با سلام خدمت اساتید محترم
با توجه به نیاز اساتید و متخصص محترم بالینی برای دسترسی سریع به جدیدترین شواهد در زمینه تشخیص و درمان بیماری کرونا، و به سفارش کارگروه علمی مدیریت بیماری کرونا دانشگاه علوم پزشکی گلستان، معاونت تحقیقات وفن آوری دانشگاه با همکاری متخصصین و پژوهشگران مرکز تحقیقات بیماریهای عفونی و با نظارت اعضای محترم کارگروه علمی، گروهی را بعنوان EBM for Coronavirus تشکیل داده است. هدف اصلی از تشکیل این گروه جستجوی شواهد و مستندات موجود، تهیه و تدوین پاسخی کوتاه و کاربردی به همراه منابع مربوطه برای هریک از سوالات بالینی است؛ تا این شواهد در کوتاهترین زمان در اختیار متخصصین محترم قرار دهد. برای اطمینان از صحت و دقت پاسخ ها، مطالب تهیه شده پس از بررسی و اظهار نظر اساتید محترم عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی گلستان در این سامانه بارگذاری شده است. امیدواریم با نظرات و پیشنهادات شما اساتید محترم، بتوانیم شواهد صحیح و مفیدی در اختیار متخصصین محترم قرار دهیم.
شما می توانید سوالات خود را به آدرس الکترونیکی goumscovid@gmail.com ارسال فرمایید تا تیم تحقیق پس از بررسی منابع، پاسخ را برایتان ارسال نمایند.
با احترام
گروه EBM for CORONA virus، مرکز تحقیقات بیماری های عفونی
به سفارش کارگروه علمی مدیریت بیماری کرونا دانشگاه علوم پزشکی گلستان
سوال بالینی: چه عواملی ممکن است با بروز ARDS در بیماران مبتلا به کرونا مرتبط باشد؟
پاسخ: به صورت کلی، می توان گفت که به ترتیب دیابت، سن بالای ۰۶ سال، بیماری های زمینه ای عروق مغزی، بیماری های مزمن کلیوی، و بیماریهای قلبی عروقی از مهمترین عوامل خطر در افراد مشکوک و یا قطعی کووید ۹۱ برای پیشروی به سمت ARDS بوده و باید با دقت پایش شوند. برای تفسیر بیشتر به لینک مقاله و تصاویر مراجعه شود.
“گروه EBM for CORONA virus ، مرکز تحقیقات بیماری های عفونی، دانشگاه علوم پزشکی گلستان”
سوال بالینی:تاثیر کرونا در دوران بارداری به چه صورت است؟
پاسخ: براساس شواهدی که از MERS و SARS در دسترس است،که با توجه به شباهت آنها با کرونا، شواهد قابل تعمیم است، زنان باردار مستعدتر از سایرین برای ابتلا نیستند. با این همه تاثیر کرونا بر مادر باردار از بیماری خفیف تا شدید و مرگ متغیر است. تظاهرات بیماری مانند افراد غیرباردار است. در خصوص انتقال از طریق جفت یا شیردهی اطلاعات کامل نیست ولی ایزوله کردن نوزاد و مادر بعد از زایمان منطقی بنظر میرسد.
برای مشاهده لینک مقاله کلیک کنید.
“گروه EBM for CORONA virus ، مرکز تحقیقات بیماری های عفونی، دانشگاه علوم پزشکی گلستان”
سوال بالینی: تظاهرات کرونا در گروه کودکان چگونه است؟
پاسخ: به طور کلی بیماری با درصد کمتری در کودکان دیده شده که احتمالا بخاطر ماندن در منزل و تماس کمتر است. تظاهرات مشابه بزرگسالان وبیماری زمینه ای مستعد کننده است.
شایعترین علایم تب وسرفه است. در بیشتر بیماران شمارش WBC ، لنفوسیتها و نیز CRP در محدوده نرمال است. در تعدادی از بیماران یافته های قلبی و ECG غیرطبیعی گزارش شده است. در موارد خفیف تا متوسط عکس قفسه سینه (CXR) نرمال بوده ولی در CT اسکن درگیری ریه دیده شده که بیشتر بصورت consolidation همراه halo sign در اطراف ضایعه بوده است. با توجه به اینکه عفونتِ همراه در ۴۰٪ موارد دیده شده، به درمان آنتی بیوتیکی تجربی توصیه شده است. CT اسکن زودهنگام در بیماران مشکوک توصیه شده است.
برای مشاهده لینک مقاله کلیک کنید.
“گروه EBM for CORONA virus ، مرکز تحقیقات بیماری های عفونی، دانشگاه علوم پزشکی گلستان”
سوال بالینی: در بیماری تست PCR منفی ولی از نظر علائم بالینی مشکوک به COVID-19 است. چه اقدامی لازم است ؟
پاسخ: نتایج مطالعات در چین نشان داد که در بیمار با علائم بالینی و مشخصات اپیدمیولوژیک منطبق با عفونت COVID-19 استفاده از CT قفسه سینه برای غربالگری مناسب است به خصوص وقتی RT-PCR منفی است.
حساسیت سی تی اسکن قفسه سینه ۱۹ % و حساسیت RT-PCR %19 بوده که از نظر آماری این تفاوت معنادار، است. بار ویروسی پایین بیمار، عدم نمونه گیری صحیح بالینی، تفاوت دقت کیت های کارخانه های مختلف و نیز نسبتاً جدید بودن تکنولوژی ردیابی اسید نوکلئیک از علل این میزان پایین ردیابی ویروس توسط RT-PCR است.
Links:
https://doi.org/10.1148/radiol.2020200642
https://doi.org/10.1148/radiol.2020200432
“گروه EBM for CORONA virus ، مرکز تحقیقات بیماری های عفونی، دانشگاه علوم پزشکی گلستان”
سوال بالینی: آیا احتمال انتقال مدفوعی دهانی و علائم گوارشی در بیماران مبتلا به COVID-19 وجود دارد؟
پاسخ: در مطالعات قبلی، در بیماران مبتلا به SARS-COV علائم گوارشی خفیف تا متوسط بوده و به طور تیپیک علائم تنفسی معمولا بعد از آن شروع می شده است. اما مطالعات بعدی، نشان دهنده وجود ویروس در نمونه های مدفوع در آنها حتی پس از ترخیص بوده، و نمونه گیری پشت سرهم بزاق (نه فقط آسپیراسیون نازوفارنژیال) نشان دهنده کاهش تدریجی بار ویروسی در بزاق بعد از بستری بوده است. ناقلین بدون علامت یا افراد دارای علائم خفیف گوارشی ممکن است در مراحل اولیه نادیده یا دست کم گرفته شوند. (علت این درگیری را در بیان آنزیم تبدیل کننده آنژیوتانسین- ۲ ACE2) می دانند که هم در سلولهای ریه و هم در قسمت فوقانی مری و سلولهای اپی تلیال جذبی انتروسیتی ایلئوم و کولون وجود دارد. با ورود پاتوژن بیگانه، میزان نفوذپذیری دیواره گوارشی افزایش یافته و به دلیل سوء جذب در انتروسیتهای مورد تهاجم، سیستم گوارشی را مستعد ابتلا به کووید- ۹۱ می کند.
آسیب خفیف تا متوسط کبدی شامل افزایش آمینوترانسفرازها، هیپوپروتئینمی و افزایش زمان پروترومبین نیز در گزارشات این بیماران دیده شده است. کووید- ۹۱ جدید ممکن است موجب آسیب مستقیم به مجاری صفراوی داخل کبدی شوند.
برای مشاهده لینک مقاله کلیک کنید.
“گروه EBM for CORONA virus ، مرکز تحقیقات بیماری های عفونی، دانشگاه علوم پزشکی گلستان”
سوال بالینی: کاربرد داروهای ضد ویروس (از جمله اوسلتامیویر، آسیکلوویر، گان سیکلوویر،…) در درمان بیماری کروناویروس چیست؟
پاسخ: بر اساس نتایج مطالعات منتشر شده و دستورالعمل سازمان بهداشت جهانی (WHO) و همچنین بر اساس گزارش مشترک WHO و چین در مورد بیماری ۲۰۱۹-nCoV ، تاکنون اثرات درمانی هیچ یک از داروهای ضدویروس برای درمان ۲۰۱۹-nCoV اثبات نشده است. داروهای ضد ویروس که بطور معمول در بالین استفاده می شوند از جمله مهار کننده های نورآمینیداز (Oseltamivir, Paramivir, Zanamivir, etc) و همچنین Ganciclovir, Acyclovir and Ribavirin برای درمان ۲۰۱۹-nCoV موثر نبوده و توصیه نمی شوند.
داروهای ضد ویروس که ممکن است در درمان این بیماری موثر باشند شامل این موارد هستند ( Remdesivir, Lopinavir / Ritonavir, lopinavir / Ritonavir combined with interferon-β, Convalescent plasma, and Monoclonal antibodies. ). البته اثرات درمانی این داروها باید در مطالعات کارآزمایی بالینی تایید شوند.
links:
https://www.who.int/docs/default-source/coronaviruse/who-china-joint-mission-on-covid-19-final-report.pdf
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7003341/pdf/40779_2020_Article_233.pdf
https://www.who.int/publications-detail/clinical-management-of-severe-acute-respiratory-infection-when-novel-coronavirus-(ncov)-infection-is-suspected
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0924857920300674
https://www.preprints.org/manuscript/202003.0001/v1
https://www.unboundmedicine.com/medline/citation/32023685/[Potential_antiviral_therapeutics_for_2019_Novel_Coronavirus].
“گروه EBM for CORONA virus ، مرکز تحقیقات بیماری های عفونی، دانشگاه علوم پزشکی گلستان”
سوال بالینی: آیا از دست دادن حس بویایی و چشایی به بیماری کرونا ارتباط دارد؟
پاسخ: هنوز شواهد قطعی برای ارتباط اختلال بویایی و چشایی با بیماری کروناویروس وجود ندارد. مطالعات تجربی نشان داده که القای اینترانازال ویروس SARS-COV و یا MERS-COV با انتشار از راه عصب بویایی می تواند خود را به قسمتهای دیگر مغز مانند ساقه مغز و تالاموس برساند. همچنین مطالعات قبلی روی SARS-COV نشان دهنده تجمع ویروس در ساقه مغز بوده است که به دلیل شباهت بالای آنها با (SARS-COV2 (COVID-19 می توان نتایج آن مطالعات را به این ویروس نیز تعمیم داد. بنابراین با توجه به شواهد موجود و احتمال اثرات ویروس کرونا بر سیستم عصبی، ممکن است بین بروز اختلال بویایی و چشایی و ابتلا به بیماری کروناویروس ارتباط وجود داشته باشد. برای تایید و اثبات این ارتباط باید پژوهش های بیشتر انجام شود.
Links:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16599281
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17277621
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/32104915
“گروه EBM for CORONA virus ، مرکز تحقیقات بیماری های عفونی، دانشگاه علوم پزشکی گلستان”