آیا واریانت هندی کووید۱۹ خطرناک‌تر از سوش انگلیسی است؟

این واریانت تابحال در ۲۱ کشور دیده شده و وزارت بهداشت بریتانیا نیز خبر از شناسایی ۱۰۳ مورد از این واریانت در انگستان داده است. مطالعه بر روی این واریانت توسط انگلیسی‌ها و سایر دانشگاه‌های جهان ادامه دارد و در صورت مشکل دار بودن، آن را بعنوان variant of concern اعلام خواهند نمود. البته از دیروز ۲۳ آوریل ورود مسافران هند به بریتانیا ممنوع و هند در لیست کشورهای قرمز قرار گرفت، هر چند پروفسور سِر مارک والپورت، مدیرکل کمیته تحقیق و نوآوری انگلستان UKRI معتقد است این تصمیم بسیار دیرهنگام بوده است. او می‌گوید جهش دومی در ژنوم مربوط به پروتئین S این واریانت وجود دارد که ممکن است توانایی فرار از ایمنی چه نوع طبیعی و چه ناشی از واکسن بدهد‌، لذا تکمیل بی‌وقفه واکسیناسیون ملی و حتی آمادگی برای دوز سوم را باید در نظر داشت.

جالب آنجاست که تعدادی از موارد واریانت هندی در انگلستان ارتباطی با سفر و یا مهاجرین ندارد و برای محققین کشف علت آن بسیار مهم شده است.

تحقیقات ادامه دارد ولی گمان می‌رود که واریانت هندی SARS-CoV-2 حاوی ۱۱ جهش است که همزمانی دو جهش ژنتیکی از بین آنها مخصوص این واریانت بوده و پروتیین S را تغییر می‌دهد که ممکن است ماهرانه سیستم ایمنی بدن را دور بزند. در این صورت واکسن اثر کمتری بر آن خواهد داشت، هرچند تحقیقات بیشتری برای اثبات موضوع لازم است.

یکی از دو جهش به نام L452R پیشتر در سوش کالیفرنیایی دیده شده و عامل افزایش سرعت انتقال است (تا ۲۰٪) و جهش دوم به نام E484Q مشابه جهش E484K در سوش آفریقای جنوبی و برزیل است. دکتر جرمی کَمیل که ویرولوژیست دانشگاه لوییزیانای آمریکاست، می‌گوید آن جهشی که مشابه سوش آفریقای جنوبی و برزیل است نقش مهمتری در رفتار ضد ایمنی ویروس دارد. البته او معتقد هست تا این لحظه و با اطلاعات فعلی، واریانت انگلیسی سریع الانتقال‌تر و نگران کننده‌تر از هر واریانتی است، هرچند اطلاعات و گزارشات از نوع هندی هنوز کم است.

اصلی‌ترین علایم نوع هندی همانند اجداد چینی بوده و شامل تب، سرفه ممتد و از دست دادن بویایی/چشایی است و معمولا یکی از این‌ها حتما وجود دارد. البته علائم دیگر همانند گلودرد، سردرد، راش پوستی، اسهال، قرمزی چشم و upset stomach که شامل ناراحتی/درد/سوزش معده، تهوع و استفراغ است نیز ممکن می‌باشد.

برخی گزارش‌ها حاکی از انتقال سهل و سریع‌تر به کودکان و افراد جوان می‌باشد که تعدادی از آنان با علائم جدی بستری می‌شوند. متاسفانه sampling ضعیف و محدود در هند باعث شده نتوانند سرعت گسترش این واریانت را محاسبه کنند. البته دکتر جفری بَرِت از انستیتوی Sanger کمبریج می‌گوید این واریانت از انتهای ۲۰۲۰ در هند بوده و چون ماه‌ها طول کشیده تا به نقطه شیوع فعلی برسد احتمالا قدرت سرایت کمتری از نوع انگلیسی B.1.1.7 دارد.

محققینی همانند پروفسور راوی گوپتا از دانشگاه کمبریج اعتقاد دارند واکسن‌ها بتوانند از شکل شدید بیماری ناشی از نوع هندی پیشگیری کنند. دکتر جفری کَمیل از دانشگاه لوئیزیانا نیز می‌گوید با توجه به اثر واکسن‌ها بر کاهش مورتالیته و در شرایط فعلی جهانی مردم نباید مرتکب این اشتباه شوند که برای دریافت واکسن تعلل کنند و در هرکجای جهان هر واکسنی که پیشنهاد شد را بزنند و منتظر واکسن ایده‌آل نباشند.

نتیجه می‌گیریم علیرغم جو شدید و ترس و تنش انفجاری ناشی از اخبار در مورد ظهور واریانت هندی، هنوز برای اظهار نظر در مورد شدت خطر نیازمند اطلاعات بیشتری هستیم و بعید نیست که هندی بدتر از سوش انگلیسی نباشد.
ضمنا با وجود موج اخیر در کشور آیا تحقیقی در راستای شناسایی دقیق عامل آن از طریق توالی‌یابی NGS صورت می‌گیرد؟ آیا بروز سوش‌های محلی بررسی می‌شود؟ هر موج جدید احتمال وجود یک واریانت وارداتی و یا محلی را در ذهن برمی‌انگیزد.

دکتر حسن رودگری
دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی

کارگروه تازه‌های علمی کرونا
سازمان نظام پزشکی کشور

منابع:

-Nature (11.03.2021). Ravi Gupta
-Cell (20.04.2021). Xianding Deng
-gov.uk/government/public-heakth-england
-gisaid.org
-bbc.co.uk/56844925
-express.co.uk/21.04.2021