کپسولیت چسبنده چیست؟
کپسولیت چسبنده چیست؟
کپسولیت چسبنده که به آن شانه ی منجمد شده (Frozen shoulder و یا شانه ی یخ زده) نیز گفته می شود، به دنبال التهاب مفاصل شانه ایجاد می شود. این التهاب عامل ایجاد بافت اسکار در شانه است که مانع از حرکت بدون درد شانه در تمام جهات می شود. در نهایت، به دنبال این اتفاقات ممکن است شانه ی شما دچار خشکی شده و حتی حرکت دادن آن برایتان دشوار شود.
علائم کپسولیت چسبنده چیست؟
علامت اولیه ی کپسولیت چسبنده، دشواری در حرکت دادن بدون درد و خشکی شانه است. این علامت ممکن است در موارد زیر برای شما رخ دهد:
- هنگامی که هر دو دست خود را به سمت آسمان بالا می برید.
- هنگامی که دستان خود را بالا می آورید و رو به روی خود به سمت جلو به صورت مستقیم نگه می دارید.
- هنگامی که دست های خود را بالا آورده و به صورت مستقیم در دو سمت بدن خود قرار دهید.
- حالتی که انگار می خواهید زیپ پشت لباس خود را باز کنید و یا کیف پول خود را از جیب عقب شلوارتان بیرون بیاورید.
در مرحله ی اول ممکن است دچار احساس درد یا احساس خشکی و سفتی مفصل شانه شوید. سپس شانه به تدریج بسیار دردناک شود. به این مرحله، مرحله ی دردناک گفته می شود که ممکن است برای ۳ تا ۸ ماه طول بکشد.
مرحله ی دوم، مرحله ی چسبندگی نامیده می شود. ممکن است در این مرحله درد زیادی نداشته باشید، با این وجود خشکی و سفتی مفصل پیوسته بیشتر می شود. این مرحله معمولا حدود ۴ تا ۱۲ ماه طول می کشد.
با گذشت زمان و رسیدن به مرحله نهایی بیماری، حرکت دادن مفصل، حتی به میزان خیلی کم، بسیار دشوار می شود. این مرحله نیز معمولا حدود ۱ تا ۳ ماه طول می کشد. این مرحله نیز چندان دردناک نیست. سرانجام خشکی مفصل به تدریج از بین می رود و می توانید دوباره شانه ی خود را حرکت دهید؛ البته ممکن است دامنه ی حرکت مفصل خود را به صورت کامل بازنیابید. به مرور که حرکت مفصل شانه ی شما بهبود پیدا می کند نیز ممکن است در مواردی احساس درد داشته باشید، اما به هر حال توانایی انجام فعالیت های بیشتری را خواهید داشت.
علت ایجاد کپسولیت چسبنده چیست؟
کپسولیت چسبنده زمانی ایجاد می شود که بافت درون مفصل شانه ی شما ضخیم شده و در نتیجه حرکت مفصل محدود شود. این اتفاق زمانی رخ می دهد که به علت آسیب دیگری مانند آسیب به کلاهک چرخاننده ی شانه(عضلات rotator cuff: این عضلات ۴ عدد هستند که از قسمت های مختلف استخوان کتف به سر استخوان بازو متصل می شوند و وظیفه ی چرخش به داخل و خارج و کمک به بالا بردن بازو را بر عهده دارند.)، شکستگی بازو و یا ترمیم به دنبال یک جراحی، شانه برای مدت زمانی بدون حرکت بماند.(برای مثال وقتی به دنبال شکستگی بازو، دست خود را گچ گرفته اید و تا باز کردن گچ، مفصل شانه ی شما بی حرکت است.)
علاوه بر این، کپسولیت چسبنده زمانی که از شانه ی خود به نحوی اشتباه استفاده کنید و آن را در جهت نامناسب به حرکت در آورید نیز رخ می دهد.
عوامل خطر خاصی نیز وجود دارد که ابتلا به کپسولیت چسبنده را افزایش می دهد، این عوامل شامل موارد زیر می شود:
- سن ۴۰ سال و یا بالاتر
- جنس مونث
- دیابت
- مشکلات تیروئیدی
- تغییرات هورمونی(خصوصا طی یائسگی)
- جراحی قلب باز
- بیماری های دیسک گردنی
تشخیص کپسولیت چسبنده به چه صورت است؟
پزشک ممکن است تنها به کمک گرفتن شرح حال، پرسیدن علائم و مشاهده ی حرکات مفصل شانه ی شما، به تشخیص کپسولیت چسبنده برسد.
در طول معاینه ممکن است پزشک به قسمتی از شانه ی شما فشار وارد کند تا متوجه شود که علت احتمالی درد شما چیست. علاوه بر این، ممکن است برای بررسی و جست و جوی سایر مشکلات، برای شما تصویر برداری به کمک اشعه X و یا MRI نیز درخواست شود.
آیا کپسولیت چسبنده قابل پیشگیری است؟
این بیماری قابل اجتناب و پیشگیری نیست! با این وجود، می توان عوامل خطر را کاهش داد.
بیمار مبتلا به دیابت می تواند با پیروی از دستورات پزشک خود راجع به تغییر سبک زندگی و مصرف دارو های تجویز شده، با کنترل دیابت خود، احتمال ایجاد کپسولیت چسبنده ی مرتبط با دیابت را کاهش دهد.
بیماری که برای او عمل جراحی انجام شده است، باید به یک فیزیوتراپ مراجعه کرده و تمرینات شانه ی مخصوص بعد از جراحی را دنبال کند.
در صورتی که فردی احساس درد خفیف و یا حس ناخوشایندی در شانه ی خود دارد، باید هر چه زودتر به پزشک مراجعه کند و قبل از پیشرفت بیماری جلوی آن را بگیرد؛ این کار می تواند از درد و آسیب های شدید تر جلوگیری کند.
درمان کپسولیت چسبنده:
برای درمان، ممکن است پزشک شما به منظور تخریب و از هم گسستن بافت اسکار تشکیل شده در مفصل، تمرینات فیزیوتراپی را به شما آموزش دهد و یا اینکه برای آموختن چگونگی انجام این تمرینات، شما را به یک فیزیوتراپ ارجاع دهد. بسیاری از این تمرینات در منزل قابل انجام هستند.
در مواردی انجام این تمرینات آسیب زاست، در اینصورت ممکن است پزشک به شما دارو های ضد درد یا شل کننده ی عضله بدهد. این دارو ها می تواند شامل دارو های بدون نسخه، دارو های ضد التهاب و تزریق استروئید داخل مفصل شانه باشد.
قرار دادن یک پد حرارتی یا بالشتک گرم و یا یک بسته یخ روی شانه برای چند دقیقه قبل از انجام تمرین نیز ممکن است کمک کننده باشد.
به یاد داشته باشید که حتما قبل از شروع انجام تمرینات، ۵ تا ۱۰ دقیقه گرم کنید. گرم کردن باید به وسیله ی تمرینات بسیار آهسته و حرکات کوچک مفصل شانه باشد. علاوه بر این، لازم است به گرم کردن و انجام حرکات کششی در سایر نقاط بدن (مانند گردن، کمر، دست ها و آرنج) نیز بپردازید.
در مواردی ممکن است درمان عامل زمینه ای ایجاد کننده ی بیماری نیز لازم باشد. در صورت اثر بخش نبودن سایر روش های درمانی انجام جراحی کارساز خواهد بود. به پروسه ی جراحی که باید انجام شود آرتروسکوپی شانه گفته می شود. طی این جراحی بافت اسکار برداشته می شود. انجام این جراحی تحت بیهوشی صورت می گیرد؛ به این شکل که قبل از انجام جراحی، دارو های بیهوش کننده به صورت وریدی تزریق می شود و باعث به خواب رفتن و بی حسی نسبت به درد می شود. همچنین می توان از جراحی آرتروسکوپی برای بریدن و جداکردن رباط های کشیده شده از بافت اسکار نیز استفاده کرد.
زندگی کردن با کپسولیت چسبنده:
زندگی کردن با کپسولیت چسبنده نیازمند برنامه ریزی و احتمالا مصرف دارو های ضد درد است. برای مثال، ممکن است مجبور به خودداری از انجام برخی کار ها و حرکات خاص که می دانید باعث ایجاد درد در مفصل شما می شود، و یا مجبور به انجام تمرینات فیزیوتراپی به صورت روزانه باشید. علاوه بر این باید از دستورات پزشک خود در رابطه با مصرف دارو های با یا بدون نسخه نیز پیروی کنید.
سوالاتی که باید از پزشک خود بپرسید:
- از کجا بدانم که درد شانه ی من یک درد موقتی است و یا نشانه ی کپسولیت چسبنده است؟
- آیا انجام تمرینات فیزیوتراپی و مصرف دارو های ضد درد می تواند موجب کاهش درد من شود؟
- آیا درمان هورمونی جایگزین(HRT) می تواند موجب کاهش خطر ابتلا به کپسولیت چسبنده در خانم ها شود؟
- آیا امکان دارد که علائم من دوباره بازگردد؟
این اطلاعات، تنها دیدی کلی به شما می دهد و ممکن است برای تمام افراد صدق نکند. برای اطمینان حاصل کردن از تطبیق این اطلاعات با شرایط خود و کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه، به پزشک خود مراجعه کنید.
