری نمائیم. بنظر دندانپزشکان بهترین راه برای کسانی که علاقه وافری به این مواد دارند و از طرفی می‌خواهند از خطرات آنها در امان باشند آن است که اینگونه مواد فقط همراه صبحانه، ناهار یا شام مصرف شوند. همچنین سبزیجات تازه، انواع ساندویچ، نان، پنیر و… می‌توانند جانشین‌های مناسبی برای مصرف در طول روز باشند.
• سعی نمائیم مواد قندی به مدت طولانی در دهان باقی نماند لازم است پس از مصرف مواد قندی بلافاصله دندانها را مسواک نمود یا حداقل چند بار دهان را با آب شستشو داد. زیرا تنها ۲ تا ۴ دقیقه پس از مصرف مواد قندی، میکروبهای پلاک شروع به تولید اسید و تخریب مینای دندان کرده و در صورتیکه هیچگونه کوششی در جهت تمیز کردن دهان صورت نگیرد. این کار را بمدت ۲۰ دقیقه ادامه می دهند. هر گاه پس از خاتمه این مدت اقدامی در جهت شستشوی دهان انجام نگیرد. میکروب ها ۲۰ دقیقه دیگر به تولید اسید می‌پردازند و این عمل تا هنگامی که مواد شیرین در دهان وجود دارد بهمین ترتیب تکرار می‌گردد، بدین ترتیب می‌توان حدس زد که مکیدن یک آب نبات بمدت طولانی یا مصرف آن دسته از مواد قندی و شیرین که به دندان ها چسبیده و برای مدت زیادی در دهان باقی می‌مانند، بیشترین زیان را برای دندان ها فراهم می‌نمایند.
• دفعات مصرف مواد قندی را کاهش دهیم هر چه دفعات مصرف مواد قندی کمتر باشد. دندانها به میزان کمتری پوسیده می‌شوند. به عنوان مثال خوردن تدریجی و با فاصله یک مقدار شیرینی در روز زیان بسیار بیشتری از مصرف یک مرتبه و یک دفعه آن دارد.

دو نکته

• با حذف یا کنترل مواد قندی و شیرین از رژیم غذائی کودکان در طی دوران مدرسه می‌توان بمیزان ۷۰ درصد پوسیدگی دندانها را کاهش داد.
• با تنظیم رژیم غذائی کودکان یا بزرگسالان بر اساس گروههای غذایی چهارگانه و به روش پیشنهاد شده تمایل بسیار کمتری بمصرف مواد قندی و شیرین در بین وعده‌های اصلی غذا وجود خواهد داشت.