عفونت کلیوی (Kidney Infection)

عفونت کلیوی چیست؟

عفونت کلیوی زمانی ایجاد می‌شود که باکتری یا ویروس‌های بیماری‌زا وارد یکی یا هر دو کلیه شما شود. نام پزشکی عفونت کلیوی، پیلونفریت می‌باشد.

کلیه‌ها بخشی از دستگاه ادراری هستند که وظیفه فیلتر کردن خون، حذف مواد زائد از آن و تشکیل ادرار را بر عهده دارند.

دستگاه ادراری علاوه بر کلیه‌ها، شامل میزنای (حالب)، مثانه و میزراه (پیشابراه) نیز می‌باشد.

کلیه‌ها شکلی مشابه لوبیا دارند، از نظر اندازه تقریباً با مشت دست هر شخص هم اندازه هستند و درون فضای شکم (اطراف ستون فقرات و پایین‌تر از دنده‌ها) قرار دارند.

علائم عفونت کلیوی

علائم معمول یک عفونت کلیوی شامل موارد زیر است:

• تب
• درد در پشت، پهلو یا کشاله ران
• لرز
• تهوع با یا بدون استفراغ
• تکرر ادرار
• احساس نیاز به ادرار حتی اگر به تازگی دفع ادرار داشته‌اید
• سوزش ادرار و یا درد هنگام دفع ادرار
• ادرار کِدِر یا بدبو
• وجود خون یا چرک در ادرار

علائم ممکن است با توجه به سن بیمار متفاوت باشد. کودکان یا افراد مُسِن ممکن است علائم روتین را نداشته باشند. در عوض ممکن است تکلم نامفهوم، گیجی یا کاهش هوشیاری داشته باشند.

در هر صورت، در صورتی که علائم ذکر شده را دارید، حتماً برای دریافت کمک پزشکی مراجعه کنید.

عفونت کلیوی چگونه به‌وجود می‌آید؟

عامل اصلی ایجاد عفونت کلیوی، نوعی باکتری به نام اشریشیاکلی (Ecoli) است. این باکتری می‌تواند از بخش دیگری از دستگاه ادراری، مثلا مثانه به صورت صعودی بالا برود و خود را به کلیه‌ها برساند. در نتیجه ابتلا به عفونت کلیوی بعد از ابتلا به عفونت مجاری ادراری (UTI) امری بسیار شایع به حساب می‌آید.

زنان با احتمال بیشتر به عفونت کلیه و عفونت مجاری ادراری مبتلا می‌شوند که علت آن مربوط به شکل آناتومی دستگاه ادراری تناسلی زنانه می‌باشد.

عفونت کلیوی چگونه تشخیص داده می‌شود؟

تشخیص و درمان به موقع عفونت کلیه اهمیت زیادی دارد. پزشک در مورد علائم شما خواهد پرسید و قاعدتاً برای شما درخواست آنالیز و کشت ادرار نیز خواهد داشت.
در برخی موارد ممکن است پزشک تست‌های بیشتری نظیر سونوگرافی، عکس ساده رادیوگرافی، سی‌تی‌اسکن و MRI نیز درخواست بدهد. این تست‌ها به پزشک تصویری از وضعیت سیستم ادراری شما خواهد داد.

آیا می‌توان از ابتلا به عفونت کلیوی پیشگیری کرد؟

با در پیش گرفتن توصیه‌های زیر می‌توانید به جلوگیری از ابتلا به عفونت کلیوی کمک کنید:

• آب کافی بنوشید.
• بعد از رابطه جنسی، دفع ادرار داشته باشید.
• ادرار خود را بیش از حد نگه ندارید.
• از دوش مستقیم یا محصولات خوشبو کننده در ناحیه تناسلی خود استفاده نکنید.
• ناحیه تناسلی خود را از جلو به عقب بشویید. (برای خانم‌ها)

با وجود اینکه ابتلا به عفونت کلیوی ممکن است برای هر کسی رخ دهد، برخی افراد در معرض خطر بالاتری قرار دارند.‌ این افراد عبارتند از:

• افراد باردار
• افراد مبتلا به دیابت
• افراد با سابقه ابتلا به عفونت مجاری ادراری
• افراد دچار نقائص و بد شکلی‌های دستگاه ادراری
• افراد مبتلا به سنگ کلیه
• مردان مبتلا به بزرگی پروستات
• افراد دچار نقص یا ضعف سیستم ایمنی
• افرادی که ناچارند از کاتتر یا سوند متناوب ادراری برای تخلیه ادرار استفاده کنند.
• افراد مبتلا به ریفلاکس مثانه به حالب (VUR)، این بیماری حالتی است که در آن ادرار از مثانه به داخل حالب‌ها پس می‌زند.

درمان عفونت کلیوی

آنتی‌بیوتیک‌ها، درمان اصلی عفونت‌های کلیوی هستند. انواع مختلفی از آنتی‌بیوتیک‌ها وجود دارند، پزشک تصمیم می‌گیرد که کدام دارو‌ برای بیمار مناسب‌تر است.

 آنتی‌بیوتیک‌ها در اکثر موارد به صورت قرص تجویز می‌شوند اما ممکن است در موارد شدید نیاز به دریافت وریدی دارو نیز وجود داشته باشد. حتی ممکن است در برخی موارد نیاز به بستری در بیمارستان هم وجود داشته باشد؛ خصوصاً اگر بدن فرد مبتلا کم آب باشد و یا سن او بالا باشد.

به خاطر داشته باشید که حتماً باید از دستورالعمل‌های پزشک خود در مورد مصرف صحیح داروها پیروی کنید. بدانید که ممکن است هفته‌ها زمان لازم باشد تا عفونت به طور کامل از بدن شما خارج شود حتی اگر علائم شما برطرف شده باشد. (یعنی برطرف شدن علائم در چند روز اول درمان به معنی بهبودی کامل و قطع درمان نیست)

در برخی موارد ممکن است پزشک شما برای اطمینان از رفع عفونت یک تست پیگیری پس از درمان نیز درخواست دهد. همچنین ممکن است برای رفع علت ایجاد عفونت و یا مشکلات دیگر، اقدامات تشخیصی یا درمانی دیگری نیز صورت بگیرد.

زندگی کردن با عفونت کلیوی

اکثریت افرادی که به عفونت کلیوی مبتلا می‌شوند، بهبود می‌یابند. البته ممکن است یک فرد، بیشتر از یک بار به عفونت کلیه دچار شود. حتماً از پزشک خود در مورد روش‌های جلوگیری از ابتلای مجدد به عفونت کلیوی بپرسید و اطلاعات کسب کنید.

سوالاتی که باید از پزشک خود بپرسید

1. به چه علت فکر می‌کنید که مبتلا به عفونت ادراری هستم؟
2. برای کم آب نشدن بدنم، روزانه حداقل چه میزان آب باید مصرف کنم؟
3. بهترین دارو برای درمان عفونت کلیوی من چیست؟
4. از زمان شروع درمان، چند روز طول می‌کشد تا علائم من برطرف شود؟
5. آیا با وجود ابتلا به عفونت کلیوی، ممکن است مجدداً به عفونت کلیوی مبتلا شوم؟
6. شانس و خطر تبدیل شدن عفونت کلیوی من به بیماری مزمن کلیوی چقدر است؟

American Kidney Fund: Kidney Infection

National Institutes of Health, National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases: Kidney Infection