کوروناویروس جدید
موضوعات داغ

تفسیر تست آنتی بادی کووید ۱۹

دراختیار داشتن تستهایی با کیفیت بالا و دسترسی آسان و با زمان پاسخ دهی کوتاهتر تا زمان دستیابی به واکسن یک اولویت است.
تستهای آزمایشگاهی مختلفی در دنیا مورد استفاده است. یک نوع آن که به طور گسترده استفاده می شود، تست تشخیصی مولکولی است که برای تشخیص ژنوم ویروس به کار می رود.

این تست به ویژه برای شناسایی موارد،مونیتورینگ گسترش بیماری ، تعیین سوش و جهش ویروسی کاربرد دارد.
این تست PCR که با استفاده از نمونه سواب بینی یا حلق و اخیرا بزاق انجام می شود ، با شناسایی RNA ویروس مشخص می کند فرد درحال حاضر حامل ویروس هست یا نه. البته بار ویروسی مشخص نمی شود.

تست دیگر، سنجش پاسخ ایمنی بدن به ویروس با تعیین سطح آنتی بادی ها می باشد. درمراحل اولیه عفونت نمی تواند چندان کمک کننده باشد به دلیل اینکه بعد از عفونت بدن نیاز به زمان برای پاسخ ایمنی به ویروس دارد.

این تست هرچند در مراحل اولیه بیماری چندان کمک کننده نیست اما در زمان عود مجدد ویروس در جامعه کارآیی دارد.
بعد از بهبود فرد ژنوم ویروس قابل شناسایی نیست .تستهای سرولوژی برای تعیین میزان ایمنی افراد کمک کننده هستند.
در طی روزهای اول بروز علائم سطح آنتی بادی به آن میزان نیست که بتواند تست سرولوژی کمک کننده باشد.
مدت زمان دفع ویروس می تواند بسیار متغیر باشد و به شدت علائم ، طول بیماری و پاسخ ایمنی بدن بیمار بستگی دارد.
به طور کلی دفع ویروس ۳۵-۲۱ روز بعد از شروع علایم یا ۵-۳ روز بعد از بهبود و رفع علایم متوقف می شود.
ژنوم‌ ویروس در پایان بیماری غیر قابل ردیابی است و نمی توان با تست مولکولی بیماری قبلی را تشخیص داد.

تست سرولوژی (آنتی بادی) به دو صورت انجام می شود

  • Laboratory-based immunoassays : درفضای آزمایشگاه انجام می شود، دقیق تر است، حساسیت بالاتری دارد و تیتر آنتی بادی مشخص می شود. از طرفی زمانبر است و نیاز به خونگیری است.
  • Cassette-based systems : کاست دارای نواری است که با استفاده از نمونه و خون و بافر و با توجه به تغییر رنگ ایجاد شده، نتیجه مشخص می شود. با قطره خون نوک انگشت و در محل قابل انجام است و زمانبر نیست. در حدود ۱۵ دقیقه نتیجه مشخص می شود. اما حساسیت بالایی ندارد و تیتر آنتی بادی قابل تعیین نیست.
    سطح IgM از روز ۷-۵ بعد از شروع علائم شروع به افزایش می کند تا روز ۲۱-۱۴ به پیک می رسد و از این زمان به بعد شروع به کاهش می کند، از روز۲۱-۱۴ سطح IgG شروع به افزایش کرده و قابل شناسایی خواهد بود و این افزایش تا روز ۳۵-۲۸ روز بعد از بروز علائم ادامه خواهد داشت و در این زمان یا بعد از بهبود علائم به پیک می رسد.
    هنوز به خوبی مشخص نیست چه سطحی از آنتی بادی و تا چه مدت در بیماری کووید۱۹ باعث ایمنی میشود.

برای تفسیر نتایج آزمایش به نکات زیر باید توجه داشت:

  • آیا فرد در زمان تست آنتی بادی علامت دار است یا بدون علامت است؟
  • اگر علامت دار باشد، از زمان شروع علائم چه مدت گذشته است؟
  • نتیجه تست IgM مثبت است یا منفی؟
  • نتیجه تست IgG مثبت است یا منفی؟

تفسیر آزمایش آنتی بادی زمانی که فرد بی علامت است

  1. تست IgM و IgG هر دو منفی
    سیستم ایمنی فرد هیچ آنتی بادی تولید نکرده، درگذشته مبتلا نشده و مصونیت هم ندارد.
    اما این نتیجه آلوده بودن فرد به عفونت را رد نمی کند. چون سیستم ایمنی نیاز به زمان دارد تا در پاسخ به عفونت آنتی بادی تولید کند. در این حالت با وجود تست منفی فرد به راحتی ویروس را به دیگران منتقل می کند. پس در این مورد با رعایت دستورالعملهای حفاظتی و پیگیری در آینده برای تست مجدد تصمیم گیری می شود.
  2. تست IgG مثبت و IgM منفی
    این فرد به احتمال زیاد چندهفته قبل به بیماری مبتلا شده است و بهبود یافته است. برای اطمینان از عدم انتقال ویروس به دیگران می توان PCR انجام داد.
  3. تست IgM مثبت و IgG منفی
    نشان دهنده عفونت اخیر است. فرد باید فورا ایزوله شود. در روز ۲۱-۱۴ مجدد تست برای تعیین IgG باید انجام شود.
  4. تست IgM و IgG هر دو مثبت
    نشان دهنده بیماری فعال است و حداقل ۱۴ روز از شروع آن می گذرد. فرد باید ایزوله شود و در صورت بروز علائم اقدامات لازم انجام شود. تست بهتر است ۱۴-۷ روز بعد تکرار شود.

تفسیر آزمایش سرولوژی در فرد علامت دار

  1. تست IgM و IgG هر دو منفی 
    سیستم ایمنی هنوز به عفونت پاسخ نداده است. اگر بیش از ۷ روز از شروع علائم مانند تب گذشته ، تست جهت COVID-19،آنفولانزا و برونشیت باکتریایی توصیه می شود.اگر کمتر از ۷ روز گذشته، تست آنتی بادی کمک کننده نخواهد بود، با وجود علائم بالینی و شک به COVID-19 ، آزمایش مولکولی توصیه می شود. تا رد ابتلا به کووید ۱۹ ، بیمار باید ایزوله گردد و دستورالعملها اجرا گردد.
  2. تست IgG مثبت و IgM منفی
    به احتمال زیاد بیمار در مراحل نهایی بیماری است. در هرصورت رعایت ایزوله و سایر اقدامات حفاظتی الزامی است . روز ۲۸-۱۴ برای تعیین سطح آنتی بادی مجدد تست انجام شود.
  3. تست IgM مثبت و IgG منفی
    نشان دهنده عفونت اخیر است .فرد باید ایزوله شود و کلیه مراقبتهای لازم انجام شود. روز ۲۸-۱۴ مجددا تست برای تعیین IgG انجام شود.
  4. تست IgM و IgG هر دو مثبت 
    با احتمال بالا، از شروع بیماری بیش از ۱۴ روز گذشته است. با این حال انجام ایزوله و رعایت مراقبتها الزامی است.۱۴-۷ روز بعد مجدد آزمایش تکرار شود.

آنچه تاکید می گردد ، انجام همزمان تست مولکولی (PCR) و تست آنتی بادی (سرولوژی) است. از طرفی آگاهی از نحوه تفسیر این آزمایشات بسیار مهم است.

هنوز مشخص نیست ایمنی ایجاد شده تا چه مدت فرد را از ابتلای مجدد محافظت کند.
از طرفی به نظر می رسد هرچه افراد علائم شدیدتری داشته باشند سطح آنتی بادی تولید شده بالاتر است.

تدوین: دکتر زهرا فرزاد

منبع:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7184973

دکمه بازگشت به بالا