CHLORPROMAZINE
موارد مصرف:
کلرپرومازین در درمان اختلالات سایکوتیک نظیر اسکیزوفرنی، جنون، مانیا، درمان هیجان شدید و اختلالات روانی-حرکتی و نیز به عنوان ضدتهوع و استفراغ و درمان سکسکه شدید، علائم بیماری کزاز و پورفیری به کار می رود.
موارد منع مصرف:
در صورت وجود بیماری قلبی (افزایش یا کاهش فشار خون)، ضعف شدید CNS، اغما، سندرم مادرزادی QT طولانی، سابقه آریتمی قلبی نباید مصرف شود.
هشدارها
۱- در صورت وجود اختلالات خونی، آسیب شدید مغزی، تصلب عروق مغزی، کاهش ذخیره قلبی مانند بی کفایتی دریچه میترال، بی کفایتی عروق مغزی، فئوکروموسیتوم، بی کفایتی کلیه، سندرم ری یا نارسایی کبد با احتیاط فراوان مصرف شود.
۲- بررسی حرکت غیرطبیعی و مشاهده دقیق علائم اولیه اختلال حرکتی، در فواصل منظم در طول درمان، به ویژه در سالخوردگان و بیمارانی که مقادیر زیاد دارو مصرف نموده یا به مدت طولانی تحت درمان هستند، توصیه می شود.
۳- کلرپرومازین نباید از راه زیرجلدی تزریق شود، زیرا سبب نکروز شدید بافت می شود.
۴- در درمان کزاز، جراحی و سکسکه شدید، دارو فقط از راه تزریق وریدی مصرف می شود.
عوارض جانبی: علائم خارج هرمی و در مصرف طولانی مدت گاهگاهی دیسکینزی دیررس، کاهش دمای بدن (گاهی تب)، خواب آلودگی، بی ثباتی خلقی، رنگ پریدگی، کابوس شبانه، بی خوابی و افسردگی ممکن است ایجاد گردد. آثار ضدموسکارینی نظیر خشکی د‌هان، یبوست، اشکال در دفع ادرار و تاری دید و همچنین احتقان بینی و کاهش فشار خون از عوارض جانبی دارو هستند.
تداخل های دارویی: مصرف همزمان این دارو با داروهای ضدآریتمی، خطر ایجاد آریتمی های بطنی را افزایش می دهد. مصرف کلرپرومازین به همراه ضدافسردگی ها، سبب افزایش غلظت پلاسمایی و اثرات ضدموسکارینی آن ها خصوصاً انواع سه حلقه ای می گردد. کلرپرومازین با اثر داروهای ضدصرع (با کاهش آستانه تشنج) مقابله می نماید. مصرف فنوتیازین ها همراه ترفنادین خطر آریتمی بطنی را افزایش می دهد. پروپرانولول غلظت پلاسمایی کلرپرومازین را افزایش می دهد. بروز سندرم انسفالوپاتیک در تعدادی از بیماران که همزمان لیتیم و داروهای ضدسایکوز دریافت کرده اند، گزارش شده است. اثرات ضدپارکینسون لوودوپا در صورت مصرف همزمان با این دارو ممکن است مهار شود. مصرف همزمان داروهای کاهنده فشار خون با این دارو ممکن است سبب کاهش شدید فشار خون شود. مصرف همزمان این دارو با داروهای ضد تیروئید، ممکن است خطر بروز آگرانولوسیتوز را افزایش دهد.
نکات قابل توصیه
۱- برای حصول اثرات درمانی مطلوب، ممکن است چند هفته زمان مورد نیاز باشد.
۲- قبل از قطع مصرف دارو، باید به پزشک مراجعه شود. قطع تدریجی مصرف دارو ممکن است ضروری باشد.
۳- هنگام رانندگی یا کار با ماشین آلاتی که نیاز به هوشیاری دارند، باید احتیاط نمود.
۴- هنگام برخاستن ناگهانی از حالت خوابیده یا نشسته باید احتیاط نمود.
۵- هنگام ورزش در هوای گرم یا هنگام حمام آب گرم به علت احتمال بروز شوک حرارتی باید احتیاط نمود.
۶- این دارو ممکن است سبب بروز خشکی د‌هان شود. در صورت تداوم خشکی به مدت بیش از دو هفته، باید به پزشک مراجعه نمود.
مقدار مصرف
خوراکی
بزرگسالان: در درمان اختلالات سایکوتیک، ۲۵-۱۰ میلی‌گرم ۴-۲ بار در روز مصرف می شود. مقدار مصرف در صورت نیاز و تحمل بیمار هر ۴-۳ روز به میزان mg/day ۲۵-۵۰ افزایش می یابد. در تهوع و استفراغ، ۲۵-۱۰میلی‌گرم هر ۶-۴ ساعت مصرف می شود که در صورت نیاز و تحمل بیمار افزایش می یابد. قبل از عمل جراحی، ۵۰-۲۵میلی‌گرم ۳-۲ ساعت قبل از جراحی و در درمان سکسکه و پورفیری ۵۰-۲۵میلی‌گرم ۴-۳ بار در روز مصرف می شود.
کودکان: در اختلالات سایکوتیک، تهوع و استفراغ mg/ kg ۰/۵۵، هر ۶-۴ ساعت مصرف می شود که در صورت نیاز و تحمل بیمار افزایش می یابد. قبل از جراحی، mg/kg ۰/۵۵، هر ۳-۲ ساعت قبل از عمل مصرف می شود.
تزریقی
بزرگسالان: در اختلالات شدید سایکوتیک، ۵۰-۲۵ میلی‌گرم تزریق عضلانی می شود. مقدار مصرف در صورت نیاز و تحمل بیمار پس از یک ساعت و سپس هر ۱۲-۳ ساعت تکرار می شود. در درمان تهوع و استفراغ، ابتدا ۲۵میلی‌گرم به صورت مقدار واحد تزریق عضلانی می شود. در صورت تحمل، ۵۰-۲۵میلی‌گرم هر ۴-۳ ساعت تا زمان توقف تهوع، تزریق عضلانی می شود. برای پیشگیری از تهوع و استفراغ، در حین عمل جراحی، ۱۲/۵میلی‌گرم به صورت مقدار واحد تزریق عضلانی می شود. پیش از عمل جراحی نیز مقدار ۲۵-۱۲/۵میلی‌گرم (۲-۱ ساعت قبل از عمل) تزریق عضلانی می گردد. در درمان سکسکه ۵۰-۲۵میلی‌گرم ۴-۳ بار در روز، در درمان پورفیری ۲۵میلی‌گرم هر ۸-۶ ساعت و در درمان کزاز ۵۰-۲۵میلی‌گرم ۴-۳ بار در روز تزریق عضلانی می شود.
کودکان: در درمان اختلالات سایکوتیک و تهوع و استفراغ mg/kg ۰/۵۵، هر ۸-۶ ساعت تزریق عضلانی می شود. در حین عمل جراحی نیزmg/kg ۰/۲۷۵ (۳۰ دقیقه قبل از عمل) تزریق می گردد. در درمان کزاز در کودکان ۶ ماه تا ۱۲ سال، mg/kg ۰/۵۵، هر ۸-۶ ساعت تزریق عضلانی می گردد.
اشکال دارویی
Tablet: 25mg, 100mg
Injection: 50mg/2ml