آنوریسم آئورت شکمی (AAA)

آنوریسم آئورت شکمی(AAA) چیست؟

 شریان خونرسان اصلی بدن انسان آئورت نام دارد. آئورت، شریان بلندی است که خون را از قلب به تمام بدن می رساند و طی مسیر حرکت خود، از قفسه ی سینه وارد شکم می شود. به قسمتی از آئورت که درون شکم است، آئورت شکمی گفته می شود که مسئول خون رسانی به محتویان شکم، لگن و اندام تحتانی است.

در مواردی قسمتی از دیواره ی یک شریان ضعیف می شود و همین موضوع می تواند شروعی برای این باشد که آن ناحیه مانند یک بالن متورم، و به صورت غیر طبیعی بزرگ شود؛ به این حالت آنوریسم گفته می شود.

در صورتی که در آئورت شکمی شما آنوریسم ایجاد و بیش از حد بزرگ شود، ممکن است شریان آئورت شما پاره شود یا بترکد.

(این اطلاعات تنها دیدی کلی به شما می دهد و ممکن است برای تمام افراد صدق نکند. برای اطمینان حاصل کردن از تطبیق این اطلاعات با شرایط شما و کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه، به پزشک خود مراجعه کنید)

علائم AAA چیست؟

در مدت زمانی که آنوریسم در حال رشد است، معمولا هیچ علامتی ندارد. این اتفاق می تواند در طول سال ها و به آهستگی رخ دهد. اغلب تا زمانی که خون نشت نکرده و شریان پاره نشده است، علامتی نیز وجود نخواهد داشت، در صورت رخ دادن این اتفاقات، ممکن است علائم زیر وجود داشته باشد:

• درد ناگهانی در شکم، کشاله ی ران، پشت، پاها و باسن
• تهوع و استفراغ
• سفتی غیر طبیعی در عضلات شکم
• مشکل در دفع ادرار یا حرکات روده ی بزرگ
• پوست خیس و عرق کرده

در صورتی که این علائم را دارید، به پزشک خود مراجعه کنید. خونریزی داخلی در اثر پارگی AAA می تواند شما را به شوک ببرد و در صورت عدم درمان مناسب باعث مرگ شود.

علل ایجاد AAA چیست؟

پزشکان دقیقا نمی دانند که چه عواملی باعث ایجاد AAA می شود. ضعیف تر بودن دیواره ی آئورت شانس ایجاد آنوریسم را بیشتر می کند. مواردی مانند پیری، سیگار کشیدن و فشار خون بالا می توانند موجب ضعیف شدن دیواره ی آئورت شوند. علاوه بر این، در صورتی که هر یک از موارد زیر برای شما صدق می کند، شما در معرض خطر بالاتری برای ابتلا به AAA هستید:

• مرد بودن. مرد ها بیشتر از زنان شانس ابتلا به AAA دارند.
• سن بالا. AAA در افراد بالای ۶۵ سال شایع تر است.
• سابقه ی قبلی. در صورتی که شما هر نوع آنوریسم داشته اید، در معرض خطر بیشتری هستید.
• سیگار کشیدن. سیگار به دیواره ی آئورت آسیب می زند و آن را ضعیف می کند.
• فشار خون بالا. فشار خون بالا، دیواره ی عروق را ضعیف می کند.
• سابقه ی خانوادگی. در صورتی که اعضای خانواده ی شما مبتلا به AAA بوده اند، شما در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به AAA قرار دارید، همچنین احتمال اینکه زودتر از ۶۵ سال مبتلا شوید، بیشتر است.

در صورتی که هر یک از علائم را دارید و یا در معرض خطر زیادی قرار دارید، موضوع را با پزشک خود در میان بگذارید.

تشخیص AAA چگونه است؟

پزشکان معمولا AAA را به صورت اتفاقی و طی یک معاینه ی روتین تشخیص می دهند. همچنین AAA به دنبال تست های تشخیصی برای موضوعات دیگر، مانند درد شکم بدون علت، نیز یافت می شود.

البته پزشکان برای افراد بین ۶۵ تا ۷۵ سال که مدت ها سیگار کشیده اند، غربالگری AAA را نیز توصیه می کنند.

در صورتی که پزشک شما احتمال بدهد که آنوریسم آئورت شکمی دارید و یا آن را پیدا کند، ممکن است تست هایی را درخواست بدهد، تست های معمول به شرح زیر است:

• سونو گرافی یا اکوی قلب: در این روش ها برای تهیه ی تصویر از درون بدن شما، از امواج صوتی استفاده می شود.
• سی تی اسکن: در این روش برای گرفتن تصویر از ارگان های بدن، از اشعه ی X استفاده می شود. ممکن است برای دیدن بهتر عروق، موادی رنگی نیز به درون ورید های شما تزریق شود.
• MRI: در این روش برای تصویر برداری از امواج مغناطیسی یا رادیویی استفاده می شود.
• آنژیوگرافی: در این روش برای دیدن داخل شریان های شما، از مواد رنگی و اشعه ی X استفاده می شود. این روش به پزشک کمک می کند که متوجه شود آسیب وارد شده به عروق و انسداد داخل آن تا چه اندازه است.

در صورتی که پزشک شما احتمال بدهد که آنوریسم آئورت شکمی دارید و یا آن را پیدا کند، ممکن است شما را به یک متخصص ارجاع دهد.

آیا می توان از ایجاد AAA پیشگیری کرد؟

همیشه نمی توان از شکل گیری یک آنوریسم به طور کامل جلوگیری کرد اما اقداماتی وجود دارد که با انجام آن ها می توانید احتمال رخ دادن آن برای خود را کاهش دهید. این اقدامات شامل موارد زیر می شود:

• سیگار نکشید یا اگر می کشید، به دنبال ترک آن باشید.
• رژیم غذایی سالم داشته باشید.
• فعالیت فیزیکی داشته باشید.
• شرایطی مانند فشار خون بالا که با دارو ها کنترل می شوند را مدیریت کنید.

درمان AAA:

درمان، به سایز آنوریسم بستگی دارد. در صورتی که آنوریسم شما کوچک است، ممکن است اصلا نیازی به درمان نداشته باشد و پزشک، تنها با انجام تست هایی روتین، وضعیت شما را تحت نظر داشته باشد. در صورتی که پزشک، نگران وضعیت آنوریسم شما باشد، ممکن است داروهایی نیز برای شما تجویز کند. هدف از این دارو ها می تواند کاهش فشار خون و یا شل کردن عروق خونی شما، باشد. این اقدامات می تواند به جلوگیری از پاره شده AAA کمک کند.

در صورتی که آنوریسم بزرگ باشد و یا به سرعت رشد کند، به احتمال زیاد نیاز به جراحی خواهید داشت. دو نوع جراحی اصلی برای برداشتن و یا ترمیم AAA وجود دارد:

• جراحی باز شکم:

جراحی باز شکم، شایعترین جراحی برای درمان AAA است. جراح، برشی روی شکم شما می دهد و آنوریسم را خارج می کند و در نهایت به جای قسمت برداشته شده، یک بافت پیوندی از مواد غیر طبیعی(ساخته شده به دست انسان) جایگزین می کند.

• ترمیم داخل عروقی:

در این روش، پزشک به منظور تقویت آئورت، یک بافت پیوندی پشتیبان را وارد آن می کنند. برای انجام این کار، پزشک ابتلا از پای شما، یک لوله را وارد شریان شما می کند. بافت پیوندی به صورت یک رشته ی باریک از طریق لوله وارد شده و به محل آنوریسم می رسد، سپس در آن ناحیه باز شده و باعث تقویت دیواره ی قسمت ضعیف آئورت می شود و باعث می شود که خون جریان طبیعی خود را داشته باشد. در نهایت، انجام این روش به حفظ AAA از پارگی کمک می کند.

اینکه کدام نوع جراحی برای شما انتخاب شود، به عوامل مختلفی بستگی دارد. برای اینکه بدانید کدام روش برای شما مناسب تر است، با پزشک خود صحبت کنید.

زندگی کردن با یک آنوریسم آئورت شکمی:

در صورتی که یک AAA دارید، این موضوع که مراقبت های منظم پزشکی داشته باشید، اهمیت زیادی دارد. به توصیه های پزشک خود توجه، و برنامه ی درمانی خود را دنبال کنید.

ممکن است پزشک به شما توصیه کند که از برداشتن اشیای سنگین خودداری کنید. سعی کنید تا از موقعیت های شدید احساسی یا فشار ها و بحران های روحی که موجب بالا رفتن فشار خون می شود، اجتناب کنید. با مراقبت مناسب از خود، از پارگی یا ترکیدن آنوریسم پیشگیری کنید.

سوالاتی که باید از پزشک خود بپرسید:

• در صورتی که قبلا آنوریسم آئورت شکمی داشته ام، آیا در شانس زیادی برای تجربه ی آنوریسم دیگری نیز دارم؟
• آیا تغییراتی وجود دارد تا برای جلوگیری از ابتلا به آنوریسم آئورت شکمی، در سبک زندگی خود ایجاد کنم؟
• آیا تحت نظر بودن وضعیت من، بدون اقدام خاصی، برای من خطری نخواهد داشت؟ آیا احتمال دارد که آنوریسم پاره شود؟
• آیا عارضه ای برای آنوریسم من وجود دارد که باید انتظار آن را داشته باشم؟
• اگر درد من بدتر شد، باید چکار کنم؟
• آیا باید به یک متخصص مراجعه کنم یا نه؟
• آیا وبسایت یا منبع اطلاعاتی وجود دارد که شما مراجعه به آن را، به منظور کسب اطلاعات بیشتر در رابطه با AAA، توصیه کنید؟