PHENYTOIN
موارد مصرف:
فنیتوئین در کنترل تمام انواع صرع غیر از حملات صرع کوچک و درمان درد عصب سه قلو، حمله مداوم صرعی، آریتمی قلبی و نیز برای تسریع در التیام زخم ها (به صورت موضعی) به کارمی رود.
موارد منع مصرف:
در صورت وجود پورفیری، اختلالات بافت هدایتی قلب، برادی کاردی سینوسی، بلوک سینوسی-دهلیزی، بلوک قلبی درجه ۲و۳، سندرم استوک-آدامز نباید مصرف شود.
هشدار ها
۱- در صورت مصرف مقدار زیاد دارو، ممکن است متابولیسم کبدی اشباع شود و غلظت پلاسمایی دارو از محدوده درمانی بیشتر و سمیت بروز کند.
۲- در نارسایی کبدی، پورفیری و نارسایی کلیه با احتیاط فراوان مصرف شود.
۳- این دارو ممکن است غلظت پلاسمایی کلسیم را کاهش داده و در نتیجه، راشی تیسم و استئومالاسی بروز کند.
۴- تزریق وریدی فنیتوئین با سرعت بیش از mg/ min ۵۰ ممکن است منجر به کلاپس قلبی-عروقی همراه با آریتمی، افت فشار خون، تضعیف CNS و تغییراتی در عملکرد تنفسی (از جمله توقف تنفسی) گردد.
۵- انجام آزمون شمارش تام سلول های خون، اندازهگیری عملکرد کبد، تعیین فشار خون، بررسی عملکرد سیستم قلبی-عروقی و تنفسی، بررسی وضعیت دندان ها، الکتروانسفالوگرام و تعیین غلظت دارو در سرم در طول درمان با این دارو ضروری است.
عوارض جانبی: تهوع، استفراغ، اغتشاش شعور، سرگیجه، سردرد، رعشه، عصبانیت، بیخوابی، ندرتاً اختلالات حرکتی، نوروپاتی محیطی، عدم تعادل، اختلال در تکلم، حرکات مداوم و غیرارادی چشم، تاری دید، بثورات جلدی، بزرگ شدن ترکیب صورت، پرمویی، آکنه، تب و هپاتیت، اریتم مولتی فرم، نکروز پوست، لنفادنوپاتی و هیپرتروفی لثه ها از عوارض جانبی دارو هستند.
تداخل های دارویی: این دارو غلظت پلاسمایی کلونازپام، کاربامازپین و والپروات را کاهش و غلظت پلاسمایی فنوباربیتال را افزایش می دهد. گاهی اوقات نیز غلظت پلاسمایی اتوسوکسیمید و پریمیدون را کم می کند. اسید استیل سالیسیلیک، دارو های ضدباکتریایی شامل کلرامفنیکل، سیکلوسرین، ایزونیازید، کوتریموکسازول و مترونیدازول و نیز فلوکستین، دیلتیازم، نیفدیپین و سایمتیدین غلظت پلاسمایی فنیتوئین را زیاد می کنند. این دارو متابولیسم وارفارین را کاهش می دهد. دارو های ضدافسردگی و ضدجنون با کاهش آستانه تشنج، با اثر ضدتشنجی این دارو مقابله می کنند. فنیتوئین غلظت پلاسمایی دارو های ضدافسردگی سه حلقه ای را کاهش می دهد. متابولیسم سیکلوسپورین توسط فنیتوئین سریع شده و در نتیجه غلظت پلاسمایی آن کاهش می یابد. فنیتوئین متابولیسم ضدبارداری های خوراکی را افزایش و در نتیجه اثر آن ها را کاهش می‌دهد. متابولیسم فنیتوئین در صورت مصرف همزمان با فلوکونازول، ایتراکونازول، کتوکونازول و میکونازول کاهش مییابد و در نتیجه غلظت پلاسمایی آن افزایش مییابد.
نکات قابل توصیه
۱- از قطع ناگهانی مصرف این دارو باید پرهیز شود.
۲- در نارسایی کبدی مقدار مصرف دارو باید کاهش یابد.
۳- به منظور کاهش تحریک گوارشی دارو با غذا یا شیر مصرف شود.
۴- رعایت بهداشت دندان ها و مراجعه منظم به دندانپزشک، تا حدی از حساس شدن، خونریزی و بزرگ شدن لثهها جلوگیری می کند.
۵- مصرف فنیتوئین در دوران بارداری، موجب افزایش خطر خونریزی کشنده در ۲۴ ساعت اول تولد در نوزاد می گردد. با تجویز ویتامین K قبل از زایمان به مادر و به نوزاد در موقع تولد، می توان این خطر را کاهش داد.
۶- تجویز این دارو از راه تزریق داخل عضلانی توصیه نمی شود.
۷- توصیه می شود که فنیتوئین سدیم تزریقی به مایعات حجیم تزریقی وریدی اضافه نشود یا با سایر دارو ها مخلوط نگردد، چون ممکن است رسوب نماید.
۸- از نشت دارو به بافت های اطراف رگ باید اجتناب شود.
۹- هنگام رانندگی یا کار با ماشین آلاتی که نیاز به هوشیاری دارند، باید احتیاط نمود.
مقدار مصرف
خوراکی
بزرگســـــالان: به عنوان ضدتشـــــنج، ابتدا ۱۲۵میلی‌گرم سه بار در روز از سوسپانسیون خوراکی یا ۱۰۰میلی‌گرم از کپسول مصرف می شود و سپس مقدار مصرف بر حسب نیاز و تحمل بیمار هر ۱۰-۷ روز تنظیم می گردد.
کودکان: به عنوان ضدتشنج، ابتدا mg/ kg/ day ۵ در دو یا سه نوبت منقسم مصرف می شود و سپس مقدار مصرف بر حسب تحمل و نیاز بیمار تنظیم می گردد. به عنوان نگهدارنده،mg/kg/ day ۴-۸ در دو یا سه نوبت منقسم بر حسب تحمل بیمار مصرف می شود.
تزریقی
بزرگسالان: انفوزیون یا تزریق آهسته داخل وریدی برای کنترل صرع مداوم، به میزان mg/ kg ۱۵ (سرعت تزریق بیش از mg/min ۵۰ نباشد) توصیه می شود، مقدار مصرف نگهدارنده ۱۰۰ میلی‌گرم می‌باشد که هر ۸-۶ ساعت تجویز می گردد.
کودکان: میزان تجویز اولیه mg/kg ۱۵-۲۰ می باشد که با سرعت mg/kg/min ۱ تجویز می شود.
موضعی
روزانه یک بار یا دو بار بر حسب نیاز به صورت موضعی مصرف می شود.
اشکال دارویی
Capsule: 50mg, 100mg
Injection: 250mg/5ml
Suspension: 30mg/5ml, 125mg/5ml
Topical Cream: 1%