مروری بر کاهش وزن

شاخص توده بدنی (BMI) یکی از روش‌های اندازه‌گیری چربی بدن است که بر اساس قد و وزن محاسبه می‌شود. جدای از حفظ کردن فرمول محاسبه BMI می‌توانید از یکی از محاسبه‌گرهای آنلاین آن نیز کمک بگیرید. (بسیار ساده است، در قسمت جست و جوی مرورگر خود عبارت “محاسبه گر BMI” را جست و جو کنید. قد و وزن خود را بر اساس واحد خواسته شده وارد کنید (یکاهای رایج در ایران، متر برای قد و کیلوگرم برای وزن می‌باشد) و BMI خود را به دست آورید)

بر اساس شاخص BMI، افراد به ۴ دسته تقسیم می شوند.

1. کم وزنی
2. وزن طبیعی
3. اضافه وزن (BMI بین ۲۵ تا ۲۹.۹)
4. چاقی (BMI بیشتر از ۳۰)

اگر چه هر فردی با BMI بالا، الزاماً ناسالم نیست (و حتی برای سنجش وضعیت وزن، استفاده از شاخص‌های دیگری در کنار BMI نیز کمک‌کننده هستند) اما BMI یکی از ابزارهای غربالگری بسیار مهم برای سنجش وضعیت سلامتی افراد است.

این مقاله روی جراحی‌های چاقی تمرکز دارد. روش‌های کاهش وزن غیر جراحی در مقالات دیگری مورد بحث قرار گرفته‌اند. البته اطلاعات و جزئیات بیشتری در مورد روش‌های جراحی کاهش وزن نیز در مقالات دیگری وجود دارند.

آیا لازم است تا برای کاهش وزن خود از جراحی استفاده کنم؟

جراحی‌های کاهش وزن تنها برای افرادی که حداقل دچار یکی از موارد زیر هستند توصیه می‌شود:

1. چاقی شدید (BMI بالاتر از ۴۰)
2. BMI بالای ۳۵ به همراه یکی از عوارض جدی مرتبط با چاقی شامل دیابت، درد شدید مفاصل، قطع تنفس هنگام خواب و… که با کاهش وزن بهبود می‌یابند.
3. BMI بالای ۳۰:
   • همراه با برخی بیماری‌های خاص مانند برخی از انواع دیابت
   • همراه با ترکیبی از چند عارضه مرتبط با چاقی مانند فشار خون بالا و قطع تنفس هنگام خواب و کلسترول خون بالا و دیابت (که به وجود این عوارض در کنار یکدیگر، سندروم متابولیک نیز گفته می‌شود)
4. برخی نژادهای خاص مانند بومیان جنوب شرقی آسیا یا هندی‌ها. این افراد چاقی تنه‌ای بیشتری دارند و عوارض چاقی را در BMIهای پایین‌تر تجربه می‌کنند. در نتیجه ممکن است این افراد در BMIهای پایین‌تر و حتی کمتر از ۲۷.۵ نیز کاندید جراحی برای کاهش وزن باشند.

جراحان، برنامه‌های کاهش وزن و شرکت‌های بیمه مختلف قبل از توصیه به انجام جراحی، پیشنهادهای متفاوتی برای ایجاد تغییر و اصلاح سبک زندگی (بهبود عادات مرتبط با خواب، تغذیه و فعالیت بدنی) دارند. در برخی موارد، بیماران به کمک این روش‌ها آنقدر به کاهش وزن مناسبی دست پیدا می‌کنند که دیگر از انجام جراحی منصرف می‌شوند و یا وزنشان به حدی پایین می‌آید که BMI آنها به پایین‌تر از محدوده مورد نیاز برای انجام جراحی می‌رسد.

برخی جراحان در این شرایط نیز اقدام به انجام جراحی می‌کنند زیرا معتقدند چاقی یک بیماری مزمن است و عوارض خود را به جا می‌گذارد و از طرف دیگر احتمال بازگشت وزن بیماران زیاد است. (بیمارانی که تغییرات سبک زندگی موقتی دارند و در تبدیل آن به سبک زندگی دائمی خود موفق نیستند، پس از دستیابی به کاهش وزن مجدداً دچار افزایش وزن حتی بیشتر از قبل می‌شوند و در تلاش‌های بعدی نیز مجدداً چنین تجربه‌ای کسب می‌کنند. به این حالت که با کاهش وزن و افزایش وزن مجدد همراه است، پدیده “یو یو” گفته می‌شود)

در نتیجه مهم است که بیمار با پزشک خود در ارتباط با نظرات و ترجیحات او صحبت کند. از طرف دیگر پوشش بیمه‌ای جراحی‌های کاهش وزن نیز در شرایط مختلف متفاوت است. در نتیجه بیماران باید جمیع جهات را سنجیده و بهترین تصمیم را بگیرند. از سوی دیگر لازم است تا از فواید و خطرات بالقوه جراحی‌های کاهش وزن آگاه باشید.

به خاطر داشته باشید که انجام جراحی پایان کار نیست و باید مشتاق تغییرات دراز مدت در تغذیه و شیوه زندگی خود باشید تا به وزن مورد نظر خود دست پیدا کرده و آن را حفظ کنید. همچنین لازم است تا نسبت به میزان کاهش وزن مورد انتظار پس از انجام جراحی نیز واقع‌بین باشید.

آماده سازی قبل از جراحی

قبل از انجام جراحی لازم است تا فردی که می‌خواهد تحت جراحی قرار گیرد به وسیله متخصصین مختلف ویزیت و ارزیابی شود. این متخصصین معمولا شامل متخصص تغذیه، مشاور روانشناسی، پزشک متخصص چاقی و خود جراح می‌شود. در برخی موارد لازم است تا بیمار حتی به مدت چند هفته یا چند ماه تحت نظارت و درمان این متخصصین باشد.

• متخصص تغذیه مقدار و نوع مواد غذایی که می‌توانید بعد از انجام جراحی مصرف کنید را برای شما توضیح می‌دهد. یک متخصص تغذیه خوب، علاوه بر این، اطلاعاتی در زمینه چگونگی آماده کردن غذاها و نیز چگونگی مطالعه برچسب مواد غذایی برای دنبال کردن میزان کالری مصرفی را هم به شما آموزش می‌دهد. در صورت نیاز، متخصص تغذیه می‌تواند برای بعد از جراحی به شما برنامه غذایی مشخص با هدف حفظ کاهش وزن نیز بدهد.
• روانشناس، به شما کمک می‌کند تا با استرس‌ها یا عوامل دیگری که کاهش وزن را برای شما سخت می‌کند و یا شما را به غذا خوردن ترغیب می‌کند، مقابله کنید. او همچنین شما را برای دستیابی به تغییرات رفتاری که به سبک زندگی سالم‌تر ختم می‌شود، راهنمایی می‌کند. (به زبان ساده‌تر روانشناس کمک می‌کند تا با استرس‌ها و پُرخوری‌ها مقابله کنید و با اصلاح رفتار به سبک زندگی سالم‌تر برسید)
• پزشک تعیین می‌کند که قبل از جراحی به چه آزمایشات، مشاوره‌ها یا درمان‌های دیگری نیاز دارید. همچنین ممکن است پزشک با هدف مقداری کاهش وزن قبل از انجام جراحی، درمان‌های دارویی یا غیر دارویی را نیز برای شما در نظر بگیرد.
• جراح نیز در مورد انواع روش‌های جراحی موجود و فواید و مضرات هر کدام با شما صحبت می‌کند. در نهایت او تصمیم می‌گیرد که انجام جراحی برای شما مناسب هست یا نه. (در واقع شما کاندید مناسبی برای جراحی شدن هستید یا نه)
• شروع یک برنامه ورزشی جدی و منظم قبل از انجام جراحی به شما کمک می‌کند تا از نظر جسمی و روانی برای انجام جراحی آمادگی بیشتری کسب کنید، قبل از جراحی به مقداری کاهش وزن برسید و به شما این امکان را می‌دهد تا برنامه ورزشی مناسب خود را بعد از جراحی نیز ادامه دهید.

انواع جراحی کاهش وزن

انواع مختلفی از جراحی کاهش وزن وجود دارد. شایعترین آنها عبارتند از: بای‌پس معده، اسلیو معده و بالون معده.

شما و جراحتان با هم در مورد اینکه انجام جراحی کاهش وزن اصلا برای شما مناسب هست یا نه و اگر هست؛ کدام نوع جراحی برای شما مناسب‌تر است؛ تصمیم می‌گیرید.

بای‌پس معده: جراحی بای‌پس معده (Roux-en-Y gastric bypass (RYGB))، با کاهش میزان غذایی که می‌توان خورد و درنتیجه کاهش میزان کالری دریافتی و نیز کاهش مواد مغذی جذب شده از غذا به از دست دادن وزن می‌انجامد.

در این روش جراحی، جراح تنها قسمت کوچکی از معده را نگه داشته و به روده متصل می‌کند و در واقع بقیه معده را از مسیر غذا خارج می‌کند. این اقدام از ۲ راه به کاهش وزن کمک می‌کند:

1. معده کوچکتر توانایی نگه داشتن غذای کمتری را دارد. این کار باعث می‌شود با مصرف مقدار غذا و مایعات بسیار کمتری احساس پُری به شما دست دهد. البته در طول زمان ممکن است معده کوچک شده جا باز کند و به شما امکان مصرف غذای بیشتری بدهد.
2. از آنجایی که غذا در واقع بخشی از معده و روده باریک را میانبر می‌زند، کالری دریافتی از آن غذا برای بدن نیز کاهش می‌یابد. به نظر می‌رسد این مسیر و سازماندهی جدید به کاهش اشتها می‌انجامد و چگونگی هضم غذا را نیز با ایجاد تغییراتی در آزادسازی انواعی از هورمون‌ها تغییر می‌دهد.

بای‌پس معده می‌تواند به صورت یک جراحی باز (یعنی با باز کردن شکم از طریق تیغ جراحی) انجام شود اما در حال حاضر بیشتر انواع آن به صورت لاپاراسکوپیک (که طی آن از طریق برش‌های کوچکی در شکم، ابزارهای بلند دوربین‌دار مخصوصی به داخل شکم فرستاده می‌شود و با آسیب کمتر جراحی صورت می‌گیرد) انجام می‌شود. هر دو روش جراحی باز و لاپاراسکوپیک فواید و مضرات مختلفی دارند.

بای‌پس معده درصد موفقیت بالایی دارد و بیماران به طور متوسط در سال اول پس از جراحی از شر ۷۰ تا ۷۵ درصد از وزن اضافه خود خلاص می‌شوند. برای مثال برای فردی که ۶۰ کیلوگرم اضافه وزن دارد، در سال اول پس از جراحی ۴۰ تا ۴۵ کیلوگرم کاهش وزن انتظار می‌رود. به طور معمول، این کاهش وزن پس از ۱ تا ۲ سال کاهش می‌یابد تا جایی که به طور متوسط در ۵ سال اول پس از جراحی، بیماران به کاهش ۶۰ تا ۷۰ درصد از وزن اضافه خود می‌رسند. (فردی که ۵۰ کیلوگرم اضافه وزن دارد، در نهایت پس از ۵ سال به ۳۰ تا ۳۵ کیلوگرم کاهش وزن دست می‌یابد)

اسلیو معده: اسلیو معده که به آن اسلیو گاسترکتومی نیز گفته می‌شود یک روش جراحی است که طی آن بیشتر معده برداشته شده و معده به یک لوله باریک تبدیل می‌شود. معده جدید بسیار کوچک است، به دنبال غذا خوردن کش نمی‌آید (بزرگ نمی‌شود) و هورمون گرلین (هورمون گرسنگی که احساس گرسنگی را بر می‌انگیزد) کمتری تولید می‌کند، در نتیجه با مصرف غذای کمتری احساس سیری ایجاد می‌شود.

جراحی اسلیو نسبت به بای‌پس معده یک جراحی کمتر تهاجمی است زیرا ترکیب دستگاه گوارش را به هم نمی‌زند. در نتیجه احتمال سوء تغذیه و مشکلات گوارشی در آن کمتر است. همچنین برای انجام جراحی اسلیو معده، نیاز به کارگذاری هیچ ابزار دائمی درون بدن وجود ندارد.

اسلیو معده شانس موفقیت خوبی نیز دارد. به طور متوسط، افراد با جراحی اسلیو معده در طول ۲ سال اول پس از جراحی، از شر ۶۰ تا ۶۵ درصد از وزن اضافه خود خلاص می‌شوند. برای یک فرد ۶۰ کیلوگرمی، این مقدار به معنی ۳۶ تا ۳۹ کیلوگرم است.

همانند جراحی بای‌پس معده، پس از انجام اسلیو معده نیز باید سبک زندگی مناسب را در پیش گرفت. در مقایسه با بای‌پس معده، میزان موفقیت طولانی مدت در جراحی اسلیو معده متغیر است. (کمتر قابل پیشبینی است.)

بالون معده: کارگذاری بالون معده یک روش جراحی است که طی آن یک بالون منعطف (و باد شونده) از طریق دهان و مری و با کمک یک اندوسکوپ (لوله باریکی که سر آن یک دوربین کوچک دارد) درون معده کار گذاشته می‌شود. این کار موجب می‌شود که میزان غذایی که می‌توان در هر نوبت مصرف کرد، محدود شود.

این روش جراحی اگر چه نیاز به بیهوشی دارد اما برشی روی بدن بیمار ایجاد نمی‌کند. هر بالون را حداکثر به مدت ۶ ماه می‌توان درون معده نگه داشت و خارج کردن آن پس از گذشت این مدت نیز خود نیازمند مداخله مجدد است. از آن جایی که این روش نسبتاً بی‌خطر و انجام دادن آن ساده است و تغییرات آناتومیکی در سیستم گوارشی و معده ایجاد نمی‌کند، به طور پیشرونده به محبوبیت آن افزوده می‌شود.

میزان کاهش وزن در ۶ ماه حدود ۲۵ تا ۳۸ درصد از وزن اضافه می‌باشد. پس از آن که (بعد از گذشت ۶ ماه) بالون خارج شد، برخی از بیماران (و نه همه  آنها) می‌توانند کاهش وزن ایجاد شده را حفظ کنند.

بالون‌گذاری درون معده توسط مجمع جراحی‌های باریاتریک و متابولیک آمریکا به عنوان روشی برای کاهش وزن به تایید رسیده است. در بازار ایالات متحده، بالون‌های معده متعدد با برندهای تجاری مختلف موجود است.

روش‌های دیگر: روش‌های جراحی کاهش وزن محبوب دیگری نیز وجود دارند که عبارتند از حذف قسمت اول روده باریک (DS)، بای‌پس معده کوچک (MGB) و بای‌پس ساده ابتدا و انتهای روده باریک (SADI).

این روش‌ها (که کمتر شناخته شده‌اند و به کار می‌روند) شیوه اثری مشابه بای‌پس معده دارند و موجب محدود شدن مصرف و جذب مواد غذایی می‌شوند.

روش‌های DS و SADI، توسط مجمع جراحی‌های باریاتریک و متابولیک آمریکا برای برخی از افراد خاص (و متناسب با شرایط آنها) به تایید رسیده‌اند اما روش MGB همچنان تحت بررسی‌های بیشتر برای پذیرفته شدن به عنوان یک قابل اتکا قرار دارد.

تمام جراحان این جراحی‌های کمتر شایع را انجام نمی‌دهند. برخی از این روش‌ها خطرات مختلف و بیشتری نسبت به ۳ روش شایع ذکر شده دارند. (در نتیجه جز در موارد خاص، استفاده از این روش‌ها چندان توجیه‌پذیر نیست)

در کنار جراحی‌های باریاتریک، مداخلات دیگری برای کاهش وزن نیز وجود دارند که البته اثربخشی برخی هنوز به طور کامل آزموده نشده و برخی دیگر نیز اثربخشی محدودی دارند. برای مثال، یکی از این مداخلات Aspire Assist نام دارد و طی آن از طریق دیواره شکم، یک لوله درون معده جاگذاری می‌شود. بعد از غذا خوردن، با کمک این لوله می‌توان مقداری از غذای خورده شده و محتویات معده را به بیرون کشید (ساکشن کرد) و در نتیجه از کالری دریافتی کاست.

اگر چه این روش درمانی توسط سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) تاییدیه گرفته است اما این تاییدیه نشانه این است که روش ذکر شده بی‌خطر است و نه لزوماً اثربخش. (تاییدیه برای بی‌خطری است و نه اثربخش بودن)

به طور کلی این مداخلات به اندازه روش‌های جراحی اثربخش نیستند و همچنین ممکن است برای همه افراد نیز مناسب نباشند. اگر چاق هستید یا اضافه وزن دارید و کاهش وزن از طریق تغییر و اصلاح سبک زندگی به تنهایی برایتان مشکل است، با پزشک خود در رابطه با اینکه کدام گزینه‌های درمانی برای شما در دسترس است صحبت کنید.

یکی از روش‌های جراحی دیگر، باندگذاری معده (AGB) است. در این روش جراحی یک باند در اطراف ورودی معده کارگذاشته شده و موجب می‌شود مقدار غذایی که در هر نوبت می‌توان خورد کاهش پیدا کند. این باند قابل تنظیم است و می‌توان آن را تنگ‌تر یا شل‌تر کرد. البته در حال حاضر از این روش درمانی به علت درصد شکست بالا و نیاز بیشتر به جراحی مجدد (نسبت به سایر روش‌ها) استفاده نمی‌شود.

عوارض جراحی‌های کاهش وزن

جراحی‌های کاهش وزن ممکن است عوارضی نیز داشته باشند. خطرات مرتبط با جراحی به نوع جراحی و سابقه بیماری‌هایی که فرد قبل از جراحی داشته است، بستگی دارد. برخی از عوارض زود هنگام پس از جراحی (۱ تا ۶ هفته اول پس از جراحی) عبارتند از:

• خونریزی
• عفونت
• انسداد یا سوراخ شدگی دستگاه گوارش
• کم آبی بدن، تهوع و استفراغ

عوارض جدی و خطرناک پس از جراحی عبارتند از ایجاد لخته خون در پاها یا ریه‌ها، حمله قلبی، عفونت ریه و دستگاه ادراری. اگر چه مرگ نیز پس از انجام تمام جراحی‌های بزرگ از جمله کارگذاری بالون معده گزارش شده است اما چنین عارضه بسیار نامحتمل است.

عوارض جراحی ممکن است در هر شرایطی پدیدار شوند. در صورت رخ داد این عوارض بهترین مکان برای مدیریت، کنترل و رفع آنها، مراکز جراحی است که تجربه لازم در زمینه جراحی‌های لاغری را دارند. به طور کلی، این مراکز دارای موارد زیر هستند:

• پزشکان و جراحان دارای دانشنامه (بورد تخصصی) که به طور تخصصی در این زمینه کار کرده‌اند و در تعداد زیادی جراحی باریاتریک مشارکت داشته‌اند.
• یک روش ارتباطی مناسب که امکان ارتباط با مراقب و پایشگر سلامت پس از انجام جراحی در تمام ساعات شبانه‌روز و حتی در تعطیلات را فراهم می‌کند.
• تیمی از متخصصان حامی و کمک‌کننده (مانند متخصص تغذیه، روانشناس و پرستار)
• پیگیری و پایش طولانی مدت پس از جراحی
• کارکنان با تجربه در مراقبت از بیماران تحت جراحی‌های کاهش وزن. این کارکنان عبارتند از پرستارانی که برای مراقبت مناسب از بیماران بلافاصله بعد از انجام جراحی آموزش دیده‌اند و نیز متخصصان بیهوشی که تجربه زیادی در مراقبت از و مدیریت بیماران مبتلا به چاقی مفرت دارند.

اثربخشی جراحی در کاهش وزن:

هدف اصلی از انجام جراحی کاهش وزن کاهش خطر بیماری‌ها و مرگ و میر مرتبط با چاقی می‌باشد. البته که این جراحی‌ها می‌تواند به بیماران کمک کند تا احساس بهتری داشته باشند، بهتر به نظر برسند، داروی کمتری مصرف کنند و از کار افتادگی کمتری داشته باشند.

به عنوان مثال، جراحی کاهش وزن می‌تواند مشکلات سلامتی مرتبط با چاقی (مانند دیابت، فشار خون بالا، کلسترول خون بالا، قطع تنفس هنگام خواب و تعداد زیادی مشکل دیگر و…) را تا جایی کاهش دهد که مصرف داروی کمتری لازم باشد یا اصلا دیگر نیاز به مصرف دارو وجود نداشته باشد.

در نهایت، انجام جراحی کاهش وزن می‌تواند به بیماران کمک کند تا در معرض خطر کمتری برای ابتلا به بیماری‌های قلبی، سرطان و برخی عفونت‌های خاص قرار گیرند.

پس از انجام جراحی کاهش وزن

باید تا زمانی که تیم پزشکی به این نتیجه برسد که ترک بیمارستان برای شما بی‌خطر است، در بیمارستان بمانید (به طور متوسط ۱ تا ۳ روز). در صورتی که به شما داروهای ضد درد قوی داده شده است، رانندگی نکنید. بلافاصله پس از بهبودی انجام ورزش و فعالیت بدنی را شروع کنید. بیشتر مراکز کاهش وزن خودشان به بیماران برای داشتن برنامه ورزشی مناسب کمک می‌کنند.

پس از ترخیص از بیمارستان اهمیت دارد که دقیقاً از برنامه غذایی مورد انتظار پزشک و متخصص تغذیه خود پیروی کنید. همچنین لازم است تا پس از جراحی، طبق یک برنامه روتین مشخص، توسط پزشک، پرستار و متخصص تغذیه خود ویزیت شوید تا وضعیت سلامتی، رژیم غذایی، شرایط تغذیه‌ای و میزان کاهش وزن شما پایش و ارزیابی شود.

این امکان برای شما وجود دارد که به تدریج و با گذشت زمان میزان غذای مصرفی خود را افزایش دهید، البته موارد زیر همیشه اهمیت دارند:

• پیوسته مقدار غذای دریافتی خود را ارزیابی کنید و به این اطمینان برسید که در حال رعایت عادات غذایی مناسب هستید؛ زیرا امکان بازگشت وزن کاهش یافته همیشه وجود دارد.
• انتخاب‌های غذایی سالم داشته باشید.
• غذای خود را به آهستگی و به طور کامل بجوید.
• از غذا خوردن در شرایطی که حواس شما پرت چیزی غیر از غذاست خودداری کنید، مانند زمان مشاهده تلویزیون
• به محض اینکه احساس پُری کردید، دست از غذا خوردن بکشید.
• مایعات را حداقل ۳۰ دقیقه قبل و بعد از مصرف غذا، بنوشید.
• از میزان کالری دریافتی روزانه خود آگاه باشید. (کالری شماری کنید)
• از غذاهای پُر چرب و پُر شکر دوری کنید.
• در صورت لزوم از مکمل‌های ویتامینی و معدنی مناسب استفاده کنید.
• ورزش کردن را به یک روتین روزانه برای خود تبدیل کنید.
• اطمینان حاصل کنید که هر شب حداقل حدود ۸ ساعت خواب با کیفیت دارید.

ممکن است ماه‌ها زمان ببرد تا آموزش‌های لازم را ببینید و هماهنگی با بدن خود را بیاموزید (که برای مثال چه زمانی واقعاً گرسنه‌اید و چه زمانی سیر هستید). پس از انجام جراحی ممکن است تمایلی به غذاهایی که قبلا از آنها خوشتان می‌آمد، نداشته باشید و در عوض شروع به انتخاب‌های غذایی جدید بکنید. این فرآیند ممکن است برای برخی از افراد آزاردهنده باشد، در این صورت می‌توانید از متخصص تغذیه خود کمک بگیرید.

معمولا بین ۱ تا ۲ سال طول می‌کشد تا کاهش وزن پس از جراحی کامل شود. پس از رسیدن به کاهش وزن مورد هدف، برخی از افراد اقدام به انجام جراحی پلاستیک برای برداشتن پوست‌های اضافه بدن خود، خصوصاً در ناحیه شکم می‌کنند.

قبل از آن که تصمیم بگیرید که جراحی کاهش وزن انجام دهید یا ندهید، باید بپذیرید که قرار است تا آخر عمر خود یک سبک زندگی سالم را در پیش بگیرید، یعنی باید به طور منظم تحت پایش تیم پزشکی و سلامتی خود باشید. اکثر روزهای هفته ورزش کنید و برای همیشه از یک رژیم غذایی قابل قبول و سالم پیروی کنید. ممکن است داشتن عادات غذایی جدید و ورزش روتین پس از انجام جراحی دشوار باشد در نتیجه لازم باشد تا سخت تلاش کنید تا به هدف خود برسید.

باید به خاطر داشته باشید که جراحی تنها یک ابزار کمکی برای کاهش وزن است و زمانی به بهترین نتیجه می‌رسد که به طور مناسب به کار گرفته شود.

بازتوانی پس از جراحی و کاهش وزن ممکن است فرآیندی استرس‌زا باشد. در نتیجه لازم است که از حمایت خانواده و دوستان برخوردار باشید. کمک گرفتن از گروه‌های اجتماعی، روانشناس و گروه‌های حمایتی ممکن است به گذر بهتر از فراز و نشیب‌های احساسی و روحی روانی پس از انجام جراحی کمک کند.