شکستگی گردن ران

شکستگی سر استخوان ران جزو شکستگی های نادری است که معمولا همراه با دررفتگی مفصل ران ایجاد میشود. این شکستگی را نباید با شکستگی گردن استخوان ران اشتباه گرفت. شکستگی گردن استخوان ران همانطور که از نامش پیدا است در ناحیه گردن استخوان که زیر سر آن قرار دارد ایجاد شده و موجب جدا شدن سر استخوان ران از تنه آن میگردد ولی شکستگی سر استخوان ران درست در ناحیه گردی سر بوده و موجب میشود تا تکه ای از سر استخوان ران از آن جدا شود.

مکانیسم ایجاد شکستگی سر استخوان ران چیست؟
شکستگی سر استخوان ران معمولا همراه با دررفتگی مفصل ران ایجاد میشود. شایعترین مکانیسم ایجاد دررفتگی مفصل ران تصادف اتومبیل و عدم استفاده از کمربند ایمنی است. در هنگامی که اتومبیل از جلو به مانعی برخورد کرده و سرعت آن بطور ناگهانی کاهش میابد اگر سرنشین با کمربند محکم به صندلی بسته نشده باشد به سمت جلو حرکت کرده و زانوان او محکم به داشبورد اتومبیل برخورد میکند. این ضربه موجب حرکت شدید استخوان ران به عقب و خارج شدن سر استخوان ران از درون حفره استابولوم میشود. در غالب اوقات این دررفتگی بدون شکستگی است ولی در مواردی که ران کمی باز باشد سر استخوان ران در هنگام خروج از حفره استابولوم میتواند به لبه حفره برخورد کند. این ضربه میتواند موجب شکسته شدن لبه پشتی حفره استابولوم و یا کنده شدن تکه ای از سر استخوان ران شود.

علائم شکستگی سر استخوان ران چیست؟
علائم این آسیب در مواردی که همراه با دررفتگی مفصل ران باشد همان علائم دررفتگی بصورت درد، محدودیت حرکت و چرخش ران به سمت داخل است. بعد از جااندازی دررفتگی، خود شکستگی سر استخوان ران موجب باقی ماندن علائمی مانند درد و محدودیت حرکتی در مفصل ران میشود.

انواع شکستگی سر استخوان ران چیست؟
شکستگی سر استخوان ران به توسط آقای پیپکین به چهار نوع طبقه بندی شده است به همین خاطر به شکستگی های سر استخوان ران شکستگی پیپکینز هم میگویند. انواع این شکستگی ها عبارتند از:
نوع یک: در این نوع از شکستگی تکه ای از سر استخوان ران کنده میشود که پایین تر از لیگامان یا رباط گرد و یا حفره سر استخوان ران است. (سر استخوان ران به توسط یک رباط میله ای شکل و گرد به داخل حفره استابولوم میچسبد که به آن رباط گرد میگویند. محل اتصال رباط گرد به سر استخوان ران کمی فرو رفته است و این فرو رفتگی استخوانی را حفره مرکزی میگویند)
نوع دو: در این نوع از شکستگی تکه ای از سر استخوان ران کنده میشود که بزرگتر از نوع قبلی بوده و خط شکستگی در محلی بالاتر از لیگامان گرد از سر استخوان ران عبور میکند. در این نوع از شکستگی، جابجایی قطعات شکسته شده درست در سطح فوقانی سر استخوان ران بوده و اتفاقا این محلی است که بالاترین مقدار نیروهای وزن به مفصل ران و سر استخوان ران وارد میشود. پس هرگونه بد جوش خوردن این شکستگی ها در این ناحیه بسیار با اهمیت است.
نوع سه: این نوع از شکستگی همراهی نوع یک و یا دو با شکستگی گردن استخوان ران است
نوع چهار: در این نوع همراه با شکستگی نوع یک و یا دو شکستگی حفره استابولوم هم وجود دارد که معمولا بصورت شکستگی لبه پشتی حفره استابولوم است.

درمان شکستگی لگن در ناحیه گردن استخوان ران‌چیست؟
به ناحیه ای استخوانی که در زیر سر استخوان ران قرار داشته و آن را به تنه استخوان متصل میکند گردن استخوان ران میگویند. این ناحیه میتواند بدنبال ضربه هایی مانند تصادف اتومبیل، سقوط از ارتفاع یا زمین خوردن دچار شکستگی شود. درمان شکستگی گردن استخوان ران همواره عمل جراحی است ولی انتخاب نوع عمل جراحی بسته به شدت جابجایی و سن بیمار متفاوت است. در شکستگی های بدون جابجایی درمان همیشه بصورت فیکس کردن قطعات شکسته شده به توسط سه عدد پیچ است. در شکستگی های با جابجایی مهمترین معیار برای انتخاب نوع درمان، سن بیمار است. اگر سن بیمار زیر شصت سال باشد درمان بصورت جااندازی شکستگی و فیکس کردن قطعات با سه عدد پیچ و یا گاهی اوقات استفاده از ایمپلنت خاصی به نام دی اچ اس است.

تثبیت شکستگی گردن استخوان ران با پیچ
اگر سن بیمار بالای شصت سال باشد درمان بصورت خارج کردن سر استخوان ران از بدن و جایگزینی آن با یک سر فلزی است. به این نوع عمل جراحی همی آرتروپلاستی و به وسیله فلزی استفاده شده پروتز میگویند. انواع مختلفی از پروتز ها با شکل و کارکرد های متفاوت وجود دارد ولی در همه آنها اصولی ثابت وجود دارد. پروتز به شکل یک کره فلزی است که زائده ای به نام دسته یا استم به آن متصل شده است. در حین عمل جراحی، پزشک معالج سر استخوان ران را که در محل شکستگی گردن از بقیه قسمتهای استخوان جدا شده بطور کامل از بدن خارج کرده و سپس دسته پروتز را در کانال استخوان ران فرو میکند. وظیفه دسته، اتصال دادن سر فلزی به بقیه استخوان ران است. سپس پزشک جراح، سر مصنوعی را در درون حفره استابولوم قرار میدهد. تفاوت این عمل جراحی با عمل تعویض کامل مفصل ران اینست که در جراحی تعویض کامل مفصل، هم سر استخوان ران و هم حفره استابولوم با نوع مصنوعی خود جایگزین میشوند ولی در همی آرتروپلاستی، حفره استابولوم دست نخورده باقی میماند. البته در مواردی از شکستگی گردن استخوان ران که حفره استابولوم دچار ساییدگی زیاد است یا در مواردی که پزشک جراح میداند بیمار بعد از جراحی قصد دارد فعالیت بدنی زیادی را با مفصل ران خود انجام دهد برای درمان شکستگی از تعویض کامل مفصل ران استفاده میکند.
حال این سوال پیش میاید که چرا در شکستگی های با جابجایی درمان در جوان ها و افراد مسن متفاوت است. علت اینست که عوارض شکستگی مانند نکروز سر استخوان ران و جوش نخوردن شکستگی گردن استخوان ران در افراد مسن بالا است و احتمال موفقیت عمل جراحی جا اندازی و فیکس کردن با پیچ (به این معنی که سر استخوان ران جوش بخورد و زنده بماند) کم است. به همین خاطر امروزه ترجیح داده میشود که بجای انجام عمل جراحی جااندازی و فیکس کردن شکستگی سر استخوان ران در افراد مسن، از همی آرتروپلاستی یا کارگذاری پروتز استفاده شود.

شکستگی لگن در ناحیه گردن استخوان ران چه عوارض احتمالی دارد؟

در افراد بالغ درمان شکستگی های گردن استخوان ران در غالب اوقات عمل جراحی است. مهمترین عوارض شکستگی های گردن استخوان ران عبارتند از :

• عوارض عمومی
  زخم بستر، عفونت ریوی، عفونت ادراری و لخته شدن خون در ساق و احتمال انتقال این لخته به ریه عوارض خطرناکی هستند که چه برای درمان بیمار از عمل جراحی استفاده شود و چه نشود ممکن است بوجود آیند و جان بیمار را به خطر بیندازند. البته احتمال ایجاد این عوارض در کسانی که بدنبال شکستگی عمل نمیشوند بسیار بیشتر است.
• نکروز آواسکولر یا سیاه شدن سر استخوان ران
  به علت آسیب به عروق خونی سر استخوان ران که در موقع شکستگی ایجاد میشود ممکن است خونرسانی به این قسمت از بین رفته و در نتیجه سلول های استخوانی آن بمیرند. به این وضعیت نکروز آواسکولر میگویند. درمان دیر هنگام میتواند احتمال ایجاد این عارضه را زیاد کند. به همین علت توصیه میشود این شکستگی ها هر چه زودتر تحت عمل جراحی قرار گیرند. منظور از زودتر و دیرتر صحبت از چند ساعت زودتر و یا دیرتر است. علائم رادیولوژی نکروز یا سیاه شدن سر استخوان ران معمولا پس از گذشت چند ماه از شکستگی دیده میشوند. نکروز سر استخوان ران میتواند احتمال جوش خوردن شکستگی گردن استخوان ران را کاهش دهد. بر اثر نکروز، استخوان سر نرم شده و زیر فشار وزن بتدریج تغییر شکل میدهد. این تغییر شکل میتواند در دراز مدت موجب ایجاد سائیدگی و آرتروز در مفصل ران شود. در موارد شدید درمان سیاه شدن سر استخوان ران با انجام تعویض کامل مفصل ران انجام میشود. خونرسانی سر استخوان ران بسیار مهم بوده و به توسط عروق اطراف صورت میگیرد
• جابجا شدن پیچ و پلاک
  گاهی اوقات پیچ و پلاکی که برای بیحرکت کردن قطعات شکسته شده استفاده شده اند در داخل استخوان جابجا میشوند. حتی گاهی اوقات پیچ ها شکسته میشوند. این جابجایی ها و شکستگی های پیچ ها معمولا به علت و بدنبال جوش نخوردن شکستگی ایجاد میشود. درمان این عارضه در صورتیکه همراه با جوش نخوردگی محل شکستگی باشد عمل جراحی است.