HEPARIN
موارد مصرف:
هپارین در پیش گیری و درمان ترومبوز ورید‌های عمقی و ترومبوآمبولی ریوی، جلوگیری از انعقاد خون در گردش خون خارج بدن طی جراحی قلب و روش های دیالیز، به عنوان داروی کمکی در درمان آنژین ناپایدار، آمبولی شریان محیطی و کاهش خطر بروز ترومبوز مغزی و مرگ در بیمارانی که دچار حمله پیشرونده شدید و ناگهانی می شوند و به عنوان پیش گیری در اعمال جراحی ارتوپدی و جراحی عمومی مصرف می شود.
موارد منع مصرف:
این دارو در بیماران مبتلا به هموفیلی و سایر اختلالات خونی، کمی پلاکت خون، اولسرپپتیک، خونریزی اخیر مغزی، پرفشاری خون شدید، نارسایی شدید کبد، آنوریسم، نارسایی کلیه، پس از صدمات شدید یا جراحی اخیر بر روی چشم یا سیستم عصبی، اندوکاردیت حاد باکتریایی، بی حسی اسپاینال یا اپی دورال با مقدار مصرف های درمانی هپارین، تهدید به سقط و خونریزی عروق مغزی نباید مصرف شود.
هشدارها
۱- در بی حسی منطقه ای یا انسداد اعصاب ناحیه کمر، دیسکرازی خونی به خصوص کمی پلاکت های خون، زایمان اخیر، یا در مواردی که نیاز به عمل جراحی اعصاب یاچشم وجود دارد، پریکاردیت یا نشت مایع به پریکارد، نارسایی شدید کلیه، جراحی عمده یا زخم هایی که سبب ایجاد سطوح باز و وسیع می شوند، صدمه شدید به ویژه به دستگاه عصبی مرکزی، سوراخ شدگی نخاع، زخم یا سایر ضایعات فعال گوارشی، ادراری، تنفسی، واسکولیت شدید و نارسایی شدید کبد با احتیاط مصرف شود.
۲- توصیه می شود در بیمارانی که هپارین مصرف می کنند از تزریق عضلانی سایر دارو‌ها، به دلیل احتمال بروز هماتوم و خونریزی در اطراف محل تزریق خودداری شود.
۳- خونریزی از لثه ممکن است نشانه مصرف بیش از حد هپارین باشد. درمان با هپارین خطر بروز خونریزی موضعی طی جراحی های د‌هان و پس از آن را افزایش می دهد.
۴- از آن جاکه هپارین از بافت های حیوانی تهیه می شود، توصیه می شود در بیمارانی که سابقه حساسیت یا آسم دارند، ابتدا مقدار آزمایشی ۱۰۰۰واحد قبل از شروع درمان تزریق شود.
۵- در صورت استفاده از برنامه درمانی با مقادیر کامل هپارین، مقدار مصرف دارو باید با توجه به نتایج آزمون های انعقاد خون برای هر فرد تنظیم شود.
۶- مهار ترشح آلدوسترون توسط هپارین می تواند باعث زیادی پتاسیم خون شود. بیماران مبتلا به دیابت ملیتوس، نارسایی مزمن کلیه، اسیدوز، پتاسیم خون بالا، یا بیمارانی که دارو‌های نگهدارنده پتاسیم مصرف می کنند، برای بروز عارضه افزایش پتاسیم خون مستعد تر هستند. توصیه می شود در چنین بیمارانی سطح پتاسیم خون قبل از شروع هپارین کنترل شده و درحین مصرف هپارین تحت نظر قرار گیرد، به ویژه اگر تجویز هپارین قرار است بیش از ۷ روز ادامه پیدا کند.
عوارض جانبی: خونریزی، نکروز پوست، کاهش پلاکت خون، افزایش پتاسیم خون، واکنش های حساسیتی (از جمله کهیر، آنژیوادم و آنافیلاکسی)، پوکی استخوان پس از مصرف طولانی این دارو گزارش شده است.
تداخل های دارویی: مصرف همزمان هپارین با اسید والپروئیک به علت مهارعملکرد پلاکت ها ممکن است موجب خونریزی شود. متی مازول و پروپیل تیواوراسیل باعث کاهش پروترومبین خون می شوند. لذا مصرف همزمان این دارو‌ها با هپارین ممکن است باعث افزایش اثر ضدانعقادی شود. مصرف همزمان دارو‌های ضدانعقاد و ترومبولیتیک، مانند وارفارین، استرپتوکیناز و اوروکنیاز و همچنین دکستران خطر خونریزی را افزایش می دهد. مصرف همزمان هپارین با پروبنسید اثر ضدانعقادی دارو را افزایش داده و طولانی می کند. در صورت مصرف همزمان دارو‌های موثر بر عملکرد پلاکت ها (NSAIDs، دی پیریدامول، تیکلوپیدین، کلوپیدوگرل) با هپارین، احتمال خونریزی افزایش می یابد.
نکات قابل توصیه
۱- در طول درمان با هپارین، از مصرف اسید استیل سالیسیلیک یا دارو‌های حاوی آن، ایبوپروفن و سایر دارو‌های موثر بر پلاکت ها، باید خودداری شود.
۲- پزشک و دندان پزشک باید از مصرف این دارو آگاه شوند.
۳- به منظور بررسی پیشرفت درمان انجام آزمون های انعقاد خون به طور منظم ضروری است.
مقدار مصرف
در درمان ترومبوز عمیق وریدی، آمبولی وریدی مقدار مصرف اولیه ۵,۰۰۰ واحد (۱۰,۰۰۰واحد در آمبولی ریوی شدید) به دنبال انفوزیون مداوم U/kg/hr ۱۵-۲۵تزریق وریدی می شود. در صورتی که تجویز از طریق زیرجلدی صورت گیرد، ۱۵,۰۰۰واحد هر ۱۲ساعت تجویز می شود. در درمان آنژین ناپایدار و بستگی حاد شریان های محیطی مقدار مصرف اولیه ۵,۰۰۰ واحد (۱۰,۰۰۰ واحد در موارد شدید) به صورت تزریق داخل وریدی و سپس انفوزیون مداوم U/ kg/ hr ۱۵-۲۵ مصرف می شود. در پیشگیری در جراحی های عمومی۵,۰۰۰ واحد دو ساعت قبل از جراحی به صورت تزریق زیرجلدی سپس هر ۱۲-۸ ساعت برای ۷ روز تا وقتی که بیمار توانایی حرکت یابد مصرف می شود. در انفارکتوس میوکارد برای جلوگیری از بستگی مجدد عروق کرونر پس از ترومبوز، هپارین با رژیم درمانی مختلفی تجویز می شود.
اشکال دارویی
Injection: 5000U/ml, 10,000U/ml