فتق دیسک کمر (Herniated Discs‏)

یکی از دلایل کمر درد می تواند فتق دیسک کمر باشد. فتق دیسک کمر، کمر دردی است که به سمت پاها منتشر می شود و می تواند انجام فعالیت های روزانه را سخت و حتی غیر ممکن سازد.
ستون فقرات شما از استخوان هایی (ورتبرا) تشکیل شده است که شامل صفحات بیضی شکل کارتیلاژ یا دیسک هستند که دارای یک لایه خارجی سخت و محکم (انولوس) و لایه داخلی نرم (نوکلئوس) می باشند.
وقتی فتق دیسک کمر رخ می دهد بخشی از نوکلئوس از درون شکافی در آنولوس وارد کانال ستون فقرات می شود. این امر می تواند سبب آسیب به عصب و در نتیجه ایجاد درد، بی حسی و ضعف در کمر، پا یا بازو شود. فتق دیسک کمر معمولا با درمان های طبی بهبود  می یابد و نیازی به عمل جراحی ندارد.

ممکن است حتی بدون آنکه  متوجه باشید مبتلا به فتق دیسک کمر باشید. گاهی در عکس برداری از ستون فقرات افرادی که هیچ نشانه ای از مشکلات دیسک نداشته باشند فتق یا دیسک تشخیص داده می شود. اما در بعضی از موارد هم فتق با درد و نشانه هایی همراه است.
علائم شایع فتق دیسک کمر شامل موارد زیر می باشد:

• درد تیز و منتشر شونده و مداوم که گاهی اوقات با بی حسی و لرزش همراه است که از پایین کمر شروع شده و به سمت پایین پاها پیش می رود.
• درد، ضعف و بی حسی د رکمر ، پا، گردن، شانه، قفسه سینه و بازو
• درد پایین کمر یا پا که با نشستن، سرفه و عطسه وخیم تر می شود

فتق دیسک کمر اغلب در نتیجه سایش تدریجی در اثر بالا رفتن سن و ایجاد شکاف هایی که در اثر تغییر شکل دیسک ها رخ می دهد، ایجاد می شود. با افزایش سن، دیسک های ستون فقرات مقداری از محتوای آب موجود در بافت خود را از دست می دهند و این امر سبب کاهش انعطاف پذیری شده و آنها را مستعد ترک خوردگی یا شکستن حتی با کوچکترین فشار یا پیچ خوردگی می سازد.

اغلب افراد مبتلا دلیل مشخصی برای بیماری خود نمی یابند. گاهی اوقات فشار به عضلات کمر برای بلند کردن اشیا بزرگ و سنگین ، به جای روش صحیح آن یعنی استفاده از پاها و عضلات ران می تواند سبب فتق دیسک کمر شود.همچنین پیچ خوردگی و دوران حین بلند کردن اشیا نیز می تواند از علل دیگر آن باشد. دلیل دیگر که البته به ندرت اتفاق می افتد ضربه به کمر است مثلا افتادن روی زمین از ناحیه کمر.

چندین عامل می توانند شما را مستعد ابتلا به فتق کمر سازند:

• سن: فتق دیسک کمر در سنین میانسالی به خصوص ۳۵ تا ۴۵ سالگی شایع است که مرتبط با تغییر شکل دیسک ها در اثر بالا رفتن سن است.
• کشیدن سیگار: استفاده از تنباکو ریسک ابتلا به فتق دیسک کمر ر افزایش می دهد و دلیل آن هم کاهش سطح اکسیژن در خون شما و در نتیجه محرومیت بافت های بدن از مواد مغذی حیاتی است.
•  قد: بلند قد بودن ریسک ابتلا به این بیماری را افزایش می دهد. به نظر می رسد مردان بلندتر از ۱۸۰ و زنان بلندتر از ۱۷۰ سانتیمتر ریسک بالاتری خواهند داشت.
• مشاغلی که به کمر فشار می آورند: افرادی که به دلیل شغل خود مجبور به بلند کردن ، هل دادن ، کشیدن اشیا سنگین یا خم شدن و چرخش مداوم بدن خود هستند مستعد ابتلا به این بیماری می باشند همچنین مشاغلی که فرد در آن مدت طولانی به صورت نشسته یا ایستاده بدون حرکت قرار می گیرد.

با اینکه فتق دیسک کمر با درد همراه است اما معمولا یک وضعیت بالینی اورژانس محسوب نمی شود. به ندرت پیش می آید که فتق سبب سندرم دم اسب شود که در آن ریشه اعصاب نخاعی تحت فشار قرار می گیرند. برای از بین بردن این فشار اغلب نیاز به عمل جراحی است زیرا که اگر سریع اصلاح نشود می تواند سبب فلج دائمی گردد. علائمی که در پایین بر شمرده شده اند نشان دهنده سندرم دم اسب هستند که مجوزی برای ورود بیمار به اورژانس به شمار می آیند:

• درد، ضعف و بی حسی قابل توجه یا رو به افزایش که به سمت یک یا هر دو پا پیش می رود.
• اختلال در کار مثانه یا روده ها مثل بی اختیاری یا سختی در ادرار حتی با مثانه پر
• بی حسی پیش رونده در نواحی داخل ران ها، پشت پاها و اطراف مقعد

احتمالا شما درابتدا تصمیم می گیرید تا نزد پزشک خانواده یا پزشک عمومی بروید. و پزشک شما را به متخصص فیزیو تراپ و توانبخشی، جراح ارتوپد، متخصص اعصاب یا جراح اعصاب ارجاع خواهد داد.
چون هنگام ویزیت پزشک، زمان کمی در اختیار دارید پس بهتر است که خود را از قبل آماده کنید. در اینجا اطلاعاتی که به آماده شدن شما کمک می کنند و آنچه که شما باید از پزشک انتظار داشته باشید ارائه شده است:

شما چه کاری می توانید انجام دهید:

1. تمامی علائم و نشانه هایی را که تجربه کرده اید یادداشت کنید حتی مواردی که به نظر شما به این بیماری ربطی ندارند.
2. اطلاعات شخصی کلیدی را یادداشت کنید مثل استرس ها یا تغییراتی که اخیرا در زندگیتان رخ داده است.
3. لیستی از همه داروها حتی مکمل یا ویتامین هایی که مصرف می کنید تهیه نمایید.
4. سوالانی را که می خواهید از پزشک بپرسید روی کاغذ بنویسید.

زمان ملاقات شما با پزشک محدود است بنابراین تهیه لیست سوالات می تواند کمک کند تا از وقتتان نهایت استفاده را ببرید. سوالاتتان را بر اساس  اهمیت شان طبقه بندی کنید تا اگر وقت کم آوردید سوالات مهم را پرسیده باشید. سوالات پایه ای که اغلب برای این بیماری باید از پزشک بپرسید در پایین برشمرده شده اند:

• احتمال می دهید دلیل اصلی علائم من چه باشد؟
• ممکن است دلیل دیگری غیر از فتق دیسک کمر برای این علائم وجود داشته باشد؟
• چه عاملی سبب ابتلا من شده است؟
• چه آزمایشاتی باید انجام دهم؟
• این شرایط موقتی است یا مزمن؟
• چه روش درمانی را پیشنهاد می کنید؟
• فکر می کنید بهترین کار در این موقعیت چیست؟
• آیا روش درمانی جایگزینی وجود دارد؟
• آیا محدودیتی در ورزش یا فعالیت های روزمره برای من لازم است؟
• آیا بروشور یا کتابی مرتبط با بیماری من وجود دارد که تهیه کنم؟
• چقدر احتمال دارد که کمردرد بعد از درمان، مجدد رخ دهد و برای پیشگیری از ابتلا مجدد باید چه کار کنم؟

علاوه بر این سوالات اگر در طول ملاقاتتان با پزشک سوالی برایتان پیش آمد یا قسمتی از صحبت های پزشک را متوجه نشدید حتما در سوال کردن از پزشک تامل نکنید

آنچه باید از پزشک انتظار داشت
پزشک سوالات مختلفی از شما خواهد کرد. اگر از قبل برای جوابدهی به آنها آماده باشید می توانید زمان بیشتری را به  موارد مهم تر اختصاص دهید. ممکن است پزشک سوالات زیر را از شما بپرسد:

• از چه زمانی این علائم در شما بروز کرده است؟
• آیا از زمانی که شی سنگینی را بلند کرده اید یا هل داده اید علائم شما شروع شده است؟
• آیا علائم این بیماری به صورت دائمی در شما وجود دارد یا به صورت دوره ای است؟
• شدت علائم شما در چه حدی است؟
• آیا شدت علائم در حدی است که مانع انجام فعالیت های روزمره تان شود؟
• آیا درد کمرتان به سمت پاها هم منتقل می شود؟
• آیا پاهای شما دچار کرختی و بی حسی می شود؟
• آیا متوجه تغییراتی در کنترل ادرار یا مدفوع خود شده اید؟
• آیا درد پاهای شما با سرفه ، عطسه یا هنگام اجابت مزاج بدتر می شود؟
• برای درمان این علائم تا به حال چه اقداماتی انجام داده اید؟
• آیا چیزی بوده که سبب بهتر شدن علائم شما شود؟
• آیا درد سبب اختلال در خواب و کارهای روزمره شما شده است؟

تا زمان ملاقات با پزشک چه کاری می توانید انجام دهید؟
تا زمانی که به نزد پزشک بروید تلاش کنید تا فعالیت خود را ادامه دهید. اگر احساس درد داشتید فعالیتی را که موجب ایجاد این درد شده است را متوقف سازید. به نظر می رسد باید از انجام فعالیت های سنگین مثل دویدن بپرهیزید. فعالیت های سبک تر مثل پیاده روی یا شنا اغلب بهتر است. همچنین اکثر اوقات استراحت طولانی مدت در رختخواب مناسب نیست زیرا  که باعث ضعف عضلات خواهد شد و در نتیجه شرایط شما بدتر می شود. علاوه بر این، نداشتن فعالیت می تواند بهبود شما را به تاخیر بیاندازد.

اگر برای کاهش درد خود نیاز به استفاده از دارو دارید، داروهای بدون نسخه ای که می توانید انتخاب کنید شامل داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی از جمله ایبوپرفن (ادویل، موترین) یا ناپروکسن (آلیو) و استامینوفن است. به هر حال مراقب باشید تا بیش از دوز توصیه شده مصرف نکنید. کمپرس سرد و گرم هم می تواند در کاهش درد و تورم مفید باشد. می توانید ۲۰ دقیقه از هر کمپرس استفاده نمایید. کرم ها و پمادهای بدون نسخه حاوی نعنا یا کافور مثل Bengay- Icy Hot – Flexall نیز می توانند در کنترل درد موثر باشند.

اگر کمر دردتان بیش از یک هفته ادامه پیدا کرد با پزشک مشورت کنید. کمر درد اغلب برای یک تا سه هفته سبب اختلال در فعالیت های روزمره می گردد و  معمولا درد طی ۴ تا ۶ هفته بهتر می شود. اگر توانایی انجام فعالیت های محدود را دارید اما طی سه هفته بهتر نشدید باید به پزشک مراجعه کنید. اگر دردتان با نشستن، سرفه و عطسه بدتر شود، احتمالا به فتق دیسک کمر مبتلا هستید.
اگر علائم زیر را دارید فورا به فکر درمان باشید:

• بی اختیاری در ادرار یا اجابت مزاج
• دردی که مدام افزایش می یابد
• وجود بی حسی یا کرختی در یک یا هر دو پا

فتق دیسک کمر یا تومور نخاعی می تواند چندین ریشه عصبی در ستون فقرات را تحت فشار قرار دهد. این مورد که به عنوان سندرم دم اسب شناخته شده است به ندرت اتفاق می افتد اما می تواند سبب ناتوانی جسمی شما شود و  به عمل جراحی اورژانس نیاز دارد.

برای تشخیص فتق دیسک کمر، پزشک ابتدا سابقه بیماری شما را بررسی کرده و چندین تست فیزیکی از جمله تست های زیر را انجام می دهد:

• ---

  تست بالا بردن عمودی پا: شما دراز می کشید و پزشک پایی را که درد دارد بالا می برد.

• تست بالا بردن پای مخالف: شما دراز کشیده و پزشک پایی را که درد ندارد بلند می کند.
•  آزمایش عصبی: اگر تست های بالا با درد پا یا کمر همراه باشد، این آزمایش انجام میگیرد که نتیجه مثبت آن نشانه وجود فتق دیسک کمر است. آزمایش کامل شامل تست رفلکس، قدرت عضله، توانایی راه رفتن و وجود بی حسی است. همچنین ممکن است پزشک وجود بی حسی در ناحیه مقعد را نیز بررسی کند زیرا که این قسمت هم ممکن است تحت تاثیر فتق قرار گیرد.

آزمایشات دیگر:
در اغلب موارد تست های فیزیکی ای که در بالا توضیح داده شد برای تشخیص کافی است. اگر پزشک تردید داشته باشد یا بخواهد عصبی را که تحت فشار است شناسایی کند یا بعد از ۴ هفته درمان هیچ بهبودی مشاهده نشود ممکن است از تست های تشخیصی زیر هم استفاده شود:

• اسکن MRI: در این روش از میدان مغناطیسی برای گرفتن عکس از بدن استفاده می شود. با کمک این تست می توان به طور قطعی محل فتق را شناسایی کرد و عصب تحت فشار را یافت.
• سی تی اسکن: بوسیله اشعه ایکس، عکسی از مقطع ستون فقرات و اجزای اطراف آن تهیه می شود.
• میلوگرام: رنگی درون مایع نخاعی تزریق شده و سپس اشعه ایکس به آن تابانده می شود. این آزمایش می تواند نشان دهنده فشار بر روی نخاع یا عصب بر اثر فتق دیسک کمر یا دلایل دیگر باشد.
• اشعه ایکس: این روش به تنهایی نمی تواند در تشخیص این بیماری کمک کند اما می تواند در تشخیص سایر مواردکمر درد مثل عفونت، تومور یا شکستگی استخوان کمک کند.

درمان های طبی:
بر اساس گفته های آکادمی جراحان ارتوپد آمریکا علائم در ۹ نفر از هر ۱۰ نفر مبتلا به فتق دیسک کمر که از موقعیت هایی که درد را افزایش می دهند دوری می کنند و همچنین یک برنامه ورزشی مناسب دارند و داروهای مسکن استفاده می کنند، بهبود می یابد.

خیلی از افراد با این روش در عرض ۱ تا ۲ ماه بهتر می شوند. بررسی عکس های MRI و… در این افراد نشان می دهد که بیرون زدگی یا جابجایی بخش ، با گذشت زمان کمتر می شود و در نتیجه علائم نیز بهبود می یابد. بر اساس علائم بیماری شما پزشک ممکن است روش های زیر را پیشنهاد کند:

• اصلاح فعالیت: از انجام فعالیت هایی که علائم شما را تشدید می کنند بپرهیزید مثل کشش های غلط و نا مناسب، خم شدن ها یا بلند کردن اشیا، استفاده از ماشین چمن زنی یا نشستن های طولانی.فعالیت های دوره ای برای تناسب اندام و رفع خشکی بدن بسیار مهم هستند. بنابراین ممکن است برای افزایش انعطاف پذیری و تقویت عضلات ورزش توصیه شود. فتق دیسک کمر یک مشکل شدید ستون فقرات محسوب نمی شود پس کلا ورزش را کنار نگذارید. در حقیقت بهتر است شما به ورزش ادامه دهید اما حجم کاری خود را کمتر کرده و وظایف سبک تری را بر عهده بگیرید. با پزشک یا فیزیوتراپیست در مورد میزان فعالیت و استراحت لازم مشورت کنید. سطح فعالیت شما به تدریج افزایش می یابد تا حدی که برای انجام کارهای روزمره مشکلی نداشته باشید.
• فیزیوتراپی: فیزیوتراپیست برای کاهش درد می تواند از گرما و سرما، کشش، اولتراسوند یا محرک الکتریکی استفاده کند. همچنین حالت ها و ورزش مناسب برای کاهش درد را به شما نشان می دهد. با بهتر شدن درد، فیزیوتراپیست برنامه های توانبخشی را برای تقویت و استحکام ستون فقرات شروع می کند که می توانند کمر درد شما را بهبود بخشند.
• گرما یا سرما: در ابتدا کیسه های سرد برای کاهش درد و تورم استفاده می شود بعد از چند روز برای کاهش درد و احساس راحتی ممکن است گرما به کار رود.
• داروهای مسکن: اگر درد شما کم تا متوسط باشد ممکن است پزشک استفاده از داروهای مسکن بدون نسخه مثل آسپرین ، ایبوپروفن، استامینوفن یا ناپروکسن را پیشنهاد کند. داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی می توانند خطر خونریزی دستگاه گوارش را افزایش دهند و دوزهای بالای استامینوفن هم ممکن است به کبد آسیب برساند.
• داروهای شل کننده عضلات: مثل دیازپام (والیوم) یا سیکلوبنزاپرین (flexeril) هم ممکن است برای کمر درد شما تجویز شود. از عوارض این داروها سرگیجه و خواب آلودگی است. اگر با وجود استفاده از این داروها، درد شما بهتر نشد ممکن است داروهای نارکوتیک (شبه مخدر) مثل کدئین یا استامینوفن هیدروکودون ترکیبی (Vicodin ,Lortab) برای مدت کوتاه تجویز شود. خواب آلودگی، حالت تهوع، گیجی و یبوست از عوارض احتمالی این گروه از داروها می باشند. داروهای مخصوص دردهای نوروپاتیک مثل (Gabapentin Neoroctin و…)هم برای این نوع درد مناسبند. همچنین کورتیکواستروئیدهای ضدالتهابی می تواند به صورت تزریق اپیدورال در محل اطراف عصب نخاعی به کار رود.
• استراحت: درد مداوم و شدید فتق دیسک کمر ممکن است نیاز به یک یا دو روز استراحت مطلق داشته باشد. البته استراحت مطلق بیشتر از یک یا دو روز می تواند به دلیل ایجاد ضعف عضلات بهبود را به تاخیر بیاندازد.
• گذشت زمان: علائم فتق دیسک کمر به طور کلی در ۴ تا ۶ هفته به تدریج بهتر می شود
• عمل جراحی: حدود ۱۰% افراد مبتلا به فتق دیسک کمر در نهایت به عمل جراحی نیاز پیدا می کنند. اگر با ۶ هفته درمان های طبی، علائم بهبود پیدا نکردند فرد می تواند گزینه مناسبی برای عمل جراحی باشد. همچنین چنانچه قطعه ای از دیسک در کانال نخاعی وجود داشته باشد یا عصب تحت فشار باشد یا اینکه فرد برای راه رفتن یا ایستادن با مشکل مواجه باشد هم ممکن است عمل جراحی توصیه شود.

عمل جراحی معمول برای فتق دیسک کمر میکرودیسککتومی نام دارد. این عمل جراحی با دیسککتومی استاندارد یا باز مرتبط است. عمل جراحی ای که در آن بعضی از استخوان های ستون فقرات برای دستیابی به محل فتق دیسک کمر یا عصب تحت فشار ، بریده و برداشته می شود.

در میکرودیسککتومی، جراح از میکروسکوپ جراحی یا لنزهای بزرگنما برای ایجاد شکاف های کوچک در پوست، عضلات و استخوان های روی دیسک استفاده می کند. ایجاد شکاف های کوچکتر  و قطع کمتر استخوانها و بافت های اطراف، درد را کمتر کرده و می تواند دوران نقاهت را کوتاهتر نماید.

در طول این عمل:

• برای این عمل شما به طور کامل بی هوش می شوید. البته در بعضی موارد ممکن است برای این عمل بیهوشی کامل لازم نباشد و در عوض به وسیله تزریق  در کمر، بی حسی موضعی ایجاد می گردد.
• جراح شکاف کوچکی روی فتق داده و عضلات پشتی را تا حد ممکن از روی ستون فقرات کنار می زند. ممکن است لازم باشد تا قسمت های کوچکی از استخوان و رباط ها برای دستیابی به ریشه عصب یا فتق دیسک برداشته شود.
• ابزار کوچکی برای برداشتن قسمت دچار فتق و سایر بافت ها و آزاد سازی عصب تحت فشار استفاده می گردد.
• شکاف ایجاد شده توسط بخیه بسته می شود.

بعضی از بیماران درهمان روز مرخص می شوند ولی ممکن است بعضی دیگر یک شب در بیمارستان تحت نظر باشند. اغلب افراد بعد از ۲ تا ۶ هفته به طور کامل بهبود می یابند و می توانند به زندگی روزمره خود بازگردند.

درمان های جایگزین:
بعضی از روش ها هم می توانند در کاهش کمر درد این افراد موثر باشند. از پزشک خود در مورد آنها سوال کنید:

• طب سوزنی: مطالعات نشان داده اند که طب سوزنی می تواند به صورت کوتاه مدت درد کمر را بهتر کند. طب سوزنی یک روش درمانی سنتی چینی است که در آن سوزن های نازکی در نواحی ای که تصور می شود با اعضا یا سیستم های بدن در ارتباط هستند،  وارد پوست می شوند.
• ماساژ: ماساژ هم می تواند برای این افراد مفید باشد.
• مانیپولاسیون ستون فقرات: فن ماساژ و جابجایی ستون فقرات در بهبود کمردردهای حاد تا حدی موثر است اما در کمردردهای مزمن خیلی مفید نیست. این روش برای کسانی که سیاتیک دارند مناسب نیست پس قبل از استفاده از این روش با پزشک خود مشورت کنید.
• یوگا: تکنیک های تنفس صحیح و حالات بدن دریوگا و آرامش عمیق ناشی از آن ممکن است عملکرد کمر و علائم و درد را درافراد مبتلا تا حدی کاهش دهد. با این حال بعضی از حرکات یوگا می تواند علائم را بدتر کند پس از حرکت هایی که سبب درد شما می شوند بپرهیزید.

چگونه با بیماری خود کنار بیایید:
درد می تواند علاوه بر سلامت جسمی سلامت روانی شما را هم تحت تاثیر قرار دهد. این توصیه ها به شما کمک می کنند تا با درد ناشی از فتق دیسک کمر کنار بیایید:

• وجود درد را پنهان نکنید: بعضی افراد سعی می کنند تا دردهای مزمن خود را مخفی کنند. با این کار تنها اوضاع بدتر می شود. اما اگر این درد و بیماری را باور کنید می توانید در کنترل آن و تطبیق خود با این شرایط موفق تر باشید.
• استرس خود را مدیریت کنید: استرس می تواند درد را افزایش دهد. سعی کنید تا با نفس های عمیق و سایر تمرینات و تکنیک های ریلکسیشن در زمان استرس، خود را آرام کنید.
• مواردی را که باعث ایجاد درد و بدتر شدن آن می شوند شناسایی کنید: فعالیت های خاصی هستند که درد شما را بدتر می کنند. اگر این موارد را بشناسید می توانید با پرهیز از انجام یا محدود کردن آنها، درد خود را کاهش دهید.
• درمان شناختی –رفتاری: درمان شناختی رفتاری (CBT)، نوعی روان‌درمانی است که به شما کمک می‌کند تا به درک افکار و احساساتی که بر روی رفتارتان تأثیر می‌گذارد، نایل گردید. در خلال دوره درمان، یاد می‌گیرید که چگونه الگوهای فکری مخرّب یا مزاحمی که دارای تأثیرات منفی بر روی رفتارشماست را شناسایی کرده و تغییر دهید.  حتی اگر نتوانید دردهای مزمن خود را برطرف سازید، ولی می توانید احساستان نسبت به آن را تغییر دهید. اگر به اطلاعات بیشتری نیاز دارید در این مورد از پزشک خود سوال کنید

محدودیت فعالیت، استفاده از کمپرس سرد و گرم و انجام ورزش های مناسب برای تقویت عضلات کمر و انعطاف پذیری آن ، از درمان های استاندارد فتق دیسک کمر محسوب می شوند. ورزش های مخصوص تقویت ستون فقرات برای عضلات این ناحیه مفید است. پزشک شما ممکن است ورزش هایی  مثل حالت پل را توصیه کند. این حرکت برای مجموع عضلات کمر مفید است. برای انجام آن:

• روی کمر خود دراز بکشید و زانوهای خود را خم کنید. کمر خود را در حالت خنثی نگهدارید. بدین معنی که کمر خود را خیلی سفت نکرده و به سمت زمین فشار ندهید. همچنین نباید باسن خود را کج نگهدارید.
• فعال کردن عضلات کمر:عضلات شکم خود را منقبض کرده و باسن خود را از روی زمین بلند کنید.
• باید باسن، زانوها و شانه های تان در یک سطح باشد: در همین حالت بمانید و سه نفس عمیق بکشید یا برای ۴ تا ۸ ثانیه ادامه دهید.
• به حالت اولیه بازگردید و این کار را دوباره تکرار کنید: به تدریج می توانید حرکت را سخت تر کرده و در حالی که به صورت پل هستید زانو های خود را به صورت یک در میان صاف کنید.

دنبال کردن درمان به صورت دقیق بسیار مهم است. اگر با قسمتی از برنامه مشکل دارید یا انعطاف پذیری لازم برای انجام آن را ندارید حتما پزشک خود را در جریان بگذارید.

برای پیشگیری از فتق دیسک کمر موارد زیر را رعایت کنید:

• ورزش: ورزش منظم تغییر شکل دیسک ها که ناشی از افزایش سن است را به تاخیر می اندازد و همچنین تقویت عضلات قسمت مرکزی بدن می تواند به حمایت از ستون فقرات کمک کند. قبل از انجام ورزش های شدید مثل دویدن، تنیس یا ایروبیک با پزشک خود مشورت کنید.
• حالات نشستن و ایستادن خود را اصلاح کنید: حالات درست بدن، فشار وارد بر دیسک ها و ستون فقرات را کاهش می دهد. کمر خود را به خصوص زمانی که به مدت طولانی می نشینید صاف نگه دارید. همچنین اشیا سنگین را صحیح بلند کنید یعنی برای بلند کردن از پاهای خود استفاده کنید نه از کمرتان.
• مراقب وزن خود باشید: اضافه وزن باعث فشار آمدن بر ستون فقرات و دیسک ها می شود و آنهارا مستعد فتق دیسک کمر می سازد.
• سیگار را ترک کنید: سیگار کشیدن ریسک ایجاد مشکلات برای کمر را افزایش می دهد.