سرطان ریه (Lung Cancer)

سرطان ریه چیست؟

سرطان ریه، رشد غیر طبیعی سلول‌های ریه است. این سرطان، یکی از شایعترین سرطان‌ها در سراسر دنیا است و در ایالات متحده بیشتر از هر سرطانی قربانی می‌گیرد. بیشتر موارد سرطان ریه به علت مصرف سیگار ایجاد می‌شود.

در کل، دو نوع سرطان ریه وجود دارد:

• سرطان ریه Non-small cell: شایعترین نوع سرطان ریه است و بیش از ۸۵ درصد موارد سرطان ریه را شامل می‌شود.
• سرطان ریه Small cell: سلول‌های این نوع سرطان کوچک هستند. این سلول‌ها سریعتر از سلول‌های دیگر انواع سرطان ریه رشد می‌کنند و گسترش می‌یابند و به شیوه متفاوتی نیز درمان می‌شوند.

علائم سرطان ریه

علائم سرطان ریه ممکن است از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد. علائم شایع عبارتند از:

• سرفه‌ای که به مرور بدتر می‌شود یا برطرف نمی‌شود
• درد قفسه سینه
• تنگی نفس یا صدای تنفسی ویز
• عفونت مکرر ریه یا مجاری هوایی
• سرفه خونی
• احساس خستگی دائمی
• کاهش وزن بدون توجیه

برخی از افراد فقط احساس “خوب نبودن” می‌کنند. اگر سرطان در بدن گسترش یافته باشد ممکن است علائمی مانند درد یا علائم خاص مربوط به ناحیه‌ای که سرطان در آن گسترش یافته است نیز یافت شود. بیشتر افراد مبتلا به سرطان ریه تا رسیدن به مراحل پیشرفته بیماری علائمی از خود نشان نمی‌دهند؛ به همین علت است که افراد زیادی به دنبال سرطان ریه فوت می‌کنند.

سرطان ریه چگونه ایجاد می‌شود؟

علل متعددی برای سرطان ریه وجود دارد:

• سیگار:

در حدود ۸۰ تا ۹۰ درصد موارد، سرطان ریه به دنبال سیگار کشیدن ایجاد شده است. دود سیگار شامل صدها ماده سمی است که برخی از آنها سرطان‌زا نیز هست. افراد سیگاری ۱۵ تا ۳۰ برابر سایرین در معرض خطر ابتلا به سرطان ریه قرار دارند. افرادی که از سایر محصولات تنباکو مانند پیپ، قلیان و سیگار الکترونیکی نیز استفاده می‌کنند در معرض خطر بالاتری قرار دارند.
هر چه مصرف سیگار زودتر شروع شده باشد و میزان مصرف بالاتر باشد، خطر ابتلا نیز بالاتر خواهد بود. اگر فرد سیگاری، سیگار را ترک کند، خطر ابتلا برای او کاهش می‌یابد اما هیچ‌وقت به حد افرادی که اصلا سیگار نکشیده‌اند، نمی‌رسد.

• بودن در معرض دود سیگار:

اگر در محیطی قرار داشته باشید که سیگار کشیده می‌شود نیز در معرض خطر بالاتری قرار دارید. با نفس کشیدن در محیط حاوی دود سیگار، مواد سمی و مضر سیگار وارد بدن شما می‌شود. سالانه هزاران نفر در اثر سرطان ریه می‌میرند در حالیکه سیگار نمی‌کشیده اند و تنها در معرض دود سیگار بوده‌اند.

• رادون:

رادون نوی گاز است که به طور طبیعی روی زمین وجود دارد. این گاز در خانه‌ها و ساختمان‌ها تجمع می‌یابد و می‌تواند به سطحی برسد که بتواند سرطان ریه ایجاد کند. تماس با گاز رادون، دومین عامل ایجاد سرطان ریه در ایالات متحده است.

• مواد دیگر:

مواد مختلف دیگری نیز با سرطان ریه مرتبط هستند. این مواد عبارتند از آزبست، آرسنیک، دود خودروها و شکل‌های خاصی از سیلیکون و کرومیوم‌ها.

سرطان ریه چگونه تشخیص داده می‌شود؟

سرطان ریه معمولا اتفاقی و زمانی کشف می‌شود که به علت دیگری از قفسه سینه عکس ساده یا سی‌تی‌اسکن گرفته شده است. اگر علائم سرطان ریه را دارید، پزشک از شما شرح حال گرفته، در مورد سیگار کشیدن شما یا تماس با سایر مواد سرطان‌زا می‌پرسد، به معاینه شما می‌پردازد و صداهای تنفسی شما را گوش می‌دهد. اگر صدای وجود مایعات در اطراف ریه شما شنیده شود می‌تواند نشانه وجود سرطان باشد.

سپس احتمالا پزشک درخواست تست‌های تصویربرداری برای دیدن ریه، می‌دهد. برخی از این تست‌ها عبارتند از:

• عکس ساده قفسه سینه
• سی‌تی‌اسکن
• MRI
• اسکن PET
• تست خلط
• توراکوسنتز (نمونه‌گیری از مایع تجمع‌یافته در اطراف ریه)

اگر یافته‌های حاصل از هر کدام از موارد ذکر شده نشان‌دهنده امکان ابتلا به سرطان ریه باشد، پزشک درخواست بیوپسی (نمونه‌برداری از ریه) می‌دهد. نمونه حاصل به آزمایشگاه فرستاده شده و زیر میکروسکوپ مورد بررسی قرار می‌گیرد. اگر در بیوپسی سلول‌های سرطانی دیده شود، پزشک تست بیشتری درخواست می‌صدهد تا متوجه شود که سرطان چقدر سریع رشد می‌کند، تا چه اندازه گسترش یافته است و کدام روش درمانی مناسب‌تر است.

آیا سرطان ریه قابل پیشگیری است؟

در بیشتر موارد سرطان ریه قابل پیشگیری است:

• سیگار نکشید: اگر سیگار نمی‌کشید، هیچ‌وقت سیگار کشیدن را شروع نکنید. اگر سیگار یا قلیان می‌کشید، تلاش کنید تا ترک کنید. اگر برای ترک نیاز به کمک دارید، از پزشک خود کمک بگیرید. روش‌های مختلفی برای کمک کردن به شما مانند چسب یا آدامس‌های نیکوتین و حتی مصرف دارو، وجود دارد.
• در معرض دود سیگار هم نباشید: اگر اطرافیان شما سیگاری هستند، از آنها بخواهید تا کنار شما سیگار نکشند یا محیط را ترک کنید.
• خانه خود را از نظر وجود گاز رادون بررسی کنید: این کار توصیه دفتر حافظت محیطی آمریکا است.
• از مواد سرطان‌زا دوری کنید: به مواد سرطان‌زا، کارسینوژن گفته می‌شود. سایر کارسینوژن‌های شایع (غیر از سیگار و رادون و آزبست) که می‌توانند سرطان ریه ایجاد کنند، شامل دود اگزوز، بخار زغال‌سنگ و دوده می‌شود.

اگر سیگار می‌کشید و بین ۵۵ تا ۸۰ سال سن دارید، می‌توانید تحت غربالگری برای سرطان ریه قرار بگیرید. این غربالگری به کمک سی‌تی‌اسکن ریه انجام می‌شود. غربالگری به یافتن سرطان قبل از گسترش آن کمک می‌کند و شانس درمان موفق را زیاد می‌کند.

درمان سرطان ریه

گزینه‌های درمانی متعددی برای سرطان ریه وجود دارد. ممکن است پزشک بیش از یک روش درمانی را توصیه کند. ممکن است بهترین روش درمانی برای یک شخص، با شخص دیگر متفاوت باشد. پزشک بر اساس عوامل مختلفی، برای انتخاب بهترین نوع درمان تصمیم‌گیری می‌کند. این عوامل عبارتند از:

• وضعیت کلی سلامتی
• نوع سرطان ریه
• جایی که سرطان به آن گسترش یافته.

درمان‌های رایج در دسترس عبارتند از:

1. جراحی: جراح تومور یا هر نوع بافت سرطانی را برمی‌دارد.
2. رادیوتراپی: اشعه‌های پر انرژی برای کشتن سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود. این روش ممکن است بعد از جراحی برای از بین بردن سلول‌های سرطانی باقی مانده نیز استفاده شود.
3. شیمی‌درمانی: داروهای قدرتمند برای کشتن سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود. این داروها به طریق وریدی یا خوراکی تجویز می‌شوند. شیمی‌درمانی ممکن است عوارض جانبی ناخوشایندی ایجاد کند. این عوارض جانبی شامل ضعف، خستگی و ریزش مو می‌شود.
4. درمان هدفمند: داروهای مخصوصی، جلوی رشد و گسترش نوع خاصی از سرطان را می‌گیرند. این داروها نیز می‌توانند به صورت خوراکی یا وریدی استفاده شوند.

افراد مبتلا به سرطان ریه از نوع non-small cell را می‌توان با یکی از این روش‌ها یا ترکیبی از آنها درمان کرد اما افراد مبتلا به نوع small cell معمولا با رادیوتراپی و شیمی‌درمانی درمان می‌شوند.

درمان‌های دیگری نیز وجود دارند. از پزشک بخواهید که بهترین درمان را برای شما انتخاب کند.

زندگی با سرطان ریه

با درمان مناسب، سرطان ریه می‌تواند به بهبودی برسد. میزان موفقیت درمان به عوامل مختلفی از جمله زمان تشخیص سرطان بستگی دارد. سرطان ریه تشخیص داده نشده یا درمان نشده، می‌تواند به نواحی دیگر بدن از جمله غدد لنفاوی گسترش یابد. برای بسیاری از افراد، سرطان تا زمانی که به نواحی دیگر گسترش یافته نشده، تشخیص داده نمی‌شود. گسترش تومور می‌تواند مشکلات جدی سلامتی یا حتی مرگ ایجاد کند. در نتیجه دریافت هر چه زودتر درمان بسیار اهمیت دارد.

دوره درمان سرطان استرس‌زا است. درمان ممکن است عوارض جانبی مختلفی روی شما ایجاد کند. به خوبی از خود مراقبت کنید. رژیم غذایی سالم و خواب کافی داشته باشید و سعی کنید با فعال بودن، انرژی خود را حفظ کنید. زندگی با سرطان ریه روی احساسات شما نیز اثر می‌گذارد در نتیجه لازم است تا حمایت‌های لازم را از طرف خانواده، دوستان یا گروه‌های حمایتی دریافت کنید.

حتی پس از درمان موفق سرطان، در معرض خطر بالاتری برای ابتلای مجدد به سرطان ریه قرار دارید در نتیجه لازم است تا برای سال‌ها تحت مراقبت‌های پیگیری و آزمایشات دوره‌ای باشید.

سوالاتی که باید از پزشک خود بپرسید:

• چه نوع سرطان ریه‌ای دارم؟
• گزینه‌های درمانی من کدامند؟
• برای آماده شدن برای دریافت درمان باید چه کنم؟
• آیا درمان عوارض جانبی‌ای نیز دارد؟
• چگونه می‌توانم این عوارض جانبی را مدیریت کنم؟
• آیا در زمان دریافت درمان می‌توانم کار کنم؟
• آیا باید به دنبال پیوستن به یک کارآزمایی بالینی برای درمان باشم؟

Resources

Centers for Disease Control and Prevention: Lung Cancer

National Cancer Institute: Lung Cancer

National Institutes of Health, MedlinePlus: Lung Cancer