واریکوسل

واریکوسل شایع‌ترین علت قابل اصلاح ناباروری در مردان می‌باشد. علت ایجاد آن اختلال در تخلیه وریدی یا نارسایی دریچه‌های وریدی بیضه است. نظریه‌های گوناگونی در مورد مکانیسم اسیب بیضه‌ها وجود دارد که مهمترین آنها عبارتند از: افزایش دمای بیضه‌ها یا کاهش جریان خون و اکسیژن رسانی یا انتقال مواد و متابولیتهای کلیه‌ها و غدد فوق کلیه به بیضه‌ها و یا ترکیبی از اینها. واریکوسل می‌تواند باعث کاهش رشد بیضه و در نهایت کوچک شدن بیضه گردد. همچنین با اثر بر اسپرمها باعث کاهش حرکت و تعداد انها و تغییر مورفولوژی (شکل ظاهری) انها خواهد شد. واریکوسل به طور مستقیم اثری بر توانایی جنسی یا ایجاد انزال زودرس ندارد.
در بیماری که با ناباروری و واریکوسل مراجعه می‌نماید علاوه بر معاینه و شرح حال باید حداقل دو یا سه آزمایش منی برای تصمیم گیری وجود داشته باشد. با توجه به حساسیت آزمایش باید در آزمایشگاهی انجام گردد که به طور تخصصی این آزمایش را انجام می‌دهند.
معاینه باید با دست و ابتدا در حالت ایستاده و سپس در حالت خوابیده انجام گردد تا مشخص شود آیا با دراز کشیدن واریکوسل کاهش چشمگیر پیدا می‌کند یا نه که اگر نکرد سونوگرافی شکم و لگن برای بررسی بیشتر انجام گردد.
در زمان معاینه ممکن است وریدها مانند واریس پا قابل مشاهده باشند یا مانند کیسه پر از کرم قابل لمس باشند یا بازور زدن قابل لمس شوند که این معیارها بیانگر شدت واریکوسل می‌باشد. در تشخیص واریکوسل معاینه بالینی حرف اول و آخر را می‌زند و سونوگرافی برای مواردی به کار می‌رود که معاینه مشکل باشد مانند بیماران بسیار چاق یا موارد خفیف. البته از سونوگرافی داپلر یا رنگی می‌توان برای تایید عود (برگشت خون به سمت بیضه‌ها) پس از عمل کمک گرفت.

علایم واریکوسل
بیماری واریکوسل اغلب نشانه و علامتی ندارد اما اگر علامتی ظاهر شود، این علایم می توانند شامل:

• رگ های بزرگ شده و پیچ خورده در کیسه بیضه
• ورم ها و برآمدگی های درون کیسه بیضه که البته دردناک نیستند
• درد در ناحیه کیسه بیضه که ممکن است با نشستن، پاشدن و سایر کشش های فیزیکی افزایش یافته، در روز شدید تر شود و زمانیکه به پشت دراز می کشید بهتر شود.

دلایل واریکوسل
واریکوسل زمانی رخ می دهد که دریچه های درون رگهای در امتداد طناب اسپرمی، جلوی جریان خون را گرفته و کارایی آن را مختل می کنند.
این مشکل باعث برگشتن خون به بالا و در نتیجه ورم و پهن شدن رگ ها می شود.
واریکوسل عموماً به آرامی پیشرفت کرده، اغلب در سنین بلوغ شکل می گیرد، در مردان ۱۵ تا ۲۵ معمول تر است و عموما در سمت چپ کیسه بیضه دیده می شود. هرچند که عواملی که می توانند خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهند، پیدا نشده اما نتایج بعضی از تحقیقات نشان می دهند که چاقی ممکن است خطر ابتلای شما به بیماری واریکوسل را افزایش دهد. ظهور ناگهانی واریکوسل در مردان مسن ممکن است ناشی از تومور کلیه باشد و نیاز به بررسی دقیق دارد.

عوارض واریکوسل
واریکوسل می تواند باعث کوچک شدن بیضه تحت تاثیر شده، همچنین می تواند باعث نازایی و ناباروری در مردان شود. علت اینکه این بیماری باعث ناباروری مردان شده معلوم نیست، اما می توان آنرا بدلیل افزایش دمای ناحیه و در نتیجه تاثیر بر شکل گیری و تحرک اسپرم شود.
تشخیص ابتلا به بیماری واریکوسل
پزشک شما ناحیه کشاله ران از جمله کیسه بیضه و بیضه ها را برای تشخییص ابتلای شما به این بیماری بررسی می نماید. از آنجاییکه ممکن است واریکوسل با بررسی نواحی خود را نشان ندهد، برای تشخیص آن از سونوگرافی اسکروتوم استفاده کند.

انواع بیماری واریکوسل
◄ گرید ۱: وریدها هنگام زور زدن قابل لمس می‌باشند
◄ گرید ۲: وریدها در حالت ایستاده قابل لمس می‌باشند
◄ گرید ۳: وریدها در حالت ایستاده قابل مشاهده‌اند
◄ واریکوسل ساب کلینیکال: که با معاینه قابل لمس نیستند ولی با سونوگرافی تشخیص داده می‌شود.

درمان واریکوسل
همان طور که گفته شد واریکوسل درمان دارویی ندارد و تنها روش درمان آن جراحی است. روشهای درمان آن یا با روشهای با برش جراحی است یا با روش آمبولیزاسیون (فرستادن لخته) از طریق پوست. جراحی واریکوسل یا به اصطلاح پزشکی واریکوسلکتومی بستن وریدهای بیضه مبتلا می باشد که پس از انسداد این وریدها بتدریج بدلیل عدم حرکت خون، وریدهای مسدود شده کوچک شده و از بین می رود و واریکوسل برطرف می گردد. این اقدام از طریق برش کوچکی بر روی پوست شکم به طول ۴-۲ سانتیمتر قابل انجام است.

روش های جراحی

• روش استاندارد طلایی جراحی واریکوسل روش اینگوینال میکروسکوپیک می‌باشد که با برش کوچک پایین شکم نزدیک خارج ریشه آلت و بالای بیضه و با کمک میکروسکوپ انجام می‌شود. مزیت این روش حفظ شریان (سرخرگ) و عروق لنفاوی و عصب می‌باشد و میزان عود نیز کمتر است.
• روش جراحی اینگوینال که تقریبا مانند روش اول است اما بدون میکروسکوپ انجام می‌شود و بنابراین عوارض آن بیشتر است.
• روش جراحی رتروپریتوان که با برشی بالاتر از روش قبلی انجام می‌شود.
• روش جراحی با لاپاروسکوپ که با ایجاد حدود سه سوراخ در شکم و فرستادن گاز به داخل شکم برای ایجاد فضای کافی برای کار انجام می‌شود. اما در این روش احتمال اسیب عروق بزرگ یا روده‌ها یا مثانه و… هر چند ناشایع وجود دارد.
• روش آمبولیزاسیون از راه پوست که از راه وریدهای کنار ران به صورت موضعی لخته خون خود بیمار یا کویل یا مواد سنتتیک و مصنوعی دیگر به داخل وریدها فرستاده می‌شوند. این روش نیاز به متخصص رادیولوژی ماهر در این زمینه و تجهیزات پیشرفته دارد.

توصیه هایی بعد از عمل جراحی

• حدود چند ساعت پس از عمل می توانید روی تخت بنشینید و پاها را از لبه ی تخت آویزان کنید و سپس با کمک همراه راه بروید.
• راه رفتن تا ۳ روز اول باید در حد انجام کارهای معمولی باشد و نشستن طولانی مدت جایز نیست .
• از یک هفته پس از عمل می توان به فعالیت های عادی بازگشت.
• در ساعت های اولیه پس از عمل برای جلوگیری از ورم و التهاب می توان از کیف یخ استفاده کرد .
• می توانید برای مدتی بیضه بند استفاده کنید.
• در صورت بروز هر گونه عارضه مانند خون مردگی – تب بالاتر از ۳۸ درجه، خونریزی یا ترشح زیاد از محل عمل، تورم شدید در ناحیه عمل یا اطراف بیضه ها ، به پزشک معالج خود مراجعه کنید .
• پس از عمل جراحی با شروع رژیم غذایی هیچ گونه محدویت غذایی وجود ندارد.
• از پرش،زورزدن و حرکات کششی که باعث فشار به ناحیه عمل می شود مثل بلند کردن اجسام سنگین تا یک ماه خوداری نمایید
• پانسمان شما قبل از ترخیص از بیمارستان تعویض خواهد شد. این پانسمان را دو روز بعد از عمل بردارید و اگر ترشحی وجود نداشته باشد پس از آن دیگر نیاز به پانسمان ندارید.
• در صورتی که محل زخم ترشح نداشته باشد، دو روز بعد از عمل می توان به حمام رفت
• بخیه ها بسته به نظر پزشک پس از هفت الی ده روز خارج می شوند.
• بسته به نیاز، مسکن و آنتی بیوتیک توسط پزشک تجویز
  می شود و در صورتی که عمل به علت ناباروری بوده است، داروهای دیگری در مراجعات بعدی تجویز می گردد.
• چنانچه به علت ناباروری تحت عمل واریکوسل قرار گرفته اید، باید در فواصل سه ماهه با آزمایش اسپرم به پزشک مراجعه نمائید. بهبود آزمایش حدود سه ماه تا۲ سال طول می کشد. به شرطی که عمل موفقیت آمیز باشد و نیاز به عمل مجدد نداشته باشد.