کیست های کلیوی (Kidney cysts)
تعریف
کیست های کلیوی کیسه های آب کوچکی هستند که در کلیه شکل می گیرند. اگرچه ممکن است کیست های کلیوی به مشکلات جدی اختلال عملکرد کلیه مربوط باشند، اما اغلب اوقات از نوع معمولی و غیر سرطانی هستند که هیچ عارضه نامطلوبی ایجاد نمی کنند. علت بروز کیست های کلیوی ساده، دقیقاً مشخص نیست. معمولاً یک کیست بر سطح یکی از کلیه ها ایجاد می شود اما گاهی ممکن است کیست های متعددی در هر دو کلیه ایجاد شود. کیست های ساده کلیوی اغلب از طریق آزمایشات تصویربرداری که به دلیل یک بیماری دیگر انجام می شود شناسایی می شوند. کیست های ساده که علامت و نشانه ای ندارند اغلب نیازی به درمان نیز ندارند.
علائم
کیست های ساده کلیوی معمولاً علامت و نشانه ای ندارند. چنانچه یک کیست به اندازه کافی رشد کند، می تواند دارای نشانه های زیر باشد:
- درد مبهم در کمر یا پهلو
- تب
- درد در نواحی فوقانی شکم
علل
گرچه ابتلاء به کیست های کلیوی در هر سنی ممکن است، اما با افرایش سن احتمال ابتلاء بیشتر می شود.
عوارض
کیست های کلیوی گاهی ممکن است سبب بروز عوارضی شوند که شامل موارد زیر است:
- کیست عفونی: کیست کلیوی ممکن است عفونی شود و سبب تب و درد شود.
- ترکیدن کیست: ترکیدن کیست باعث درد شدید در کمر و پهلوها می شود.
- انسداد ادراری: در صورتی که کیست، تخلیه طبیعی ادرار را مختل کند ممکن است منجر به التهاب کلیوی (هیدرونفروز) شود.
چه اقداماتی میتوانید انجام دهید؟
تشخیص کیست کلیوی از طریق تصویر برداری صورت می گیرد و ممکن است سبب نگرانی فرد در مورد سلامتی اش شود. صحبت کردن با پزشک در این مورد می تواند بیمار را آسوده خاطر نماید و به او در مورد کنترل این شرایط کمک کند.
چه کارهایی می توانید انجام دهید؟
پیش از ملاقات با پزشک فهرستی از سوالاتی که می خواهید از وی بپرسید تهیه کنید. این فهرست می تواند شامل موارد زیر باشد:
- اندازه کیست های کلیوی من چقدر است؟
- آیا کیست کلیوی من به تازگی تشکیل شده است؟
- آیا احتمال دارد که این کیست رشد کند؟
- آیا ممکن است این کیست به کلیه ام آسیب برساند؟
- آیا عوارضی که دارم ناشی از کیست است؟
- آیا نیازی به برداشتن کیست از کلیه هست یا خیر؟
- چه گزینه هایی برای درمان من وجود دارد؟
- هر کدام از شیوه های درمان چه خطرات بالقوه ای دارد؟
- رشد کردن کیست های کلیوی چه علائم و نشانه هایی دارد؟
- آیا لازم است تحت نظر پزشک متخصص قرار بگیرم؟
- آیا لازم است پرهیز خاصی داشته باشم؟
- آیا بروشور یا دفترچه ای دارید که بتوانم مطالعه کنم؟
- آیا لازم است برای مراجعه بعدی وقت بگیرم؟
جه انتظاری از ملاقات با پزشک داشته باشیم؟
پزشک ممکن است سوالاتی از شما بپرسد. از جمله:
- آیا هیچ علامت یا نشانه ای دارید؟
- چند وقت است که این علائم را دارید؟
- آیا این علائم در طی زمان بدتر شده است؟
- آیا در ادرارتان خون مشاهده کرده اید؟
- آیا تجربه تب و لرز داشته اید؟
- آیا بیماری دیگری دارید؟
- آیا دارو، مکمل یا ویتامین خاصی مصرف می کنید؟
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
در صورتی که دارای علائم کیست کلیوی بودید به پزشک مراجعه نمائید.
آزمایش های تشخیصی
آزمایشاتی که برای تشخیص کیست کلیوی به کار می روند شامل موارد زیر می باشند:
- آزمایش تصویربرداری: آزمایشات تصویربرداری مانند سونوگرافی، سی تی اسکن و ام آر آی معمولاً برای تشخیص کیست به کار می روند. این نوع تصویربرداری ها به پزشک در تشخیص کیست و یا غده کلیوی و افتراق آنها کمک می کند.
- آزمایش کارکرد کلیوی: آزمایش نمونه خونی فرد نیز می تواند مشخص کند که آیا کارکرد کلیه به دلیل وجود کیست مختل شده است یا خیر.
درمان دارویی
در صورتی که کیست های کلیوی علامت و نشانه ای نداشته باشند و در کارکرد کلیه اختلالی ایجاد نکنند، احتمالاً هیچ نوع درمانی ضرورت نخواهد داشت. در این صورت پزشک ممکن است فقط آزمایشات تصویربرداری را به طور دوره ای تجویز نماید تا روند رشد کیست ها تحت کنترل باشد. تنها در صورتی که کیست ها تغییر کنند و باعث علائم و نشانه های خاصی در فرد شوند، نیازمند درمان می شوند.
در صورتی که کیست کلیوی منجر به بروز علائمی در فرد شود پزشک یکی از راه های درمانی زیر را تجویز می نماید:
تخلیه کیست و پر نمودن آن با الکل: پزشک ممکن است به ندرت سوزن ظریفی را از طریق پوست به دیواره کلیه وارد کند و مایع درون آن را تخلیه کند تا سایز کیست کوچک شود. سپس پزشک کیست را با محلولی الکلی پر می کند تا از تشکیل مجدد آن ممانعت نماید. این کیست ها عموماً دوباره عود می کنند بنابراین از این روش تنها در شرایط خاص استفاده می شود.
جراحی و برداشتن کیست: کیست که بسیار بزرگ شده باشد یا فرد را دچار عوارض نموده باشد معمولاً از طریق جراحی برداشته یا تخلیه می شود. جراح برای دسترسی به کیست چند شکاف کوچک در سطح پوست ایجاد می نماید و ابزار خاصی را همراه یک دوربین بسیار کوچک وارد بدن می کند. بدین ترتیب می تواند از طریق مشاهده مانیتور حرکت ابزارهای جراحی را به سمت کلیه هدایت کند و از این طریق مایعات درون کیست را تخلیه نماید. سپس دیواره های کیست بریده و یا سوزانده می شود.
مدت بستری شدن فرد در بیمارستان بسته به نوع درمان فرد متفاوت است.