سرطان ریه (Lung cancer)
تعریف
سرطان ریه، سرطانی است که در ریه ها ایجاد می شود. ریه های شما دو عضو با بافت اسفنجی در قفسه سینه تان هستند که در زمان دم اکسیژن را درون خود جمع می کنند و در زمان بازدم دی اکسید کربن را آزاد می کنند.
مرگ و میر سالیانه سرطان ریه نسبت به مرگ و میر مجموع سرطان های کولون، پروستات، تخمدان و سینه بیشتر است. افرادی که سیگار می کشند بیشترین خطر را برای ابتلاء به سرطان ریه دارند. خطر سرطان ریه با افزایش طول مدت سیگار کشیدن و تعداد سیگارهایی که فرد می کشد بیشتر می شود. اگر فرد سیگار را ترک کند حتی اگر سال های طولانی سیگار کشیده باشد، می تواند به طور قابل توجهی شانس ابتلای وی را به سرطان ریه کاهش دهد.
علائم
سرطان ریه معمولاً در مراحل اولیه باعث بروز علایم و نشانه های خاصی نمی شود. علایم و نشانه های سرطان ریه تنها زمانی ایجاد می شوند که بیماری پیشرفت کرده باشد.
نشانه ها و علایم سرطان ریه می تواند شامل موارد زیر باشد:
- سرفه هایی که جدیداً شروع شده باشد و برطرف نشود.
- تغییر در سرفه های مزمنی که از قبل وجود داشته است یا تغییر در سرفه های افراد سیگاری
- سرفه خونی (بالا آوردن خون با سرفه) حتی به مقدار کم
- تنگی نفس
- درد قفسه سینه
- خس خس سینه
- گرفتگی صدا
- کاهش وزن ناخواسته
- درد استخوان
- سر درد
علل
سیگار کشیدن هم در افراد سیگاری و هم در افرادی که در معرض دود سیگار هستند، علت اصلی ابتلاء به سرطان ریه می باشد. اما سرطان ریه در افرادی که هرگز مصرف سیگار نداشته اند و افرادی که به مدت طولانی اصلاً در معرض دود سیگار نبوده اند نیز رخ می دهد. در این موارد ممکن است علت مشخصی برای سرطان ریه وجود نداشته باشد.
سیگار کشیدن چگونه باعث سرطان ریه می شود
پزشکان معتقدند مصرف سیگار از طریق آسیب به سلول های دیواره ریه ها باعث سرطان ریه می شود. وقتی شما دود سیگار را وارد ریه های خود می کنید، که غنی از موادی است که سرطان زا هستند (کارسینوژن)، تقریباً بلافاصله بعد از استعمال سیگار تغییراتی در بافت ریه هایتان ایجاد می شود. در ابتدا بدن شما ممکن است بتواند این آسیب ها را ترمیم کند اما در صورت مواجهه مکرر با دود سیگار، سلول های طبیعی در دیواره ریه ها بیشتر آسیب می بینند. با گذشت زمان آسیب های وارد شده باعث می شود عملکرد سلول های ریه غیر طبیعی شده و در نهایت منجر به سرطان می شود.
انواع سرطان ریه
پزشکان بر اساس شکل و ظاهر سلول های سرطانی ریه در زیر میکروسکوپ، سرطان ریه را به دو نوع اصلی تقسیم می کنند. پزشک شما ممکن است بر اساس نوع سرطان شما درمان های مختلفی را برایتان در نظر بگیرد. دو نوع اصلی سرطان ریه عبارتند از :
- سرطان سلول کوچک ریه: سرطان سلول کوچک ریه تقریباً فقط در افرادی بروز می کند که به مقدار زیاد استعمال سیگار دارند و نسبت به نوع دیگر سرطان ریه یعنی سرطان سلول غیرکوچک ریه شیوع کمتری دارد.
- سرطان سلول غیرکوچک ریه: سرطان سلول غیرکوچک ریه یک اصطلاح کلی برای برخی از انواع سرطان ریه می باشد که مشابه یکدیگر هستند. سرطان های سلول غیرکوچک ریه شامل کارسینوم سلول سنگفرشی، آدنوکارسینوم و کارسینوم سلول بزرگ می باشد.
عوامل خطر
برخی عوامل می توانند خطر ابتلای شما به سرطان ریه را افزایش دهند. برخی از این عوامل خطرساز قابل کنترل هستند مانند ترک سیگار. اما برخی از عوامل غیرقابل کنترل هستند مانند سابقه خانوادگی. عوامل خطرساز برای ابتلاء به سرطان ریه شامل موارد زیر هستند:
- سیگار کشیدن: سیگار کشیدن مهم ترین عامل خطر برای ابتلاء به سرطان ریه می باشد. با افزایش تعداد سیگارهایی که فرد در روز می کشد و تعداد سال هایی که فرد سیگاری بوده است خطر ابتلای وی به سرطان ریه بیشتر می شود. ترک سیگار در هر سنی به طور قابل توجهی خطر سرطان ریه را کاهش می دهد.
- قرار داشتن در معرض دود سیگار: حتی اگر شما سیگار نکشید قرار داشتن در معرض دود سیگار باعث افزایش خطر ابتلای شما به سرطان ریه می شود.
- قرار داشتن در معرض گاز رادون: رادون از سوختن طبیعی اورانیوم در خاک، سنگ و آب تولید می شود که در نهایت بخشی از هوایی می شود که شما تنفس می کنید. مقادیر خطرناکی از رادون می تواند در هر ساختمانی مانند خانه ها تجمع پیدا کند. با استفاده از کیت اندازه گیری رادون، می توان مشخص کرد که مقدار این گاز در حد مجاز است یا خیر. اگر مشخص شد که مقادیر بیشتری رادون وجود داشته است راهکارهایی برای کاهش مقدار این گاز وجود دارد.
- قرار داشتن در معرض آزبست یا سایر مواد شیمیایی: قرار داشتن در مکان هایی که حاوی آزبست یا سایر مواد سرطان زا مانند آرسنیک، کروم و نیکل هستند نیز می تواند خطر ابتلای شما به سرطان ریه را افزایش دهد به خصوص اگر شما سیگار بکشید.
- داشتن سابقه خانوادگی سرطان ریه: افرادی که والدین، خواهر و برادر یا فرزندشان مبتلا به سرطان ریه هستند خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان ریه دارند.
- مصرف بیش از حد الکل: مصرف الکل در مقادیر بیش از از حد معمولی (بیش از یک درینک در روز برای زنان و دو درینک در روز برای مرادن) می تواند خطر ابتلای شما به سرطان ریه را افزایش دهد.
- بیماری های ریوی خاص مرتبط با مصرف سیگار: افراد سیگاری که مبتلا به بیماری های خاص ریوی هستند مانند آمفیزم ممکن است خطر بیشتری برای ابتلاء به سرطان ریه داشته باشند.
عوارض
سرطان ریه می تواند عوارض زیر را داشته باشد:
- تنگی نفس: افرادی که مبتلا به سرطان ریه هستند اگر بیماریشان تا حدی پیشرفت کرده باشد که مجرای تنفسی اصلی مسدود شده باشد، دچار تنگی نفس می شوند. همچنین سرطان ریه می تواند باعث احتباس مایعات در اطراف ریه ها شود. این باعث می شود ریه آسیب دیده سفت تر شود و زمانی که شما نفس می کشید ریه به راحتی باز نمی شود.
- سرفه خونی: سرطان ریه می تواند باعث خون ریزی در مجرای تنفسی شود که می تواند باعث سرفه خونی ( هموپتزی) شود. در برخی موارد خون ریزی شدید تر می شود. درمان هایی برای کنترل خون ریزی وجود دارد.
- درد: سرطان ریه در مراحل پیشرفته که به دیواره ریه یا سایر بخش های بدن مانند استخوان گسترش پیدا کرده است می تواند باعث ایجاد درد شود. اگر احساس درد دارید به پزشک خود اطلاع دهید. درد در ابتدا می تواند در حد خفیف و متوسط باشد اما می تواند با گذشت زمان شدید و دائمی شود. استفاده از داروها، رادیوتراپی و سایر درمان ها می توانند کمک کنند تا شما احساس راحتی بیشتری داشته باشید.
- تجمع مایع در قفسه سینه (افیوژن پلورال یا تجمع مایع در فضای جنب): سرطان ریه می تواند باعث تجمع مایعات در فضای اطراف ریه آسیب دیده در داخل حفره قفسه سینه (فضای جنب) شود. تجمع مایع در فضای جنب می تواند ناشی از گسترش سرطان به خارج از ریه ها یا در اثر واکنش به سرطان ریه در داخل ریه ها باشد. تجمع مایعات در قفسه سینه می تواند منجر به تنگی نفس شود. درمان هایی برای تخلیه مایعات از قفسه سینه و کاهش خطر تجمع مجدد مایعات در قفسه سینه وجود دارد.
- سرطانی که به بخش های دیگر بدن گسترش یابد (متاستاز): سرطان ریه اغلب به بخش های دیگر بدن – اغلب به مغز، استخوان ها، کبد و غدد فوق کلیوی- گسترش می یابد ( به سایر بافت های بدن متاستاز می دهد). سرطان گسترش یافته می تواند باعث درد، تهوع، سردرد یا سایر علایم و نشانه هایی شود که بستگی به بافتی که درگیر سرطان شده است دارد. در برخی موارد برای متاستاز درمان هایی وجود دارد اما در اغلب موارد هدف از درمان متاستاز تنها کاهش علایم و نشانه های بیماران می باشد.
- مرگ: متأسفانه احتمال زنده ماندن افرادی که تشخیص سرطان ریه در مورد آنها داده می شود بسیار کم است. در اغلب موارد، بیماری سرطان ریه کشنده است. افرادی که در مراحل اولیه سرطان ریه بیماریشان تشخیص داده می شود شانس بیشتری برای درمانشان وجود دارد. پزشکتان ممکن است در رابطه با شانس زنده ماندنتان با شما صحبت کند.
چه اقداماتی میتوانید انجام دهید؟
اگر علایم و نشانه هایی دارید که شما را در مورد ابتلاء به سرطان ریه نگران کرده است ابتدا به یک پزشک عمومی یا پزشک خانوادگی خود مراجعه کنید. اگر پزشکتان مشکوک به سرطان ریه باشد شما به احتمال زیاد به پزشک متخصص ارجاع داده می شوید. متخصصینی که می توانند سرطان ریه را درمان کنند شامل موارد زیر هستند:
- پزشکان متخصص درمان سرطان (انکولوژیست)
- پزشکان متخصص در زمینه تشخیص و درمان بیماری های ریوی (پولمونولوژیست)
- پزشکانی که از رادیوتراپی برای درمان سرطان استفاده می کنند (انکولوژیست با گرایش رادیوتراپی)
- جراحانی که عمل جراحی ریه انجام می دهند
- پزشکانی که علایم و نشانه های سرطان و خود سرطان را درمان می کنند (متخصصین مراقبت تسکینی)
شما چه اقداماتی می توانید انجام دهید
به دلیل این که زمان ملاقات شما با پزشک کوتاه است و نیز به دلیل اینکه اغلب در این ویزیت در مورد زمینه های مختلفی صحبت می شود بهتر است شما برای این ملاقات از قبل آماده باشید. برای کمک به اینکه آمادگی شما مناسب باشد سعی کنید موارد زیر را نجام دهید:
- قبل از ملاقات با پزشک از تمام محدودیت ها در مورد بیماری خود آگاه باشید. زمانی که با پزشک ملاقات می کنید از مواردی که باید از پزشکتان سؤال کنید اطمینان داشته باشید مانند محدودیت هایی که باید در رژیم غذایی خود ایجاد کنید.
- تمام علایمی را که داشته اید یادداشت نمایید. این موارد حتی می تواند شامل علایمی باشد که به دلیل مراجعه شما به پزشک مربوط نباشد. باید زمان شروع علایم را نیز یادداشت کنید.
- اطلاعات شخصی مهم خود را یاداشت نمایید. این اطلاعات می تواند شامل هر گونه استرس شدید یا تغییرات اخیر مهم در زندگیتان باشد.
- لیستی از تمام داروهایی را که مصرف می کنید تهیه کنید. این لیست حتی باید شامل ویتامین ها یا مواد معدنی باشد که مصرف می کنید.
- سوابق یا آزمایشات پزشکی خود را جمع آوری نمایید. اگر عکس قفسه سینه یا اسکنی داشته اید که توسط پزشکان مختلف انجام شده اند سعی کنید آنها را در زمان ملاقات با پزشک به همراه داشته باشید.
- با یکی از اعضای خانواده یا دوستان خود به پزشک مراجعه کنید. گاهی اوقات به خاطر سپردن همه اطلاعاتی که پزشک در اختیار شما قرار می دهد مشکل است. فردی که همراه شما بوده است ممکن است مواردی را که شما فراموش کرده اید به یاد داشته باشد.
- سؤالات خود را یادداشت کنید. سؤالاتی را که می خواهید از پزشک خود بپرسید یادداشت کنید.
سؤالاتی که در صورت ابتلاء به سرطان ریه باید بپرسید
زمان شما در ملاقات با پزشک محدود می باشد، بنابراین تهیه یک لیست از قبل می تواند به شما کمک کند تا بهترین استفاده را از زمان ببرید. پرسش های خود را از مهم ترین سؤال تا کم اهمیت ترین آنها با توجه به زمان اولویت بندی کنید. . در مورد سرطان ریه برخی سؤالات اصلی که لازم است از پزشک خود بپرسید شامل موارد زیر است:
- من به کدام نوع سرطان ریه مبتلا هستم؟
- من می توانم عکس یا اسکن قفسه سینه ام را که نشان دهنده سرطان ریه می باشد را ببینم؟
- علت گرفتگی صدای من چیست؟
- سرطان ریه من در کدام مرحله است؟
- آیا نیازی هست من آزمایشات بیشتری انجام دهم؟
- سرطان ریه من به بخش های دیگر بدنم گسترش پیدا کرده است؟
- چه درمان هایی برای بیماری من وجود دارد؟
- این درمان های موجود می توانند سرطان من را معالجه کنند؟
- این درمان ها چه عوارض جانبی می توانند داشته باشند؟
- شما فکر می کنید بهترین روش درمانی برای من کدام مورد می تواند باشد؟
- آیا در حال حاضر ترک سیگار می تواند برای من مفید باشد؟
- با توجه به شرایط من برای دوستان یا اعضای خانواده من چه توصیه ای دارید؟
- اگر من نخواهم درمان شوم چه می شود؟
- آیا راهکارهایی برای کاهش علایم و نشانه هایی که من دارم وجود دارد؟
- من می توانم در مطالعه کارآزمایی بالینی شرکت کنم؟
- آیا نیازی هست که من به پزشک متخصص مراجعه کنم؟ هزینه آن چقدر می شود؟ آیا بیمه هزینه آن را پرداخت می کند؟
- آیا بروشورها یا مطالب آموزش دیگری در مورد بیماری من وجود دارد که من بتوانم از آنها استفاده کنم؟ آیا شما وب سایتی را در این مورد توصیه می کنید؟
علاوه بر پرسش هایی که آماده کرده اید تا از پزشک خود سؤال کنید اگر سؤال دیگری در زمان ویزیت پزشک به ذهنتان رسید آن را بپرسید.
چه انتظاراتی می توانید از پزشک خود داشته باشید
پزشک شما ممکن است سؤالاتی را از شما بپرسد. برای پاسخگویی به آنها آماده باشید تا زمان بیشتری برای پرسش های خود داشته باشید. پزشک شما ممکن است سؤالات زیر را بپرسد:
- چه زمانی علایم شما برای اولین بار شروع شد؟
- آیا به طور مداوم علایم را دارید یا علایمتان تنها گاهی اوقات بروز می کند؟
- شدت علایمتان چقدر است؟
- آیا هنگام نفس کشیدن خس خس سینه دارید؟
- آیا شما سرفه هایی دارید که احساس کنید با این سرفه گلوی شما پاکسازی می شود؟
- آیا تاکنون تشخیص آمفیزم یا بیماری انسدادی ریوی مزمن در مورد شما داده شده است؟
- آیا برای درمان تنگی نفستان دارویی مصرف می کنید؟
- چه چیزهایی علایمتان را کاهش می دهد و بهتر می کند؟
- چه چیزهایی علایمتان را تشدید می کند و بدتر می کند؟
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر علایم یا نشانه هایی داشتید که منجر به نگرانی شما شده بود به پزشک خود مراجعه کنید.
اگر شما سیگار می کشید و قادر به ترک آن نیستید به پزشک خود مراجعه کنید. پزشک شما می تواند راهکارهایی برای شما داشته باشد تا بتوانید سیگار را ترک کنید مانند مشاوره، استفاده از داروها و محصولات جایگزین نیکوتین.
آزمایش های تشخیصی
پزشکان در خصوص ضرورت انجام غربالگری سرطان ریه در افرادی که هیچ کدام از علایم و نشانه های سرطان ریه را شامل نمی شوند اطمینان ندارند. برخی از مطالعات نشان داده است که غربالگری برای سرطان ریه با تشخیص سریع تر سرطان و درمان موفقیت آمیز احتمالی آن می تواند جان برخی از بیماران را نجات دهد. اما برخی دیگر از مطالعات نشان داده اند که غربالگری سرطان ریه معمولاً بیماری های بسیار خوش خیمی را آشکار می کند که نیاز به انجام تست های تشخیصی تهاجمی دارند و این افراد را به طور غیر ضروری در معرض خطراتی قرار می دهد.
نظرات پزشکان در خصوص انجام غربالگری سرطان ریه ضد و نقیض می باشد. مطالعاتی در زمینه تعیین تست های آزمایشگاهی سودمند در غربالگری سرطان ریه در حال انجام هستند. اگر شما در مورد خطر ابتلا به سرطان ریه نگران هستید با پزشک خود در این مورد مشورت کنید. شما ضمن تعیین راهکارهایی برای کاهش خطر ابتلا به سرطان ریه، می توانید در خصوص اینکه آیا انجام تست های غربالگری می تواند برایتان مفید باشد یا خیر تصمیم گیری کنید.
تست های تشخیص سرطان ریه
اگر دلایلی مبنی بر احتمال ابتلای شما به سرطان ریه وجود داشته باشد، پزشک شما می تواند دستور انجام تعدادی از تست های آزمایشگاهی را بدهد تا وجود سلول های سرطانی را بررسی کند و ابتلاء به سایر بیماری ها را رد کند. به منظور تشخیص سرطان ریه پزشک شما ممکن است انجام آزمایش های زیر را پیشنهاد کند :
- آزمایش های عکس برداری: یک تصویر اشعه ایکس از ریه های شما می تواند وجود یک توده یا ندول غیرطبیعی را در آنها نشان دهد. سی تی اسکن می تواند ضایعات کوچک در ریه های شما را که ممکن است با تصویر اشعه ایکس قابل تشخیص نباشند را آشکار کند.
- آزمایش سیتولوژی خلط: اگر شما سرفه خلط دار دارید، مشاهده و بررسی خلط در زیر میکروسکوپ می تواند در برخی موارد وجود سلول های سرطانی را مشخص کند.
- آزمایش نمونه بافت (بیوپسی): بخشی از سلول های غیر طبیعی می تواند در روشی موسوم به بیوپسی نمونه برداری شود. پزشک شما می تواند بیوپسی را با روش های مختلفی انجام دهد. اولین روش برونکوسکوپی است که در این روش پزشکتان بخش های غیر طبیعی ریه های شما را با استفاده از یک لوله باریک و نور آن که از گلو وارد ریه هایتان می کند بررسی میکند. روش دوم، روش مدیاستینوسکوپی که در آن یک شکاف در پایین گردنتان ایجاد می شود و ابزارهای جراحی را وارد قسمت پشت استخوان قفسه سینه می کنند تا نمونه های بافتی را از غدد لنفاوی بردارند. روش سوم روش بیوپسی سوزنی می باشد که در این روش پزشک شما از تصویر اشعه ایکس و سی تی برای هدایت و وارد کردن یک سوزن از طریق دیواره قفسه سینه شما به بافت ریه هایتان استفاده می کند تا سلول های شبیه به سلول های سرطانی را جمع آوری و برداشت کند. همچنین برای بیوپسی می توان از غدد لنفاوی شما یا سایر قسمت هایی که سرطان ریه ممکن است به آنها گسترش یافته باشد مانند کبد نمونه برداری را انجام داد.
مرحله بندی سرطان ریه
در ابتدا زمانی که سرطان ریه در فردی تشخیص داده می شود پزشک میزان یا مرحله سرطان ریه وی را تعیین می کند. تعیین مرحله سرطان به بیمار و پزشک کمک می کند تا در خصوص انتخاب مناسب ترین و بهترین درمان برای وی تصمیم گیری کنند.
آزمایش های مرحله بندی سرطان ریه می تواند شامل روش های تصویربرداری باشد که به پزشک شما این امکان را می دهد که گسترش سرطان ریه را به قسمت های دیگر بدنتان مورد بررسی قرار دهد. این آزمایشات شامل سی تی اسکن، تصویربرداری رزونانس مغناتیسی(MRI)، توموگرافی انتشار پوزیترون (PET) و اسکن های استخوان می باشد. هیچکدام از آزمایش ها و روش ها برای همه افراد مناسب نیستند، بنابراین در مورد اینکه کدام یک از روش ها می تواند برای شما مناسب باشد با پزشک خود صحبت کنید.
مراحل سرطان ریه
- مرحله یک (Stage I). سرطان فقط در ریه است و به غدد لنفاوی انتشار پیدا نکرده است. اندازه تومور معمولاً کمتر از ۲ اینچ (۵ سانتی متر) می باشد.
- مرحله دو (Stage II). تومور در این مرحله ممکن است رشد کرده و بزرگتر از ۵ سانتی متر باشد یا اینکه ممکن است تومورهای کوچکی باشند که به قسمت های مجاور ریه مانند دیواره قفسه سینه، دیافراگم یا پرده اطراف ریه ها (پرده جنب) گسترش پیدا کرده باشند. همچنین سرطان در این مرحله ممکن است به غدد لنفاوی مجاور نیز انتشار پیدا کرده باشد.
- مرحله سه (Stage III). تومور در این مرحله ممکن است خیلی کند رشد کرده و بزرگ شود و به سایر اندام های مجاور ریه ها گسترش پیدا کند یا ممکن است تومور کوچک در ریه همراه با سلول های سرطانی در غدد لنفاوی دور از ریه ها وجود داشته باشد.
- مرحله چهار (Stage IV). سرطان ممکن است از یک ریه به ریه دیگر یا قسمت های دیگر بدن که دور از ریه ها قرار دارند گسترش پیدا کند.
سرطان سلول کوچک ریه می تواند دو نوع باشد:
- محدود به یک ریه است.
- به بیش از یک ریه (هر دو ریه یا قسمت های دیگر بدن) گسترش پیدا می کند.
درمان دارویی
پزشکتان همراه با شما بر اساس عواملی مانند وضعیت سلامتی عمومی، نوع و مرحله سرطان و ترجیحات و علاقه شما، یک برنامه درمانی سرطان را برایتان تعیین می کند. برنامه های درمانی معمولاً شامل یک یا بیش از یک مورد درمانی مانند جراحی، شیمی درمانی، رادیوتراپی یا دارودرمانی می باشند.
در برخی موارد شما ممکن است بخواهید که تحت هیچ درمانی نباشید. به عنوان مثال شما ممکن است احساس کنید که عوارض جانبی یک روش درمانی بیش تر از اثرات مفید آن است. در چنین مواردی ممکن است پزشکتان تنها درمان علایم سرطان را به شما پیشنهاد کند مانند درد یا تنگی نفس.
درمان های سرطان سلول غیر کوچک ریه:
جراحی مرحله ۱ : در برخی موارد شیمی درمانی
جراحی مرحله ۲ : شیمی درمانی، رادیوتراپی
جراحی مرحله ۳ : سه ترکیب شیمی درمانی و رادیوتراپی، شیمی درمانی به تنهایی، در برخی موارد جراحی با توجه به نتایج سایر روش های درمانی
جراحی مرحله ۴ : دارو درمانی هدفمند، کارآزمایی بالینی، مراقبت های حمایتی
درمان های سرطان سلول کوچک ریه:
جراحی مرحله ۱ : در مواردی که ممکن باشد، اما معمولاً همراه با شیمی درمانی و رادیوتراپی انجام می گیرد
جراحی مرحله ۲ : دو ترکیب شیمی درمانی و رادیوتراپی
جراحی مرحله ۳ : سه ترکیب شیمی درمانی و رادیوتراپی، کارآزمایی های بالینی، مراقبت های حمایتی
جراحی مرحله ۴ : دارو درمانی هدفمند، کارآزمایی بالینی، مراقبت های حمایتی
جراحی
در طول عمل جراحی، جراح شما بافت ریه سرطانی و بخشی از بافت سالم اطراف آن را بر می دارد. روش های برداشت بافت سرطانی ریه شامل موارد زیر می باشد:
- برداشت قطعه ای: در این روش قطعه کوچکی از ریه که تومور در آن بخش قرار دارد همراه با بخشی از بافت سالم اطراف آن برداشته می شود.
- برداشت سگمنتال: در این روش بخش بزرگتری از بافت ریه برداشته می شود اما لوب ریه به طور کامل برداشت نمی شود.
- لوبکتومی: در این روش کل لوب یک ریه برداشته می شود.
- پنومونکتومی: در این روش کل ریه برداشته می شود.
وقتی شما تحت عمل جراحی قرار می گیرید، جراح شما ممکن است بر اساس بررسی که روی علایم سرطانتان انجام می دهد غدد لنفاوی داخل قفسه سینه تان را نیز بردارد.
عمل جراحی سرطان ریه خطراتی را به همراه دارد مانند خون ریزی و عفونت. بعد از عمل جراحی ریه انتظار احساس تنگی نفس را داشته باشید. زمانی که بخشی از ریه شما برداشته می شود، قسمت باقیمانده بافت ریه با گذشت زمان بزرگتر می شود تا نفس کشیدنتان راحت صورت گیرد. پزشک شما ممکن است یک فرد متخصص را به شما معرفی کند که می تواند شما را راهنمایی کند تا تمرینات و ورزش هایی را انجام دهید که به بهبودی شما کمک می کند.
شیمی درمانی
در شیمی درمانی از داروهایی برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می شود. ممکن است یک یا چند داروی شیمی درمانی به صورت داخل وریدی (تزریق داخل ورید بازو) یا خوراکی برای شما تجویز شود. در شیمی درمانی معمولاً ترکیبی از داروها در یک دوره درمانی هفتگی یا ماهیانه با چندین زمان استراحت استفاده می شود تا بیمار بهبود یابد.
شیمی درمانی می تواند به عنوان اولین خط درمانی برای سرطان ریه به کار گرفته شود یا بعد از جراحی برای درمان بیماران استفاده شود. در برخی موارد از شیمی درمانی می توان برای کاهش عوارض جانبی سرطان استفاده کرد.
رادیوتراپی
در رادیوتراپی از پرتوهای انرژی قوی، مانند اشعه X، برای کشتن سلول های سرطانی استفاده می شود. رادیوتراپی برای سرطان ریه می تواند از خارج بدن انجام گیرد (رادیوتراپی خارجی) یا اینکه ممکن است سوزن ها یا کاتترهایی در داخل بدن در قسمت مجاور ناحیه سرطانی قرار گیرد( براکی تراپی).
رادیوتراپی می تواند به تنهایی یا در کنار سایر روش های درمان سرطان استفاده شود. در برخی موارد رادیوتراپی همراه با شیمی درمانی استفاده می شود. برای افرادی که تومورهای بسیار کوچک ریه دارند رادیوتراپی استریوتاکتیک بدن یک گزینه درمانی می تواند باشد. در این نوع رادیوتراپی پرتوهای اشعه از زوایای مختلف به ریه تابانده می شود. رادیوتراپی استریوتاکتیک بدن معمولاً با یک یا چند روش درمانی دیگر تکمیل می شود و ممکن است برای تومورهای کوچک جایگزین روش عمل جراحی شود.
دارودرمانی هدفمند (Targeted drug therapy)
دارودرمانی هدفمند روش جدید برای درمان سرطان می باشد که به صورت هدفمند روی رفع اختلالات خاص در سلول های سرطانی کار می کند. دارودرمانی هدفمند برای درمان سرطان ریه شامل موارد زیر می باشد:
- Avastin Bevacizumab: داروی Bevacizumab مانع از خون رسانی به تومور می شود . عروق خونی که به تومور متصل هستند می توانند اکسیژن و مواد مغذی را برای تومور فراهم کنند و باعث رشد تومور شوند. این دارو معمولاً همراه با شیمی درمانی استفاده می شود و استفاده از آن برای درمان نوع عودکننده و پیشرفته سرطان سلول غیر کوچک ریه تأیید شده است. خطرات استفاده از داروی Bevacizumab شامل خونریزی، تشکیل لخته های خونی و فشار خون بالا می باشد.
- Erlotinib Tarceva: داروی Erlotinib مواد شیمیایی را که عمل پیام رسانی برای رشد و تقسیم سلول سرطانی را انجام می دهند مهار می کند. استفاده از این دارو برای درمان نوع عودکننده و پیشرفته سرطان سلول غیر کوچک ریه که با شیمی درمانی درمان نشده است، تأیید شده است. باید از سلول های ریه های شما نمونه برداری انجام گیرد و مورد آزمایش قرار گیرد تا بررسی شود که دارو درمانی می تواند برای درمان سرطان شما مفید باشد یا خیر. عوارض جانبی داروی Erlotinib شامل جوش های پوستی و اسهال می باشد. در افراد سیگاری احتمال مؤثر بودن داروی Erlotinib کمتر از افراد غیر سیگاری می باشد.
- Crizotinib Xalkori: داروی Crizotinib مواد شیمیایی که باعث رشد و طول عمر غیر قابل کنترل سلول های سرطانی نسبت به سلول های سالم می شوند را مهار می کنند. استفاده از این دارو برای درمان نوع عودکننده و پیشرفته سرطان سلول غیر کوچک ریه که یک جهش ژنتیکی خاص دارند، تأیید شده است. انجام یک تست آزمایشگاهی خاص بر روی سلول های سرطانی تعیین می کند که آیا در این سلول ها جهش ژنتیکی خاصی رخ داده است یا خیر. عوارض جانبی این دارو شامل تهوع و مشکلات بینایی مانند دوبینی یا تاری دید می باشد.
اگر پزشکتان در این مورد با شما صحبت کرده است که سرطان ریه شما قابل درمان نمی باشد، شما می تواند برای بهبودی نسبی از روش های طب جایگزین و طب مکمل استفاده کنید. درمان های طب جایگزین و طب مکمل برای سرطان ریه، نمی توانند سرطان شما را درمان کنند اما می توانند مکمل مراقبت های پزشکتان باشند تا به کاهش علایم و نشانه های شما کمک کنند. برخی از درمان های طب جایگزین و طب مکمل که می توانند برای درمان سرطان ریه مفید باشند شامل موارد زیر هستند:
- طب سوزنی: در طب سوزنی، فرد متخصص طب سوزنی سوزن های کوچکی را وارد بخش های خاصی از بدن شما می کند. طب سوزنی می تواند درد را تسکین دهد و عوارض جانبی درمان های سرطان مانند تهوع، استفراغ و دهان خشک را کاهش دهد اما هیچ شواهدی در مورد اثر مفید طب سوزنی در درمان سرطان وجود ندارد. اگر طب سوزنی توسط یک فرد متخصص و مجرب انجام گیرد بی خطر است. با پزشک خود صحبت کنید تا فردی را در این زمینه به شما معرفی کند. اگر تعداد سلول های خونی شما کم باشد یا رقیق کننده های خون مصرف می کنید طب سوزنی می تواند برای شما خطرناک باشد.
- هیپنوتیزم: هیپنوتیزم نوعی درمان است که شما را در حالت شبه بیهوشی قرار می دهد و می تواند آرامتان کند. هیپنوتیزم توسط یک درمانگر انجام می گیرد که به شما تمرینات ریلکسیشن می دهد و از شما می خواهد که به افکار مثبت و خواشایند بیاندیشید. هیپنوتیزم می تواند اضطراب، تهوع و درد را در بیماران سرطانی کاهش دهد.
- ماساژ: در طول ماساژ، یک ماساژدرمان از دست های خود استفاده می کند تا به پوست و عضلات شما فشار وارد کند. ماساژ می تواند به کاهش اضطراب، ناراحتی، خستگی و درد در بیماران سرطانی کمک کند. برخی از ماساژ درمان ها به طور ویژه تخصص دیده اند که در زمینه بیماران سرطانی کار کنند. از پزشک خود در رابطه با ماساژدرمان های خوب در منطقه خود سؤ ال کنید. ماساژ نباید صدمه ای به شما وارد کند. ماساژدرمان شما نباید به قسمت های نزدیک تومور یا زخم های جراحی در بدن شما فشاری وارد کند. اگر تعداد سلول های خونی شما کم است یا رقیق کننده های خون مصرف می کنید از ماساژدرمانی اجتناب کنید.
- مدیتیشن: در زمان مدیتیشن شما از افکار مزاحم خلاص می شوید و بر روی برخی موارد خاص مانند یک ایده، تصویر یا صدا متمرکز می شوید. در بیماران سرطانی مدیتیشن می تواند استرس را کاهش دهد و کیفیت زندگی را بهبود دهد. مدیتیشن می تواند توسط خود فرد انجام گیرد یا اینکه توسط مربیانی انجام گیرد. در این زمینه می توانید با دوستان، فامیل یا تیم مراقبت سلامت خود مشورت کنید.
- یوگا: یوگا ترکیبی از حرکات کششی ملایم با نفس کشیدن عمیق و مدیتیشن است. یوگا می تواند کمک کند که افراد سرطانی راحت تر نفس بکشند.
کارآزمایی های بالینی
کارآزمایی های بالینی، مطالعاتی در مورد درمان های تجربی سرطان ریه هستند. اگر درمان های سرطان ریه برای شما کارآیی لازم را نداشتند یا گزینه های درمانیتان زیاد نباشد ممکن است علاقه مند باشید که در کارآزمایی های بالینی شرکت کنید. مطالعات درمانی در کارآزمایی های بالینی می توانند جدیدترین درمان ها باشند اما تضمینی برای اثربخش بودن آنها وجود ندارد. درمان های پیشنهاد شده در این مطالعات را به دقت با پزشک خود بررسی کنید. شرکت کردن شما در کارآزمایی های بالینی می تواند به پزشکان کمک کند که در مورد درمان های سرطان ریه در آینده آگاهی های لازم را کسب کنند.
مراقبت های حمایتی
زمانی که شما با روش های درمانی موجود سرطان ریه شانس کمی برای بهبودی داشته باشید پزشکتان ممکن است توصیه کند که درمان های تهاجمی و سخت را کنار گذاشته و مراقبت های حمایتی را جایگزین آنها کنید. وقتی شما تحت درمان با مراقبت های حمایتی باشید پزشک شما ممکن است علایم و نشانه های شما را درمان کند تا شما احساس راحتی و سلامتی بیشتری داشته باشید اما شما در این روش، درمان خاصی را دریافت نمی کنید که سرطانتان را معالجه کند. درمان حمایتی که مراقبت تسکینی هم نامیده می شود به شما کمک می کند که بهترین استفاده را از زندگی خود ببرید بدون اینکه عوارض جانبی درمان های سرطان ریه را تحمل کنید که می توانند تأثیر منفی بر کیفیت زندگیتان داشته باشند.
در یک مطالعه افراد مبتلا به سرطان سلول غیرکوچک ریه پیشرفته که درمان حمایتی دریافت کرده بودند بعد از تشخیص سرطان، طول عمر بیشتری نسبت به بیماران دیگر که سایر درمان ها مانند شیمی درمانی و رادیوتراپی را دریافت می کردند، داشتند. افرادی که درمان حمایتی دریافت کرده بودند بهبود خلق و خو و کیفیت زندگی را گزارش کرده بودند. این بیماران تقریباً به طور متوسط ۳ ماه بیشتر از بیمارانی که درمان های معمول را دریافت می کردند زنده مانده اند.
اصلاح شیوه زندگی
بسیاری از افرادی که مبتلا به سرطان ریه هستند تنگی نفس را در زمان های مختلف در طول بیماریشان تجربه می کنند. درمان هایی مانند اکسیژن درمانی و داروها برای بهبودی بیماران وجود دارد اما این درمان ها همیشه کافی نیستند. برای بهتر شدن تنگی نفس موارد زیر می تواند به شما کمک کند:
- سعی کنید ریلکس باشید. احساس تنگی نفس می تواند ترسناک باشد اما احساس ترس و اضطراب در این مواقع تنها تنگی نفس شما را بدتر می کند. زمانی که احساس تنگی نفس می کنید سعی کنید با فعالیت هایی که می تواند شما را ریلکس و آرام کند احساس ترس خود را کنترل کنید. موسیقی گوش دهید، تعطیلات مورد علاقه خود را در ذهن خود تصور کنید، مدیتیشن انجام دهید یا نماز بخوانید.
- روی نفس کشیدن خود تمرکز کنید. زمانی که احساس تنگی نفس دارید ذهن خود را به سمت نفس کشیدن متمرکز کنید. به جای اینکه سعی کنید ریه هایتان را پر از هوا کنید، بر روی حرکت ماهیچه هایی که دیافراگم شما را کنترل می کنند تمرکز کنید. سعی کنید با لب های جمع شده نفس بکشید و نفس کشیدنتان را با فعالیتتان هماهنگ کنید.
- انرژی خود را برای مواقع مهم و ضروری ذخیره کنید. اگر تنگی نفس دارید شما ممکن است خیلی سریع خسته شوید. انجام کارهای غیرضروری را از فعالیت های روزانه خود حذف کنید تا انرژی خود را برای زمان هایی ذخیره کنید که به آن نیاز دارید.
- دمای اتاقتان را کم کنید. اگر هوای اتاق خنک باشد نفس کشیدنتان ممکن است راحت تر باشد.
- نزدیک یک پنجره بنشینید. نشستن یا دراز کشیدن نزدیک پنجره در مواقعی که احساس تنگی نفس دارید می تواند به شما کمک کند که احساس محدودیت کمتری داشته باشید.
- یک پنکه مقابل صورت خود قرار دهید. قرار دادن یک پنکه مقابل صورتتان می تواند کمک کند که راحت تر نفس بکشید.
- در طول روز وعده های غذایی کوچک با تعداد بیشتر مصرف کنید. به جای اینکه وعده های غذایی بزرگ مصرف کنید، وعده های غذایی کوچک با تعداد بیشتر مصرف کنید.
- خواب کافی داشته باشید به طوری که وقتی از خواب بیدار می شوید احساس راحتی داشته باشید. اگر مشکلات خواب دارید با پزشک خود در این مورد صحبت کنید تا با داروها یا سایر روش ها کمک کند که خواب راحتی داشته باشید.
درمان
اطلاع از اینکه فرد مبتلا به سرطان ریه شده است خیلی در روحیه وی اثرگذار است. ممکن است شما به زمان نیاز داشته باشید تا بتوانید با این مورد کنار بیایید و به شرایط عادی خود بازگردید. زمانی که از نظر روحی به آمادگی لازم رسیدید می توانید مراحل لازم برای کنترل احساسات و موقعیت جدید خود را آموزش ببینید. اگر شما در مراحل درمان بیماری خود نقش فعالی داشته باشید این می تواند به شما کمک کند که راحت تر با بیماری خود کنار بیایید. سعی کنید موارد زیر را در این مورد اجرا کنید.
- اطلاعات کافی در مورد سرطان ریه کسب کنید: سعی کنید اطلاعات کافی در مورد سرطان ریه داشته باشید تا در زمان تصمیم گیری درباره نوع مراقبت ها و درمان های بیماریتان احساس راحت تری داشته باشید. از پزشک خود درباره نوع سرطانی که به آن مبتلا شده اید، مرحله آن، روش های درمانی که برای آن وجود دارد و عوارض جانبی این درمان ها سؤال کنید. پرسش هایی را که دارید یادداشت کنید و در مراجعه بعدی خود از پزشکتان سؤال کنید. اطلاعات بیشتر در این زمینه را از تیم مراقبت خود کسب کنید.
- نقش فعالی در درمان بیماری خود داشته باشید: حتی اگر احساس خستگی یا ناامیدی می کنید، سعی کنید که اجازه ندهید دیگران( پزشکتان یا اعضای خانواده شما) برای شما تصمیم گیری کنند. نقش فعالی در درمان بیماریتان داشته باشید و با پزشک خود در زمینه تصمیم گیری برای درمان بیماریتان همکاری کنید.
- یک سیستم حمایتی قوی برای خود تدارک ببینید: یک سیستم حمایتی قوی می تواند به شما کمک کند که با مشکلات روزمره مانند خستگی و درد کنار بیایید. دوستان و خانواده شما نگرانتان هستند و می خواهند که به شما کمک کنند، بنابراین یاد بگیرید که در زمان هایی که نیاز به کمک آنها دارید چگونه بتوانید کمک های آنها را بپذیرید. بودن با دوستان و خانواده می تواند به شما کمک کند که با بیماری خود کنار بیایید همچنین شما در این صورت می توانید با دیگران در مورد احساسات، امیدها و نگرانی هایتان صحبت کنید. در برخی موارد شما احساس می کنید که چون اطرافیانتان مبتلا به سرطان نبوده اند نمی توانند احساسات شما را درک کنند. در این موارد گروه های حمایتی – در جامعه و یا در اینترنت – می توانند منبع مناسبی برای اطلاعات عملی و حمایتی باشند. با پیوستن به این گروه ها شما می توانید روابط عمیق و پایداری را با افرادی داشته باشید که مشکلات مشابه شما دارند.
- برای خود اهداف معقولی تعیین کنید: هدف داشتن به شما کمک می کند که احساسات خود را کنترل کنید و به شما احساس هدفمند بودن می دهد. اما نباید اهدافی را در نظر بگیرید که امکان دست یابی به آنها را نداشته باشید. به عنوان مثال شما نمی توانید ۴۰ ساعت در هفته کار کنید اما حداقل می توانید نصف این زمان را کار کنید. در واقع در بسیاری از بیماران ادامه دادن به کار برای آنها مفید واقع شده است.
- زمان کافی را به خود اختصاص دهید: تغذیه سالم، داشتن آرامش و ریلکس بودن و استراحت کافی می تواند به مقابله با استرس و خستگی ناشی از سرطان کمک کند. همچنین از قبل برنامه ریزی کنید تا زمان هایی که نیاز به استراحت بیشتری دارید کار کمتری انجام دهید و زمان بیشتری به استراحت کردن اختصاص دهید.
- فعال باشید: تشخیص سرطان در مورد شما به این معنی نیست که شما انجام فعالیت هایی که از آنها لذت می برید را متوقف کنید. در اکثر موارد اگر شما احساس می کنید که قادر به انجام فعالیتی هستید، می توانید آن کار را انجام دهید.
پیشگیری
هیچ روش مطمئنی برای پیشگیری از سرطان ریه وجود ندارد اما شما با رعایت نکات زیر می توانید خطر ابتلاء به سرطان ریه را کاهش دهید:
- سیگار نکشید. اگر شما هرگز سیگار نکشیده اید، سیگار کشیدن را شروع نکنید. با فرزندان خود در این باره صحبت کنید تا آگاه باشند که چگونه می توانند از یک عامل خطر مهم برای ابتلاء به سرطان ریه پیشگیری کنند. شروع کنید درمورد خطرات سیگار کشیدن با فرزندان خود صحبت کنید تا آنها بدانند که در مقابل فشار دوستان و همسالان خود برای سیگار کشیدن چگونه مقاومت کنند.
- سیگار را ترک کنید. ترک سیگار می تواند خطر ابتلای شما به سرطان ریه را کاهش دهد حتی اگر شما سال ها سیگار کشیده باشید. با پزشک خود در مورد راهکارهای ترک سیگار صحبت کنید تا به شما در خصوص ترک سیگار کمک کند. برخی از این راهکارها استفاده از محصولات جایگزین نیکوتین، داروها و گروه های حمایتی می باشد.
- از افراد سیگاری دوری کنید. اگر شما با یک فرد سیگاری کار یا زندگی می کنید به وی اصرار کنید که سیگار را ترک کند یا حداقل از او بخواهید که بیرون از محیطی که شما هستید سیگار بکشد. از مکان هایی که در آن سیگار می کشند مانند رستوران ها اجتناب کنید و مکان هایی را انتخاب کنید که سیگار کشیدن در آنها صورت نگیرد.
- منزل خود را از لحاظ میزان گاز رادون آزمایش کنید. میزان گاز رادون منزل خود را چک کنید به ویژه اگر در منطقه ای زندگی می کنید که گاز رادون به عنوان یک مشکل مطرح است. می توان میزان بالای گاز رادون را در منزل کاهش داد تا منزلتان محل بی خطری برای زندگی باشد.
- از مواد سرطان زای محیط کار اجتناب کنید. اقدامات حیاتی را انجام دهید تا در محل کار از مواد شیمیایی سمی در امان باشید . اقدامات حیاتی کارفرمای خود را رعایت کنید. به عنوان مثال اگر لازم است برای محافظت از خود هنگام کار کردن ماسک بزنید همیشه از ماسک استفاده کنید. از پزشک خود بخواهید تا برایتان توضیح دهد که چگونه می توانید در محل کار محافظت بیشتری از خود داشته باشید. اگر شما سیگار می کشید خطر ابتلای شما به سرطان ریه در اثر مواد سرطان زای موجود در محل کارتان بیشتر می شود.
- رژیم غذایی غنی از میوه جات و سبزی جات مصرف کنید. رژیم غذایی سالم با انواع مختلف میوه جات و سبزیجات مصرف کنید. منابع غذایی ویتامین ها و مواد مغذی بهتر از مکمل ها می باشد. از دریافت مقادیر بالای ویتامین ها به صورت قرص اجتناب کنید زیرا این قرص ها ممکن است مضر باشند. به عنوان مثال محققین امیدوار بودند که بتوانند با دادن مکمل های بتاکاروتن خطر سرطان ریه را در افرادی که استعمال سیگار زیاد داشتند کمتر کنند. نتایج این مطالعات نشان داده است که دریافت این مکمل ها باعث افزایش خطر سرطان در افراد سیگاری شده است.
- اگر مصرف الکلتان زیاد است، سعی کنید آن را در حد متعادل مصرف کنید. اگر خانم هستید مصرف الکل خود را به ۱ درینک در روز برسانید و اگر آقا هستید آن را به ۲ درینک در روز برسانید. افراد بالای ۶۵ سال نباید بیشتر از ۱ درینک الکل در روز مصرف کنند.
- ورزش کنید. سعی کنید حداقل ۱۵۰ دقیقه در هفته فعالیت ورزشی هوازی با شدت متوسط یا ۷۵ دقیقه در هفته فعالیت ورزشی شدید انجام دهید. همچنین شما می توانید ترکیبی از فعالیت های ورزشی متوسط و شدید را انجام دهید. اگر شما قبلاً به طور منظم ورزش نمی کردید با پزشک خود در این باره مشورت کنید. در ابتدا ورزش خود را با فعالیت سبک آغاز کنید و سپس شدت آن را افزایش دهید. دوچرخه سواری، شنا و پیاده روی ورزش های مناسبی هستند. فعالیت بدنی را به فعالیت های روزمره خود اضافه کنید، ماشین خود را قبل از رسیدن به محل کارتان پارک کنید و بقیه مسیر را پیاده روی کنید یا به جای استفاده از آسانسور از پله ها استفاده کنید. تمرینات ورزشی قدرتی نیز لازم و مفید هستند. سعی کنید حداقل ۲ بار در هفته تمرینات ورزشی قدرتی انجام دهید.