نارسایی قلبی (Heart failure)
تعریف
نارسایی قلبی که بعضاً نارسایی احتقانی قلبی congestive heart failure) CHF) نامیده می شود زمانی اتفاق می افتد که عضلات قلب شما نتواند خون را به مقدار کافی پمپاژ کند. شرایطی مانند تنگ شدن شریان های قلبی (بیماری های عروق کرونر قلب) یا فشارخون بالا به تدریج قلب شما را ضعیف یا سفت می کند و قلب نمی تواند خون را وارد کند و آن را به بافت های مختلف بدن پمپاژ کند.
همه عوامل ایجادکننده نارسایی قلبی نمی توانند برگشت پذیر باشند اما درمان های موجود می توانند علایم و نشانه های نارسایی قلبی را بهبود بخشیده و طول عمر بیماران را افزایش دهند. تغییرات سبک زندگی مانند ورزش، کاهش مصرف نمک رژیم غذایی، کنترل استرس و به ویژه کم کردن وزن می توانند کیفیت زندگی بیماران را بهبود بخشند. بهترین راه برای پیشگیری از نارسایی قلبی کنترل کردن عواملی است که باعث نارسایی قلبی می شوند مانند بیماری های عروق کرونر قلب، فشارخون بالا، دیابت و چاقی.
علائم
نارسایی قلبی می تواند پیشرفت تدریجی داشته باشد (نوع مزمن) یا اینکه به طور ناگهانی بروز کند (نوع حاد). علایم نارسایی قلبی:
- تنگی نفس (دیس پنه) در زمان انجام فعالیت یا درازکشیدن
- خستگی و ضعف
- ورم (ادم) در قسمت ران ها، مچ پا و پاها
- ضربان قلب تند یا نامنظم
- کاهش توان ورزش کردن
- سرفه مداوم یا خس خس سینه با خلط آغشته به خون سفید یا صورتی رنگ
- افزایش نیاز به ادرار کردن در شب
- ورم در ناحیه شکم (آسیت)
- افزایش وزن ناگهانی به دلیل احتباس مایعات در بدن
- کاهش اشتها و حالت تهوع
- اختلال در تمرکز یا کاهش هوشیاری
- تنگی نفس ناگهانی و شدید و سرفه همراه با خروج موکوس کف آلود و صورتی رنگ
- افزایش فشار خون
- درد قفسه سینه در مواردی که نارسایی قلبی ناشی از حمله قلبی باشد
علل
نارسایی قلبی اغلب بعد از بیماری های دیگری رخ می دهد که به قلب شما آسیب می زنند یا آن را تضعیف می کنند. با گذشت زمان، قلب ممکن است نتواند خون را به مقدار کافی به بخش های مختلف بدن پمپاژ کند. حفره های اصلی پمپ کننده خون در قلب شما (بطن ها) ممکن است سفت شده و نتوانند در فاصله دو ضربان قلب، خون کافی را در خود جمع آوری کنند. همچنین عضلات قلب شما ممکن است ضعیف شوند و کشش بطنی (گشاد شدن بطن) رخ دهد در این حالت ها قلب نمی تواند خون کافی را به قسمت های مختلف بدن پمپاژ کند.
واژه ” نارسایی احتقانی قلبی” به حالتی اطلاق می گردد که خون به کبد، شکم، اندام های تحتانی و ریه ها پس می زند. شما ممکن است به دلیل نارسایی قلبی، تنگی نفس یا ضعف داشته باشید اما هیچگونه احتباس مایعاتی در بدن خود نداشته باشید.
نارسایی قلبی می تواند در سمت چپ، سمت راست یا هردو سمت قلب شما ایجاد شود. معمولاً نارسایی قلبی در سمت چپ قلب (به ویژه در بطن چپ که حفره اصلی پمپ کننده خون در قلب شماست) رخ می دهد.
عوامل خطر
یک عامل خطر ممکن است برای ایجاد نارسایی قلبی کافی باشد اما ترکیب این عوامل می تواند خطر ابتلاء به نارسایی قلبی را افزایش دهد.
عوامل خطرساز برای نارسایی قلبی شامل موارد زیر می باشد:
- فشار خون بالا: اگر شما مبتلا به فشارخون بالا باشید قلب شما باید فعالیت بیشتری انجام دهد.
- بیماری های عروق کرونر: عروق و شریان های تنگ و گرفته می تواند اکسیژن رسانی از طریق خون به قلب شما را کاهش دهد که نتیجه آن تضعیف عضله قلب است.
- حمله قلبی: آسیب به عضله قلب شما در اثر حمله قلبی می تواند باعث شود که قلب نتواند خون کافی را به بافت ها پمپاژ کند.
- دیابت: ابتلاء به دیابت خطر فشارخون بالا و بیماری های کرونر قلب را افزایش می دهد.
- برخی داروهای بیماری دیابت: مشخص شده است داروهای روزیگلیتازون و پیوگلیتازون خطر ابتلاء به نارسایی قلبی را افزایش می دهند. به طور خودسرانه مصرف این داروها را قطع نکنید بلکه اگر این داروها را مصرف می کنید با پزشک خود در این مورد صحبت کنید تا در صورت نیاز تغییرات لازم در داروهای مصرفیتان صورت گیرد.
- آپنه حین خواب: اختلال در تنفس منظم در شب می تواند باعث کاهش اکسیژن خون شده و ضربان قلب نامنظم شود. هر دوی این موارد می تواند باعث تضعیف قلب شود.
- نقص های مادرزادی قلب: برخی افراد که به نارسایی قلبی مبتلا می شوند با نقص های مادرزادی ساختاری در قلب متولد می شوند.
- ویروس ها: یک عفونت ویروسی ممکن است به عضلات قلب شما آسیب بزند.
- مصرف الکل: مصرف بیش از حد الکل می تواند باعث ضعیف شدن عضله قلب و در نهایت نارسایی قلبی شود.
- ضربان قلب نامنظم: این ریتم نامنظم قلب به ویژه اگر خیلی کند یا خیلی تند باشد می تواند باعث تضعیف عضله قلب و در نهایت نارسایی قلبی شود.
عوارض
اگر شما مبتلا به نارسایی قلبی هستید عوارض بیماریتان بستگی به علت ایجاد بیماری و شدت آن، وضعیت سلامت عمومی شما و سایر عوامل مانند سن شما دارد. عوارض نارسایی قلبی شامل موارد زیر می باشد:
- آسیب به کلیه یا نارسایی کلیوی: نارسایی قلبی می تواند جریان خون به کلیه های شما را کم کند و اگر درمانی در این مورد صورت نگیرد در نهایت موجب نارسایی کلیوی می شود. آسیب به کلیه ها در اثر نارسایی قلبی ممکن است برای درمان نیاز به دیالیز داشته باشد.
- بیماری های دریچه های قلبی: در صورت بزرگ شدن قلب یا افزایش فشار داخل قلب در اثر نارسایی قلبی، دریچه های قلب که خون را در داخل قلب شما در مسیرهای مناسب هدایت می کنند ممکن است نتوانند عملکرد مناسب را داشته باشند.
- آسیب کبدی: نارسایی قلبی می تواند باعث تجمع بیش از حد مایعات شود که باعث ایجاد فشار اضافی به کبد می شود. این اعمال فشار مایعات به کبد می تواند باعث سفت شدن و ایجاد بافت اسکار در کبد شود که می تواند باعث اختلال در عملکرد مناسب کبد گردد.
- سکته: به دلیل این که جریان خون رسیده به قلب در نارسایی قلبی نسبت به قلب سالم کمتر است احتمال ایجاد لخته های خون افزایش می یابد و خطر سکته قلبی بیشتر می شود.
در برخی بیماران با به کارگیری درمان های مناسب، علایم بیمار و عملکرد قلبی وی بهبود می یابد. اما با این وجود نارسایی قلبی می تواند خطرناک و کشنده باشد. افراد مبتلا به نارسایی قلبی ممکن است علایم شدیدی داشته باشند و برخی از این بیماران ممکن است نیاز به پیوند قلب یا استفاده از وسایل و تجهیزات قلب مصنوعی داشته باشند.
چه اقداماتی میتوانید انجام دهید؟
اگر فکر می کنید که به نارسایی قلبی مبتلا هستید یا به دلیل اینکه به بیماری های دیگر مبتلا هستید و نگران ابتلای خود به نارسایی قلبی هستید به پزشک خانوادگی خود مراجعه کنید. اگر نارسایی قلبی زود تشخیص داده شود درمان شما راحت تر صورت می گیرد و می تواند مؤثرتر باشد.
به دلیل این که زمان ملاقات شما با پزشک کوتاه است و نیز به دلیل اینکه اغلب در این ویزیت در مورد زمینه های مختلفی صحبت می شود بهتر است شما برای این ملاقات از قبل آماده باشید. در اینجا اطلاعاتی در اختیارتان قرار می گیرد که به شما کمک می کند برای ملاقات با پزشک آماده شوید و نیز انتظاراتی که شما باید از پزشک خود داشته باشید ارائه می شود.
شما چه اقداماتی می توانید انجام دهید
قبل از ملاقات با پزشک از تمام محدودیت ها در مورد بیماری خود آگاه باشید: زمانی که با پزشک ملاقات می کنید از مواردی که باید از پزشکتان سؤال کنید اطمینان داشته باشید مانند محدودیت هایی که باید در رژیم غذایی خود ایجاد کنید. به عنوان مثال برای برخی از تستهای تصویربرداری لازم است شما قبل از انجام آزمایش مدت زمان مشخصی ناشتا باشید.
- تمام علایمی را که داشته اید یادداشت نمایید: این موارد حتی می تواند شامل علایمی باشد که به نارسایی قلبی مربوط نباشد.
- اطلاعات شخصی مهم خود را یاداشت نمایید: این اطلاعات می تواند شامل سابقه خانوادگی بیماری های قلبی، فشار خون یا دیابت و هر گونه استرس شدید یا تغییرات اخیر مهم در زندگیتان باشد. اگر کسی در خانواده شما تا به حال مبتلا به نارسایی قلبی شده است آن را ذکر کنید. برخی از بیماری های قلبی که باعث نارسایی قلبی می شوند نسل به نسل ادامه پیدا می کنند. آگاهی بیشتر از سابقه خانودگیتان می تواند بسیار مهم باشد.
- لیستی از تمام داروهایی را که مصرف می کنید تهیه کنید: این لیست حتی باید شامل ویتامین ها یا مواد معدنی باشد که مصرف می کنید.
- با یکی از اعضای خانواده یا دوستان خود به پزشک مراجعه کنید: گاهی اوقات به خاطر سپردن همه اطلاعاتی که پزشک در اختیار شما قرار می دهد مشکل است. فردی که همراه شما بوده است ممکن است مواردی را که شما فراموش کرده اید به یاد داشته باشد.
- برای صحبت کردن در خصوص عادت های غذایی و فعالیت بدنی خود آماده باشید: اگر شما قبلاً از هیچ رژیم غذایی یا برنامه ورزشی منظمی پیروی نکرده اید، این آمادگی را داشته باشید که در مورد مشکلاتی که در این مسیر ممکن است پیش رو داشته باشید با پزشکتان صحبت کنید.
- سؤالات خود را یادداشت نمایید: سؤالاتی را که می خواهید از پزشک خود بپرسید یادداشت کنید.
زمان شما در ملاقات با پزشک محدود می باشد، بنابراین تهیه یک لیست از قبل می تواند به شما کمک کند که بهترین استفاده را از زمان ببرید. به لیست پرسش های شما از مهم ترین سؤال تا کم اهمیت ترین آنها با توجه به زمان پاسخ داده می شود. در مورد نارسایی قلبی برخی سؤالات اصلی که لازم است از پزشک خود بپرسید شامل موارد زیر است:
- دلیل احتمالی بروز این علایم در من چیست؟
- آیا دلیل احتمالی دیگری نیز برای علایم من وجود دارد؟
- آیا لازم است من آزمایشی انجام دهم؟ آیا نیاز به آمادگی خاصی قبل از انجام این آزمایشات هست؟
- چه درمان هایی برای بیماری من موجود هست؟ شما کدامیک از آنها را به من پیشنهاد می کنید؟
- من باید چه غذاهایی را مصرف کنم یا از چه مواد غذایی پرهیز کنم؟
- چه میزان فعالیت بدنی برای من مناسب است؟
- من هر چند وقت یکبار نیاز به بررسی تغییرات در خصوص بیماری خود دارم؟
- من بیماری های دیگری نیز دارم. چگونه می توانم تمام این بیماریها را در کنار یکدیگر به نحو احسن کنترل کنم؟
- آیا جایگزینی برای داروهایی که برای من تجویز می کنید وجود دارد؟
- آیا نیازی هست که اعضای خانواده من برای بیماری هایی که ممکن است باعث نارسایی قلبی شوند، غربالگری شوند؟
- آیا بروشور یا مطلب دیگری در این مورد دارید که به من بدهید؟ چه وب سایتی را در این مورد به من پیشنهاد می کنید؟
علاوه بر پرسش هایی که آماده کرده اید تا از پزشک خود سؤال کنید؛ در زمان ملاقات با پزشک اگر موردی را متوجه نشدید می توانید از پزشک خود سؤال کنید.
چه انتظاراتی می توانید از پزشک خود داشته باشید
پزشک شما ممکن است سؤالاتی را از شما بپرسد. برای پاسخگویی به آنها آماده باشید تا زمان بیشتری برای پرسش های خود داشته باشید. پزشک شما ممکن است سؤالات زیر را بپرسد:
- چه زمانی علایم شما برای اولین بار شروع شد؟
- آیا به طور مداوم علایم را دارید یا علایمتان تنها گاهی اوقات بروز می کند؟
- شدت علایمتان چقدر است؟
- چه چیزهایی علایمتان را کاهش می دهد و بهتر می کند؟
- چه چیزهایی علایمتان را تشدید می کند و بدتر می کند؟
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر فکر می کنید علایم و نشانه های نارسایی قلبی را دارید به پزشک خود مراجعه کنید. اگر علایم زیر را داشته باشید باید به دنبال درمان های اورژانسی باشید:
- درد قفسه سینه
- غش کردن یا ضعف شدید
- ضربان قلب تند یا نامنظم همراه با تنگی نفس، درد قفسه سینه یا غش کردن
- تنگی نفس ناگهانی و شدید و سرفه همراه با خروج موکوس کف آلود و صورتی رنگ
اگرچه این علایم و نشانه ها ممکن است به دلیل نارسایی قلبی باشد اما ممکن است ناشی از عوامل متعدد دیگری نیز باشند مانند سایر بیماری های خطرناک قلبی و ریوی. سعی نکنید خودتان بیماری خود را تشخیص دهید. با اورژانس تماس بگیرید. پزشکان اورژانس سعی می کنند وضعیت شما را بهبود دهند و مشخص می کنند که علایم شما به دلیل نارسایی قلبی است یا علت دیگری دارد.
اگر تشخیص نارسایی قلبی برای شما صورت گرفت و علایم ناگهانی شما شدیدتر شد یا علایم و نشانه های جدیدی در شما بروز کرد این می تواند به این معنی باشد که نارسایی قلبی شما در حال پیشرفت و شدیدتر شدن است یا به درمان پاسخ نمی دهد. در این مواقع سریعاً به پزشک خود مراجعه کنید.
آزمایش های تشخیصی
برای تشخیص نارسایی قلبی پزشک شما یک تاریخچه پزشکی دقیق از شما می گیرد و شما را معاینه می کند. همچنین پزشکتان وجود عوامل خطر مانند فشارخون بالا را در شما بررسی می کند. پزشکتان می تواند برای بررسی احتقان در ریه های شما با استفاده از گوشی پزشکی به صدای ریه هایتان گوش دهد. همچنین گوشی پزشکی می تواند صداهای غیرطبیعی قلب را که می توانند نشان دهنده نارسایی قلبی باشند مشخص کند. پزشک ممکن است وریدهای گردن شما را معاینه کند و احتباس مایعات در شکم و پاهای شما را بررسی کند. پس از معاینه، پزشکتان ممکن است انجام برخی از تست های زیر را نیز پیشنهاد کند:
آزمایش های خون: پزشک شما ممکن است یک نمونه خون از شما گرفته و عملکرد کلیه ها و تیروئید شما و شاخص های وجود سایر بیماری هایی که روی قلب مؤثر هستند را بررسی کند. یک آزمایش خون برای بررسی یک ماده شیمیایی به نام ان- ترمینال پرو بی تایپ ناتریورتیک پپتید (N-terminal pro-B-type natriuretic peptide NT-proBNP) می تواند به تشخیص نارسایی قلبی کمک کند.
تصویربرداری از قفسه سینه با استفاده از اشعه ایکس: تصویر اشعه ایکس به پزشک شما امکان بررسی وضعیت ریه ها و قلب شما را می دهد. در نارسایی قلبی، قلب شما ممکن است بزرگتر به نظر بیاید و تجمع مایعات در ریه هایتان مشخص باشد. همچنین پزشکتان می تواند از تصویر اشعه ایکس برای تشخیص سایر بیماریها غیر از نارسایی قلبی استفاده کند که می تواند برای تفسیر علایم و نشانه های شما مفید باشد.
الکتروکاردیوگرام یا نوار قلبی: یک تست مهم برای تشخیص نارسایی قلبی الکتروکاردیوگرام می باشد. در مواردی که قلب سفت شده و نمی تواند به اندازه کافی از خون پر شود، الکتروکاردیوگرام می تواند برای تشخیص نارسایی قلبی سیستولیک از نارسایی قلبی دیاستولیک به کار گرفته شود. الکتروکاردیوگرام از امواج صوتی برای ایجاد یک تصویر ویدئویی از قلب شما استفاده می کند. این تصویر می تواند به پزشکان کمک کند که با اندازه گیری درصد خون پمپ شده از حفره اصلی پمپ کننده خون در قلب شما ( بطن چپ ) در هر ضربان قلب، چگونگی پمپاژ خون در قلب شما را تعیین کنند. این اندازه گیری کسر تخلیه نامیده می شود. همچنین الکتروکاردیوگرام می تواند برای بررسی اختلالات دریچه های قلب یا نشانه هایی از وجود حمله قلبی در گذشته که برخی از علل عمده نارسایی قلبی هستند به کار گرفته شود.
کسر تخلیه: کسر تخلیه قلب شما با استفاده از الکتروکاردیوگرام و نیز از طریق تست های پزشکی هسته ای، کاتتریزاسیون قلبی و MRI قلبی قابل اندازه گیری می باشد. کسر تخلیه یک شاخص مهم برای بررسی چگونگی پمپاژ خون در قلب بوده و برای طبقه بندی شدت نارسایی قلبی و تعیین نوع درمان برای آن به کار گرفته می شود. در یک قلب سالم، کسر تخلیه ۵۰ درصد یا بیشتر است به این معنی که در هر ضربان قلب بیش از نصف خونی که در بطن جمع می شود به بیرون قلب پمپاژ می شود. اما نارسایی قلبی با وجود طبیعی بودن کسر تخلیه نیز می تواند رخ دهد. این وضعیت زمانی رخ می دهد که عضلات قلبی به دلیل بیماری های دیگری مانند فشارخون بالا سفت می شوند.
تست استرس: تست استرس چگونگی پاسخ قلب و عروق شما را در پاسخ به یک اعمال فشار به قلب اندازه گیری می کند. در تست استرس، شما ممکن است در حالی که به یک دستگاه الکتروکاردیوگرام وصل هستید روی تردمیل راه بروید یا روی یک دوچرخه ثابت پدال بزنید. یا ممکن است یک داروی داخل وریدی دریافت کنید که قلب شما را بصورت مشابه با انجام ورزش تحریک کند. اگر شما مبتلا به بیماری های عروق کرونر باشید، تست ورزش می تواند به تشخیص آن توسط پزشک کمک کند. همچنین تست استرس مشخص می کند که بدن شما به کاهش کارایی قلبتان در پمپاژ خون چگونه پاسخ می دهد و می تواند برای تصمیم گیری در خصوص انتخاب روش های درمانی طولانی مدت بیماریتان کمک کننده باشد. اگر پزشک شما می خواست تصویر قلب شما را در حال انجام ورزش بررسی کند، ممکن است انجام تست استرس هسته ای یا یک الکتروکاردیوگرام استرس را نیز پیشنهاد کند. این تست نیز مشابه تست استرس ورزشی می باشد اما از تکنیک های تصویربرداری برای ثبت تصویر قلب شما در حین انجام تست استفاده می کند.
سی تی اسکن یا MRI: این آزمایشات می توانند برای تشخیص مشکلات قلبی مانند علل ایجاد کننده نارسایی قلبی به کار گرفته شوند. در سی تی اسکن قلبی، شما روی یک میز دراز کشیده و از داخل یک دستگاه حلقه ای شکل عبور داده می شوید. یک لوله اشعه ایکس در داخل دستگاه در اطراف بدن شما به چرخش در می آید و تصویرهای قلب و قفسه سینه شما را ثبت می کند. در MRI قلبی، شما بر روی یک میز در داخل یک دستگاه دراز لوله مانند که میدان مغناطیسی تولید می کند، دراز می کشید. میدان مغناطیسی ذرات اتمی را در برخی از سلول های شما ردیف می کند . هنگامی که امواج رادیویی در امتداد این ردیف ها پراکنده می شوند، سیگنال هایی را تولید می کنند که تصویر قلب شما را ثبت می کنند.
کاتتریزاسیون کرونری (آنژیوگرام): در این تست، یک لوله باریک انعطاف پذیر ( کاتتر) را وارد رگ خونی شما در ناحیه کشاله ران یا بازو می کنند و آن را در امتداد آئورت هدایت می کنند تا وارد شریان های کرونر شود. رنگی که از کاتتر آزاد می شود باعث تشکیل تصویر از قلب شما با استفاده از اشعه ایکس می شود. این تست به پزشک کمک می کند تا گرفتگی رگ های کرونر قلب را تشخیص دهد( بیماری های رگ های کرونر) که می تواند باعث نارسایی قلبی شود. این تست می تواند شامل ونتریکولوگرام باشد که روشی است که در آن قدرت حفره اصلی پمپ کننده خون قلب ( بطن چپ) و سلامت دریچه های قلبی تعیین می شود.
بیوپسی میوکارد: در این تست، پزشک شما یک سیم انعطاف پذیر کوچک بیوپسی را وارد ورید گردن یا کشاله ران شما می کند و یک تکه کوچک از ماهیچه قلبتان را برداشت می کند. این تست برای تشخیص انواع خاص بیماری های عضله قلب که باعث نارسایی قلبی می شوند، انجام می گیرد.
طبقه بندی نارسایی قلبی
نتایج این تست ها و آزمایشات به پزشک شما کمک می کند که علت علایم و نشانه های شما را تعیین کند و یک برنامه برای درمان قلب شما ترتیب دهد. برای تعیین بهترین روش درمانی، پزشکان ممکن است نارسایی قلبی را بر طبق دو شاخص زیر طبقه بندی کنند:
شاخص انجمن قلب نیویورک: این شاخص مبتنی بر علایم، نارسایی قلبی را در ۴ دسته طبقه بندی می کند. در دسته اول نارسایی قلبی، شما هیچ علایمی ندارید. در دسته دوم، شما می توانید فعالیت های روزمره را بدون مشکل انجام دهید اما با انجام فعالیت های سنگین تر دچار تنگی نفس یا خستگی می شوید. در دسته سوم نارسایی قلبی، شما در انجام فعالیت های روزمره نیز مشکل دارید و در دسته چهارم که شدیدترین نوع نارسایی قلبی است شما حتی در زمان استراحت نیز تنگی نفس دارید.
راهنماهای انجمن قلب آمریکا: این سیستم طبقه بندی مبتنی بر مرحله بیماری، از حروف A تاD برای طبقه بندی نارسایی قلبی استفاده می کند. این سیستم شامل یک دسته برای افرادی است که در معرض خطر ابتلاء به نارسایی قلبی هستند. به عنوان مثال فردی که فاکتورهای خطر متعدد برای نارسایی قلبی را دارد اما علایم و نشانه های نارسایی قلبی را ندارد در مرحله A قرار می گیرد در حالی که فردی با مرحله نهایی نارسایی قلبی که نیاز به مراقبت های بیمارستانی دارد در مرحله D قرار می گیرد. پزشکان از این سیستم طبقه بندی برای شناسایی فاکتورهای خطر استفاده می کنند و روش درمانی سریع تر را برای کمک به پیشگیری از نارسایی قلبی یا به تأخیر انداختن آن شروع می کنند.
این سیستم های طبقه بندی مستقل از هم نیستند. پزشک شما اغلب از هردوی این سیستم ها برای کمک به انتخاب بهترین درمان ها برای بیماری شما استفاده می کند. اگر علاقه مند هستید که از شدت نارسایی قلبی خود آگاه شوید از پزشک خود راجع به مرحله بیماری خود سؤال کنید. پزشک شما می تواند در تفسیر مرحله بیماریتان به شما کمک کند و بر اساس وضعیت شما برنامه درمانی شما را طراحی کند.
درمان دارویی
نارسایی قلبی یک بیماری مزمن است که نیاز به درمان طولانی مدت در طول زندگی بیمار دارد. با این وجود با شروع درمان علایم و نشانه های نارسایی قلبی می تواند بهبود یابد و در برخی موارد قلب قوی تر شود. درمان نارسایی قلبی می تواند به زنده ماندن بیماران کمک کند و احتمال مرگ ناگهانی آنها را کمتر کند. در برخی موارد پزشکان با درمان علل زمینه ای، نارسایی قلبی را درمان می کنند. به عنوان مثال با ترمیم دریچه های قلبی یا کنترل ریتم سریع قلبی (کنترل تپش قلب) نارسایی قلبی می تواند برگشت پذیر باشد. اما در اغلب بیماران، درمان نارسایی قلبی شامل یک تعادل بین داروهای مناسب می باشد و برای برخی از بیماران استفاده از دستگاه هایی برای ایجاد ضربان قلب یا انقباض قلب صورت می گیرد.
دارو درمانی
پزشکان معمولاً نارسایی قلبی را با ترکیبی از داروها درمان می کنند. بسته به علایمی که دارید شما ممکن است یک یا چند مورد از داروهای زیر را مصرف کنید:
مهارکننده های آنزیم تبدیل کننده آنژیوتانسین (ACE): این داروها به بیماران مبتلا به نارسایی قلبی سیستولیک کمک می کنند که طول عمر بیشتری داشته باشند و احساس بهتری داشته باشند. داروهای مهارکننده های آنزیم تبدیل کننده آنژیوتانسین نوعی وازودیلاتور هستند (دارویی که عروق خونی را گشاد می کند تا فشار خون کمتر شود) که جریان خون را بهتر می کنند و کار قلب و فشار روی قلب را کاهش می دهند. مثال هایی از این دسته داروها شامل انالاپریل (Vasotec)، لیزینوپریل (Prinivil, Zestril) و کاپتوپریل (Capoten) می باشد.
داروهای مهارکننده رسپتورهای آنژیوتانسین: این داروها که شامل لوزارتان (Cozaar) و والزارتان (Diovan) هستند، بسیاری از اثرات مفید داروهای مهارکننده های آنزیم تبدیل کننده آنژیوتانسین را دارند. این داروها می توانند جایگزین مناسبی برای داروهای مهارکننده های آنزیم تبدیل کننده آنژیوتانسین باشند(در بیمارانی که نمی توانند این داروها را تحمل کنند).
دیگوکسین (Lanoxin): این دارو که دیژیتال نیز نامیده می شود، قدرت انقباض عضله قلب شما را افزایش می دهد. همچنین می تواند تپش قلب را کم کند. دیگوکسین در بیماران مبتلا به نارسایی قلب سیستولیک، علایم نارسایی قلبی را کاهش می دهد .
بتابلوکرها: اگر شما به نارسایی قلب سیستولیک مبتلا هستید، این دسته از داروها علاوه بر اینکه می توانند تپش قلب و فشار خون شما را کاهش دهند، می توانند برخی از آسیب های وارد شده به قلب شما را نیز بهبود ببخشند. مثالهایی از این داروها شامل کارودیلول (Coreg)، متوپرولول (Lopressor) و بیزوپرولول (Zebeta) می باشد. این داروها خطر نامنظم بودن ضربان قلب را کاهش می دهند و احتمال مرگ غیرمنتظره و ناگهانی بیماران را کاهش می دهند. بتابلوکرها می توانند علایم و نشانه های نارسایی قلبی را کاهش دهند، عملکرد قلبی را بهبود دهند و به طولانی تر شدن عمر بیماران کمک کنند.
دیورتیک ها: این داروها باعث می شوند تعداد دفعات دفع ادرار شما افزایش یابد و از احتباس مایعات در بدن شما جلوگیری می کنند. همچنین دیورتیک ها مانند فروزماید (لازیکس) احتباس مایعات در ریه های شما را کاهش می دهند، بنابراین باعث می شوند شما بتوانید راحت تر نفس بکشید. به دلیل اینکه دیورتیک ها دفع پتاسیم و منیزیم را از بدن افزایش می دهند پزشکتان ممکن است مکمل این املاح را برای شما تجویز کند. اگر شما داروهای دیورتیک مصرف می کنید احتمالاً پزشکتان با آزمایش خون در فواصل منظم مقادیر پتاسیم و منیزیم را در بدن شما بررسی خواهد کرد.
آنتاگونیست های آلدوسترون: این داروها شامل اسپیرونولاکتون (آلداکتون) و آپلرنون (اینسپرا) می باشند. این دو دارو دیورتیک های نگهدارنده پتاسیم هستند اما ویژگی های دیگری نیز دارند که می توانند آسیب قلب را بهتر کرده و به طول عمر بیشتر بیماران مبتلا به نارسایی قلبی سیستولیک کمک می کنند. برخلاف سایر دیورتیک ها اسپیرینولاکتون می تواند باعث افزایش مقدار پتاسیم در خون تا مقادیر خطرناک شود بنابراین اگر نگران افزایش پتاسیم خونتان هستید با پزشکتان در این مورد صحبت کنید و تغییراتی را که لازم است در مصرف غذاهای پرپتاسیم داشته باشید آموزش ببینید.
اینوتروپ ها: این داروها به صورت داخل وریدی در بیماران با نارسایی قلبی شدید برای بهبود عملکرد پمپاژ در قلب و حفظ فشارخون به کار گرفته می شود.
شما ممکن است برای درمان نارسایی قلبی نیاز به استفاده از دو مورد یا بیشتر از این داروها داشته باشید. پزشک شما ممکن است داروهای دیگری را نیز در کنار داروهای معمول برای درمان نارسایی قلبی برای شما تجویز کند مانند نیترات ها برای درد قفسه سینه، استاتین ها برای کاهش کلسترول یا داروهای رقیق کننده خون برای کمک به پیشگیری از ایجاد لخته های خونی.
اگر علایم نارسایی قلبی شما شدیدتر شود ممکن است نیاز باشد که شما بستری شوید. در بیمارستان شما داروهایی را برای بهتر شدن عملکرد پمپاژ خون در قلب دریافت می کنید و علایمتان بهبود می یابد. همچنین ممکن است نیاز به دریافت اکسیژن(از طریق ماسک اکسیژن یا لوله کوچکی که در بینی شما قرار می گیرد) داشته باشید. اگر شما نارسایی شدید قلبی داشته باشید ممکن است نیاز به استفاده طولانی مدت از مکمل اکسیژن داشته باشید.
جراحی و وسایل پزشکی
در برخی موارد، پزشک انجام جراحی را برای درمان مشکلات زمینه ای توصیه می کند. برخی درمان هایی که مطالعاتی در مورد آنها انجام می شود و برای برخی از بیماران استفاده می شود شامل موارد زیر هستند:
جراحی بای پس رگ های کرونر: اگر شریانهای شدیداً مسدود شده باعث نارسایی قلبی شما شوند، پزشکتان ممکن است جراحی بای پس رگهای کرونر را توصیه کند. در این روش، عروق خونی پا، بازو یا قفسه سینه به شریان مسدود قلب شما بای پس می شود تا خون راحت تر به قلبتان جریان یابد.
ترمیم یا تعویض دریچه های قلب: اگر معیوب بودن دریچه های قلبی شما علت نارسایی قلبیتان باشد، پزشکتان ممکن است ترمیم یا تعویض دریچه های قلب را به شما توصیه کند. جراح می تواند دریچه قلب شما را تغییر دهد تا از برگشت جریان خون در داخل حفره های قلب جلوگیری کند( والوپلاستی). همچنین جراحان می توانند از طریق وصل کردن مجدد لت های دریچه های قلبی یا برداشت بخش اضافی بافت دریچه ها، دریچه ها را ترمیم کنند تا لت های دریچه محکم تر بسته شوند. در برخی موارد ترمیم دریچه ها شامل محکم کردن یا تعویض حلقه دور دریچه ها می باشد (آنولوپلاستی). امروزه برخی از انواع جراحی ترمیم دریچه های قلب بدون عمل جراحی قلب باز انجام می شوند و از روش های جراحی که کمتر تهاجمی هستند یا تکنیک های کاتتریزاسیون قلبی برای این کار استفاده می شود. تعویض دریچه های قلبی زمانی انجام می گیرد که ترمیم آنها امکان پذیر نباشد. در جراحی تعویض دریچه، دریچه مصنوعی (پروستتیک) جایگزین دریچه آسیب دیده قلبی می شود.
دفیبریلاتورهای کاشتنی قلبی (ICD :(ICD یک دستگاه مشابه پیس میکر (دستگاه ضربان ساز قلب) است. این دستگاه همراه با سیم هایی که به سمت وریدهای قلب و قلب شما هدایت می شوند، در زیر پوست قفسه سینه شما قرار داده می شود. ICD ضربان قلب را کنترل می کند. اگر ضربان قلب نامنظم باشد یا ضربان قلب از بین برود ICD ضربان را به قلب شما بر می گرداند یا به آن شوک الکتریکی وارد می کند تا ضربان طبیعی داشته باشد. همچنین ICD می تواند به عنوان یک ضربان ساز عمل کند و اگر ضربان قلب شما کند باشد، ضربات ها را تسریع کند.
درمان بازهماهنگ سازی قلبی (CRT) یا ضربان سازی دو بطنی (بای ونتریوکولار): یک ضربان ساز دو بطنی، پیام های الکتریکی منظم را به دو حفره پایینی قلب (بطن چپ و راست) ارسال می کند، در نتیجه بطن ها خون بیشتری را به صورت منظم پمپاژ می کنند. در بسیاری از بیماران مبتلا به نارسایی قلبی، سیستم الکتریکی قلب اشکال دارد که باعث می شود عضلات قلب آنها ضعیف باشند و نمی تواند ضربان منظمی داشته باشد. این انقباض عضلات ضعیف قلبی می تواند باعث تشدید نارسایی قلبی شود. اغلب در بیماران مبتلا به نارسایی قلبی ترکیب ضربان ساز دو بطنی و ICD استفاده می شود.
پمپ های قلبی (دستگاه کمکی بطن چپ یا LVAD): این دستگاه های مکانیکی در داخل شکم یا قفسه سینه قرار داده می شوند و به قلب های ضعیف متصل می شوند تا به پمپاژ خون در آنها کمک کنند. پزشکان برای زنده ماندن بیمارانی که باید پیوند قلب شوند تا زمانی که قلب جدید دریافت کنند، پمپ قلب استفاده می کنند.
امروزه LVAD ها در برخی موارد جایگزین پیوند قلب می شوند. پمپ های قلبی در بیماران مبتلا به نارسایی قلبی شدید که واجد شرایط پیوند قلب نیستند یا نمی توانند عمل پیوند قلب را تحمل کنند یا در انتظار دریافت قلب جدید هستند، می توانند طول عمر و کیفیت زندگی بیماران را به میزان زیادی افزایش دهند.
پیوند قلب: برخی از بیماران مبتلا به نارسایی شدید قلبی با جراحی یا دارودرمانی درمان نشده اند. در این بیماران باید یک قلب سالم جایگزین قلب بیمار شود. پیوند قلب می تواند میزان زنده ماندن و کیفیت زندگی برخی از بیماران مبتلا به نارسایی شدید قلبی را به میزان زیادی افزایش دهد. اما با این حال، بیماران نیازمند پیوند قلب اغلب باید به مدت طولانی در انتظار یافتن اهداکننده قلب مناسب باشند. برخی از این بیماران در طول این زمان انتظار با استفاده از داروها یا دستگاه های پزشکی بهبود می یابند و از لیست انتظار پیوند قلب خارج می شوند.
اصلاح شیوه زندگی
ایجاد تغییرات سبک زندگی در اغلب موارد می تواند علایم و نشانه های بیماران را کاهش دهد و از بیماری هایی که در اثر تشدید نارسایی قلبی بوجود می آیند پیشگیری می کنند. برخی از این تغییرات که مهم تر از بقیه هستند و برای بیماران مفیدتر هستند شامل موارد زیر می باشند:
ترک سیگار: سیگار به عروق خونی شما آسیب می زند، باعث افزایش فشارخون می شود، مقدار اکسیژن بدنتان را کاهش می دهد و ضربان قلب شما را بیشتر می کند. اگر سیگار می کشید، با پزشک خود صحبت کنید تا یک برنامه برای کمک به ترک سیگار در اختیارتان قرار دهد. اگر شما مصرف سیگار داشته باشید، پیوند قلب را نمی توانید انجام دهید. همچنین از قرار داشتن در معرض دود سیگار اجتناب کنید.
هر روز خودتان را وزن کنید: این کار را هر روز صبح پس از دفع ادرار و قبل از خوردن صبحانه انجام دهید. اگر افزایش وزن شما در یک هفته بیشتر از ۵ پوند (۳/۲ کیلوگرم) بود به پزشک خود اطلاع دهید. این می تواند به معنی احتباس مایعات در بدن شما باشد و لازم است برنامه درمانی شما تغییر کند. هر صبح وزن خود را یادداشت کنید و آن را در ویزیت بعدی با پزشکتان همراه خود ببرید.
نمک رژیم غذایی خود را محدود کنید: مصرف بیش از حد نمک می تواند باعث احتباس مایعات در بدن شود، که باعث دشوارتر شدن کار قلب، تنگی نفس و ورم در رانها، قوزک پا و پاها می شود. در بیماران مبتلا به نارسایی قلبی، مقدار توصیه شده روزانه برای سدیم رژیمی معمولاً کمتر از ۲۰۰۰ میلی گرم می باشد اما این مقدار را با پزشک خود چک کنید تا محدودیت لازم برای شما را منظور کند. به خاطر داشته باشید که بیشتر این نمک به غذاهای آماده افزوده می شود و در زمان استفاده از جایگزین های نمک دقت لازم را داشته باشید.
وزن خود را در محدوده وزن طبیعی حفظ کنید: اگر اضافه وزن دارید، مشاور تغذیه شما می تواند به شما در رسیدن به وزن ایده آل کمک کند. حتی کاهش مقدار اندکی از وزن شما نیز می توانند مفید واقع شود.
مصرف چربی و کلسترول را کاهش دهید: علاوه بر اجتناب از مصرف غذاهای پرنمک، مقدار مصرف چربی های اشباع، چربی های ترانس و کلسترول را در رژیم غذایی خود کاهش دهید. رژیم غذایی با مقادیر زیاد چربی و کلسترول یک عامل خطر برای ابتلاء به بیماری های عروق کرونر می باشد که معمولاً می تواند در ابتلاء به نارسایی قلبی نقش داشته باشد.
مصرف مایعات و الکل را محدود کنید: اگر شما مبتلا به نارسایی قلبی هستید احتمالاً پزشکتان به شما توصیه می کند که الکل مصرف نکنید، زیرا الکل می تواند با داروهای شما تداخل داشته باشد، عضلات قلب شما را ضعیف کند و خطر ضربان قلب نامنظم را افزایش دهد. اگر شما مبتلا به نارسایی شدید قلبی هستید، ممکن است پزشکتان به شما توصیه کند که مصرف مایعات خود را نیز محدود کنید.
فعالیت بدنی داشته باشید: فعالیت ورزشی ایروبیک (هوازی) متوسط می تواند بدن شما را سالم نگه دارد و نیازهای عضلات قلب شما را کاهش دهد. قبل از اینکه شروع به انجام ورزش کنید، در خصوص ورزش و فعالیت بدنی مناسب با شرایط خود با پزشکتان مشورت کنید. پزشک شما ممکن است برنامه پیاده روی را برای شما پیشنهاد کند.
استرس خود را کم کنید: زمانی که شما ناراحت یا عصبانی می شوید، ضربان قلب شما بیشتر می شود، نفس نفس می زنید و اغلب فشار خون شما بالا می رود؛ این موارد می تواند باعث تشدید نارسایی قلبی شود زیرا قلب شما قبلاً به سختی نیازهای بدن شما را تأمین می کرد. به دنبال راهی برای کاهش استرس در زندگیتان باشید. اگر می خواهید قلبتان استراحت کند در زمان هایی که امکان پذیر است چرت بزنید یا پاهای خود را بالاتر از بدنتان قرار دهید.
خواب راحتی داشته باشید: اگر تنگی نفس دارید به خصوص شب ها، در زمان خواب سر خود را با استفاده از یک بالش در زاویه ۴۵ درجه قرار دهید. اگر شما در خواب خروپف می کنید یا مشکلات دیگر خواب دارید، حتماً در مورد ابتلاء به آپنه خواب آزمایش بدهید.
برای راحت تر شدن خواب شبتان، با یک بالش سر خود را بالاتر از بدن قرار دهید و قبل از خواب از وعده های غذایی پرحجم و زیاد اجتناب کنید. همچنین با پزشکتان صحبت کنید که زمان داروهای شما به خصوص دیورتیک ها را تغییر دهد. مصرف زودتر دیورتیک ها در روز می تواند نیاز به دفع ادرار در زمان شب و بیدار شدن از خواب را کاهش دهد.
پیشگیری
راهکار پیشگیری از نارسایی قلبی، کاهش فاکتورهای خطر این بیماری می باشد. شما می توانید بسیاری از فاکتورهای خطر بیماری های قلبی را کنترل کنید یا حذف کنید مانند فشار خون بالا و بیماری های عروق کرونر قلب. به عنوان مثال با تغییرات سبک زندگی نیاز بیماران به داروها کمتر می شود.
تغییرات سبک زندگی که می تواند به پیشگری از نارسایی قلبی کمک کنند شامل موارد زیر هستند:
- ترک سیگار
- کنترل برخی از بیماری ها مانند فشارخون بالا، کلسترول بالای خون و دیابت
- داشتن فعالیت بدنی
- مصرف غذاهای سالم
- حفظ وزن در محدوده وزن طبیعیی
- کاهش و مدیریت استرس
کنارآمدن با بیماری و حمایت
با وجود اینکه بسیاری از علل نارسایی قلبی قابل درمان نیستند، در برخی از موارد درمان های موجود می توانند علایم را بهبود داده و طول عمر بیماران را کاهش دهند. شما و پزشکتان همراه با یکدیگر می توانید به راحت تر بودن زندگیتان کمک کنید. به بدن خود و احساساتتان توجه کنید و زمانی که احساس خوب یا بدی داشتید به پزشک خود بگویید. با این کار پزشکتان از بهترین درمان در مورد شما آگاه می شود.
از اینکه در مورد زندگیتان از پزشک خود سؤال کنید ابایی نداشته باشید. مراحل زیر به شما کمک می کنند تا همکاری بهتری با پزشکتان داشته باشید:
- یک لیست از داروهایی را که مصرف می کنید تهیه کنید: یک لیست از داروهایی را که مصرف می کنید تهیه کنید و آن را به هر دکتر جدیدی که شما را درمان می کند نشان دهید. این لیست همیشه همراهتان باشد.
- از مصرف برخی از داروهای بدن نسخه پرهیز کنید: داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (ایبوپروفن، ناپروکسن و غیره)، داروهای سرماخوردگی و مکمل های رژیمی می توانند باعث تشدید نارسایی قلبی و احتباس مایعات شوند.
- در مصرف مکمل ها دقت کنید: برخی از مکمل های رژیمی می توانند با داروهای نارسایی قلبی تداخل داشته باشند یا بیماری شما را تشدید کنند. در مورد هر مکمل رژیمی که مصرف می کنید با پزشکتان مشورت کنید.
- لیستی از وزن های روزانه خود داشته باشید و در زمان مراجه به پزشک این لیست را همراه خود داشته باشید: افزایش وزن می تواند نشان دهنده احتباس مایعات در بدن شما باشد. اگر افزایش وزن شما بیش از ا پوند (۱ کیلوگرم) در روز باشد پزشک شما ممکن است دوز داروهای دیورتیک شما را افزایش دهد.
- لیستی از مقادیر فشارخون خود تهییه کنید: سعی کنید دستگاه فشار را برای منزل خریداری کنید. در فواصل مراجعات خود به پزشک فشار خون خود را اندازه گیری و ثبت کنید و لیست آن را در زمان مراجعه بعدی به پزشک همراه خود داشته باشید.
- سؤالات خود را یادداشت کنید: قبل از مراجعه به پزشک لیستی از سؤالات یا نگرانی های خود را آماده کنید.
اطمینان داشته باشید که تمام گفته های پزشکتان را متوجه شده اید.
مدیریت و کنترل نارسایی قلبی نیاز به گفتگوی راحت میان شما و پزشکتان دارد. در مورد اجرای محدودیت ها و توصیه های رژیمی، سبک زندگی و مصرف داروها با پزشکتان صادق باشید. پزشکتان می تواند راهکارهایی را برای کمک به شما و ادامه دادن به مسیر درمان موفقیت آمیز بیماری شما در اختیارتان قرار دهد.