دیابت یا بیماری قندخون

علل بیماری دیابت چیست؟
دلایل متعددی برای بیماری قند وجود دارد. شایع‌ترین نوع آن ارثی یا خانوادگی است ولی انواع ثانوی آن در اثر بیماری‌های التهابی لوزالمعده، برداشتن لوزالمعده در بعضی از سرطان‌ها به وجود می‌آید یا با بعضی بیماری‌های دیگر همراه می‌شود.
گاهی اوقات هم در اثر تجویز بعضی داروها مانند تجویز کورتیزون، تیازیدها و داروهای ضدبارداری پدیدار می‌گردد.

انواع دیابت چیست؟
۱ـ دیابت نوع ۱ (وابسته به انسولین): حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد افراد دیابتی به دیابت نوع اول مبتلا هستند. این نوع دیابت اغلب در کودکان و گاهی در بزرگسالان کمتر از ۴۰ سال بروز می‌کند. افرادی که مبتلا به دیابت نوع ۱هستند روزانه به انسولین نیاز دارند چون انسولین در آنها اصلاً تولید نمی‌شود یا بسیار ناچیز است و به دیابت جوانان مشهور است.
۲ـ دیابت نوع ۲ (دیابت بزرگسالان): مهمترین عامل بروز دیابت نوع ۲ زمینه‌ی ارثی است. در بیماران دیابتی نوع ۲ دست‌کم یک یا چند نفر از اعضای خانواده درگیر بیماری هستند. مبتلایان به این نوع نمی‌توانند از انسولین ساخته شدن در بدن خود استفاده کنند.
۳ـ دیابت بارداری: حین دوره‌ی حاملگی رخ می‌دهد و حدود ۴ درصد زنان باردار را مبتلا می‌کند و در اغلب موارد پس از زایمان برطرف می‌شود.

علائم بیماری دیابت:
افزایش احساس تشنگی، افزایش دفعات و حجم ادرار، کاهش وزن علیرغم افزایش اشتها، خستگی مفرط و تأخیر در بهبود زخم.

تشخیص بیماری دیابت چگونه است؟
اگر میزان قند خون ناشتا حداقل در دو آزمایش بیشتر یا مساوی ۱۲۶ میلی‌گرم در هر ۱۰۰ سی‌سی خون باشد، تشخیص دیابت مطرح می‌شود.
برای پیدا کردن موارد نهفته‌ی بیماری از تست تحمل گلوکز هم می‌توان استفاده کرد که در این تست ۷۵ میلی‌گرم گلوکز مصرف شده و دو ساعت بعد قند خون اندازه‌گیری می‌شود و در صورتی که بالای ۲۰۰ میلی‌گرم درصد سی‌سی باشد، بیماری دیابت تأیید می‌گردد.

چه کسانی بیشتر در معرض دیابت هستند؟
◄ افراد چاق یا دارای اضافه وزن
◄ سابقه‌ی ابتلا در اعضای درجه‌ی یک خانواده
◄ ابتلا به چربی خون بالا بخصوص تری‌گلیسیرید
◄ ابتلا به بی‌تحرکی
◄ در خانم‌هایی که در سوابق بارداری آنها نکات ذیل‌‌ مشاهده می‌شود: سابقه‌ی مرده‌زایی، سقط بدون دلیل و ‌به دنیا آوردن نوزاد با وزن بیش از ۴ کیلوگرم.
◄ مصرف داروهایی که قبلاً اشاره شد.

پیشگیری و کنترل دیابت چگونه صورت می‌گیرد؟
در سطح مراکز بهداشتی درمانی پس از مشاوره و محاسبه‌ی توده‌ی بدنی (BMI) و اندازه‌گیری فشار خون از نظر عوامل خطر ایجاد بیماری‌های قلبی عروقی و دیابت مورد بررسی قرار گرفته و در صورتی که دارای حداقل یک عامل خطر باشد، ضمن انجام آزمایشات لازم (قند و چربی) و تشکیل پرونده، تحت مراقبت‌های پزشک و مشاوره‌ی تغذیه قرار می‌گیرند. توصیه می‌شود افراد بالای ۳۰ سال و مادران باردار جهت بررسی از نظر ابتلا به دیابت به مراکز بهداشتی درمانی مراجعه کنند. با تشخیص به موقع و درمان بیماری دیابت، از بروز عوارض آن پیشگیری کنیم.

عوارض دیابت چیست؟
قلبی ـ عروقی: قلب و رگ‌های خونی را تحت تأثیر قرار می‌دهد و می تواند بیماری هایی مانند تنگی عروق کرونر قلبی، نارسایی قلبی و… ایجاد کند.
کلیوی: منجر به از کار افتادگی کلیه‌ها و نیاز به دیالیز یا پیوند کلیه می‌شود.
عصبی: نهایتاً منجر به زخم و یا آسیب پا می‌شود.
چشمی: آسیب به شبکیه‌ی چشم می‌تواند منجر به نابینایی شود.

اصلاح شیوه‌ زندگی با رعایت نکات زیر امکان‌پذیر است:
◄ کاهش وزن با استفاده از رژیم غذایی مناسب (افزایش مصرف فیبرها، سبزیجات، میوه‌ها و کاهش مصرف مواد قندی و چربی‌ها)
◄ افزایش فعالیت بدنی و ورزش
◄ ترک دخانیات
◄ مصرف به موقع داروهای ضد دیابت
◄ مراجعه منظم به پزشک معالج خود برای کنترل بهینه قندخون