آموزش کنترل و پیشگیری COVID-19 به کارگران شهرداری

انجمن علمی پزشکی اجتماعی ایران
تهیه کنندگان (به ترتیب حروف الفبا): دکتر مریم برادران،دکتر فریبا حیدری،دکترژیلا خامنیان،دکتر مریم سپهری،دکتر مهستی علیزاده،دکتر مریم السادات کاظمی شیشوان

مقدمه
٣١ ماه دسامبر ٢٠١٩ میلادی، مواردی از عفونت شدید تنفسی در شهر ووهان (Wuhan) ،استان هوبای، کشور چین گزارش شد. در ابتدا بر اساس مشاهدات به نظر می رسید که برخی از بیماران تاریخچه حضور یا کار در بازار عمده فروش ماهی و غذاهای دریایی را دارند. بلافاصله بازار مذکور تعطیل و اقدامات سلامت محیط و گندزدایی به طور کامل به انجام شد. چند روز بعد و پس از رد تشخیص سایر بیماری های ویروسی، گونه جدیدی از کورونا ویروس ها به عنوان عامل بیماری معرفی شدند.
کورونا ویروسها خانواده بزرگی از ویروسها هستند که طیفی از بیماری از سرماخوردگی ساده تا بیماریهای شدید،  مانند سندروم تنفسی خاورمیانه (MERS-CoV) و سندروم تنفسی حاد شدید (SARS-CoV) را ایجاد میکنند.
در فوریه سال ۲۰۲۰ ، سازمان جهانی بهداشت COVID-19  را، که مخفف بیماری کورونا ویروس ۲۰۱۹ است  و عامل بیماری جدید تنفسی است مشخص کرد. این گونه از ویروس تا به حال در انسان مشاهده نشده بود و به عنوان بیماری مشترک بین انسان و حیوان مطرح میشود. پس از چین ، تعداد رو به افزایشی از ابتلا به این ویروس در کشورهای دیگری در سراسر جهان گزارش شده است و موارد جدید در خارج از چین، از این کشور پیشی گرفته است.  این موارد در ابتدا عمدتا در بین مسافران چینی و افرادی که با مسافران در تماس بوده اند رخ داده است .با این حال انتقال محلی ؛ شیوع ابتلا به این ویروس را در مناطق دیگر خارج از چین شامل کره جنوبی؛ ایتالیا؛ ایران و ژاپن به دنبال داشت . در ایالات متحده، کووید۱۹ در بیماران متعددی از ایالت های گوناگون تشخیص داده شده است که  مسافرت اخیر و سابقه تماس با افراد مبتلا را نداشتند ، این موضوع احتمال انتقال محلی در آن مناطق را مطرح می کند.

انتقال:
هنوز مستندات در خصوص نحوه انتقال کامل نیست. تحقیقات اپیدمیولوژیک در ووهان در ابتدای شروع بیماری؛ ارتباط اولیه ای را بین بازارهای غذاهای دریایی که حیوانات زنده را به فروش می رساندند و ابتلا به این ویروس شناسایی کرد؛ با این حال همزمان با پیشرفت شیوع بیماری؛ انتقال فرد به فرد به راه اصلی انتقال این بیماری تبدیل شد.
تصور می شود انتقال فرد به فرد از طریق قطرات تنفسی، شایعترین راه انتقال است. انتقال هوابرد و از طریق مدفوعی دهانی (دستگاه گوارشی) نیز مطرح شده است ولی به عنوان روش اصلی انتقال در نظر گرفته نشده است. هنوز واکسن و درمان مناسب برای CoVID-19 وجود ندارد، بنابراین اقدامات پیشگیرانه در کنترل این بیماری مهمترین نقش را ایفا میکند.

دوره کمون
تصور می شود دوره کمون (دوره نهفتگی)، COVID-19 به مدت ۱-۱۴ روز پس از مواجهه باشد ، که بیشتر موارد پنج روز پس از مواجهه اتفاق می افتد. در یک تحلیل از ۱۰ بیمار مبتلا به پنومو نی  COVID-19  تأیید شده ، میانگین دوره کمون ۵ روز تخمین زده شده است.

تظاهرات بالینی:
شایعترین نشانه های بیماری شامل تب، سرفه،خستگی می باشد. از نشانه های دیگر می توان به افزایش ترشحات راه های هوایی و خلط، خلط خونی، سردرد، اسهال و تنگی نفس اشاره نمود.
شدت تظاهرات بالینی در بین موارد گزارش شده COVID-19 از عفونت بدون علامت یا بیماری خفیف تا بیماری شدید یا کشنده متفاوت است.

• علایم:  تب (T>37/8)، تعدادتنفس بالای ۳۰، % SPO<93%
• یافته های رادیولوژیک: انفیلتراسیون مولتی لوبولر یک یا دوطرفه در CT- scan یا گرافی قفسه سینه

نحوه مراقبت براساس علایم و نشانه ها:

توصیه های لازم تغذیه ای و مکمل های توصیه شده  جهت پیشگیری از بیماری COVID 19
با توجه به اینکه وضعیـت تغذیـه ای میزبـان نقش مهمـی در دفاع بدن در مقابل بیمـاری های عفونـی دارد،بنابـر لازم است جهت افزایش ایمنی و مقاومت میزبان در مقابل این بیماری توصیه های تغذیه ای مورد توجه ویژه قرار گیرد که در زیر به اهم آن اشاره می گردد :

• جهت افزایش سطح ایمنی هر روز از طریق مصرف انواع میوه ها و سـبزی ها به خصوص سـبزی های برگ سـبز شامل انـواع کلـم، گل کلـم، جوانـه گنـدم، ماش و شـبدر، گوجـه فرنگـی و دیگر میوه ها و سـبزی ها مصرف کند.
• نیاز روزانه ویتامین C را با مصرف گوجه فرنگی و کیوی و انـواع مرکبـات (لیموتـرش، لیمو شـیرین، پرتقال، نارنگی و نارنج) تامین نماید.
• مصرف روزانه پیاز خام به همراه غذا توصیه می گردد.
•  استفاده از شلغم  جهت تهیه آش و سوپ توصیه می گردد.
• جهت تقویت سیسـتم ایمنی از انواع غذاهای حاوی ویتامین  A نظیر هویج، انـواع مرکبـات و زرده تخـم مرغ، شـیرولبنیات  استفاده کند.
• از خـوردن غذاهـای چرب و شـورو سرخ کردنی ها  از جمله انواع تنقلات شـور، انـواع کنسـروها و انـواع سوسـیس و کالبـاس اجتناب کند.
• جهت تامین آهن و ریز مغذی هایی نظیر آهن و روی که کمبود آن  منجر به تضعیف سیستم ایمنی می گردد از حبوبات بیشتر استفاده کند.
• نوشیدن آب و مایعات کافی به میزان  شش تا هشت  لیوان در روز توصیه می گردد.
• مصرف منابع غذایی حاوی ویتامین D  نظیر ماهی و لبنیات و زرده تخم مرغ  توصیه می گردد.
• نکته مهم و قابل توجه این است که د رمورد مصرف و نقش مکملها به خصوص ویتامین D درمقابله با این ویروس  مورد پیشگیری از این بیماری هنوز به طور کامل شناخته نشده و در صورت کمبود این ویتامین  تجویز طبق دستور العمل کشوری  صورت می گیرد.

راهنمای پیشگیری از ابتلا به کووید-۱۹ (کرونا) برای پیمانکاران و کارگران شهرداری ها

گروه هدف: پیمانکاران و کارگران شهرداری

۱- پیمانکاران: موارد زیر برای پیشگیری از ابتلای کارگران و خودشان و همچنین کنترل انتقال بیماری در جامعه باید توسط پیمانکاران شهرداری اجرا شوند:

• تهیه ملزومات حفاظتی برای کارگران (دستکش، ماسک برای هر شیفت کاری حداقل ۴ ماسک، دستکش صنعتی محافظ، مواد ضدعفونی مانند الکل ۷۰ درصد، صابون و دستمال کاغذی و عینک محافظ در صورت تماس با گردو خاک).
• تعیین محلی برای تعویض لباس و پوشیدن لباس کار طوری که کارگر لباس کار را به خانه نبرد و در صورت امکان محلی برای حمام پس از اتمام شیفت کاری.
• فراهم کردن شرایط شستشوی لباس کار بطور منظم.
• ایجاد امکان مرخصی با دریافت حقوق برای افرادی که علائم سرفه و تب دارند به مدت تعیین شده توسط پزشک.
• قرار دادن محلول ضدعفونی و تعبیه محلی برای شستن دست ها با آب و صابون در محل تعویض لباس ها.
• شستن دست ها به مدت ۲۰ ثانیه بطور مکرر توسط پیمانکاران.
• عدم دست دادن و روبوسی.
• رعایت فاصله حداقل ۲ متری در روابط اجتماعی.
• تمامی عملیات غیر ضروری تا پایان اپیدمی متوقف شوند
• تعداد کارگران تا اتمام اپیدمی محدود گردند
• مساعدت در پرداخت حقوق کارگران در ایام تعطیلی
• ضدعفونی منظم تمامی کارگاه های پیمانکاری و محل های فعالیت
• عدم استفاده از خودروهای سرویس دهی عمومی کارگران
• ضدعفونی روزانه و مستمر تانکرهای آبیاری و جلوگیری از تردد بی مورد در سطح شهر

۲- کارگران شهرداری: موارد زیر باید توسط کارگران شهرداری اعم از پاکبانان و کارگران فضای سبز و سایر موارد انجام شود:

هنگام خروج از خانه و قبل از شروع کار:

• در صورت داشتن تب و یا سرفه مطلقا سر کار نروید و موضوع را با پیمانکار مطرح نمایید. با تلفن هایی که در اختیارتان قرار دارد (۴۰۳۰ یا ۱۶۶۰) تماس بگیرید و راهنمایی لازم را بگیرید. در صورت نیاز به ارائه گواهی به پزشکان معرفی شده در سازمان مراجعه نمایید.
• اطمینان از همراه داشتن ماسک، دستکش و مواد ضدعفونی که از پیمانکار تحویل گرفته شده است.
• ماسک را طوری به صورت بزنید که دهان و بینی شما را بپوشاند. قسمت فلزی ماسک را روی بینی خود فشار دهید. به هیچ عنوان به قسمت های بیرونی ماسک دست نزنید. هنگام خارج کردن ماسک حتما از قسمت کشی یا بند های آن گرفته و باز کنید و قسمت جلوی آن را لمس نکنید. ماسک استفاده شده را در یک نایلون در بسته گذاشته و سپس در سطل آشغال بیندازید.
• قبل از نشستن در سرویس، اتوبوس، تاکسی یا هر وسیله نقلیه عمومی ماسک به صورت بزنید و تا حد امکان از دست زدن به دستگیره و سطوح خودداری نمایید یا از دستکش یک بار مصرف استفاده کنید و بلافاصله دور بیندازید.
• بعد از پیاده شدن از وسیله نقلیه در محل مناسبی حداقل به مدت ۲۰ ثانیه دستانتان را با آب و صابون بشویید یا از محلول ضدعفونی که همراه دارید استفاده کنید. برای روش صحیح شستن دست پروتکل های بهداشتی را بخوانید.
• لباس کار خود را در محلی که توسط پیمانکار مشخص شده است تعویض نمایید.

حین انجام کار

• در هنگام کار در خیابان ها و معابر (جارو کردن، جمع کردن زباله ها، ..) حتما از ماسک فیلتردار استفاده نمایید در غیر این صورت ماسک را هنگام مرطوب شدن تعویض کنید.
• هر سطح یا شیء در خارج از منزل احتمال آلودگی را دارد بنابراین حتما با دستکش وظایف شغلی را انجام دهید.
• فاصله ۲ متر را با همکاران و دوستان و سایر افرادی که در ارتباط هستید حفظ کنید.
• هنگام استراحت بین کار، ابتدا دست های خود را به مدت ۲۰ ثانیه با آب و صابون بشویید یا اینکه با مایع ضدعفونی تمیز کنید. سپس ماسک را طبق روش که گفته شد خارج و دور بیندازید. سپس کش ماسک را از پشت گوش خود یا از پشت گردن آزاد کنید و مطلقا دست خود را به قسمت جلوی ماسک نزنید. ماسک را طبق دستورالعمل اگر ماسک معمولی باشد در یک نایلون دور بیندازید در صورتی که از ماسک های فیلتر دار استفاده می کنید بر اساس دستورالعمل استفاده آن عمل نمایید.
• قبل از خوردن یا آشامیدن حتما دست های خود را با آب و صابون به مدت ۲۰ ثانیه بشویید یا با ماده ضدعفونی ضدعفونی کنید. برای خوردن و آشامیدن حتما از وسایل شخصی که از پاک بودن آن مطمئن هستید استفاده کنید.
• دست های خود را به بینی، دهان و چشم و صورت خود نزنید.

در پایان کار

• در پایان شیفت کاری لباس های خود را در محل تعین شده تعویض نمایید. لباسهای شخصی را باید جدا از لباس کار قرار دهید.
• اگر محلی برای حمام توسط پیمانکار تهیه شده، در همان محل دوش بگیرید.
• ترجیحا لباس هایی که با آنها به منزل می روید را زیر لباس کار نپوشید.
• حتما باید یکبار قبل و یک بار بعد از درآوردن لباس خود دست ها را با آب و صابون بشویید.

هنگام ورود به منزل

• قبل از رسیدن به منزل دستورات مربوط به وسایل نقلیه را را مانند توضیح فوق رعایت نمایید.
• هنگام رسیدن به منزل کفش ها در محلی دور از دسترس که محیط منزل را آلوده نکند قرار دهید.
• قبل از تماس با اشیا و افراد ابتدا دست های خود را به مدت ۲۰ ثانیه با آب و صابون بشویید و با دستمال خشک کنید
• سپس لباس های بیرون خود را در محلی جدای از سایر لباسها قرار دهید و لباس منزل را بپوشید و سپس دوباره دستهای خود را بشویید.
• وسایل همراه خود مانند دسته کلید، گوشی موبایل، فندک و …. را با پنبه یا دستمال آغشته به الکل تمیز کنید یا با صابون بشویید و روی یک دستمال قرار دهید تا خشک شوند.

با آرزوی سلامتی برای شما و خانواده محترم 

1. World Health Organisation (WHO), Health topics Coronavirus (COVID-2019), Available at https://www.who.int/health-topics/coronavirus
2. McIntosh K. Coronavirus disease 2019 (COVID-19). Hirsch MS (Ed). Uptodate. Last updated: Mar 09, 2020.
3. Rothan HA, Byrareddy SN. The epidemiology and pathogenesis of coronavirus disease (COVID-19) outbreak. Journal of Autoimmunity. 2020 Feb 26:102433.
4. World Health Organisation (WHO), Coronavirus disease (COVID-2019) situation reports. Available on: https://www. who.int/docs/default-source/coronaviruse/situation-reports/20200221-sitrep-32-covid-19.pdf?sfvrsn=4802d089_2 . Feb 2020.
5. Food and Agriculture Organization of the United Nations (FAO), Coronavirus disease (COVID-19) outbreak. Available on: http://www.fao.org/2019-ncov/en/ . Feb 2020.