ضروریات آموزش عمومی پیشگیری و مدیریت بیماری کرونا

معاونت بهداشتی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی
مرکز تحقیقات بیماری های غیر واگیر پژوهشگاه علوم و غدد دانشگاه علوم پزشکی تهران

علائم بیماری کرونا

برای بیماری کروناویروس (COVID-19) 2019علائم بیماری به صورت گروهی از علائم خفیف تا یک بیماری شدید و کشنده ثبت شده است. علائم می توانند شامل موارد زیر باشند:

• تب
• سرفه خشک
• تنگی نفس یا دشواری در نفس کشیدن

با توجه به اطلاعات موجود، علائم بیماری کرونا می توانند در طی ۲ تا ۱۴ روز بعد از تماس، خود را نشان دهند. این داده ها بر اساس مشاهدات موجود از دوره نهفتگی ویروس MERS-CoV و SARS-CoV بوده است.

نحوه انتقال کروناویروس

بیماری کرونا چگونه گسترش می یابد؟
اطلاعات موجود در مورد گسترش ویروسی که موجب بیماری کرونا ویروس COVID-19) 2019) می شود، به طور عمده بر اساس کروناویروس های مشابه که تا کنون شناخته شده اند، بنا گذاشته شده است.

گسترش فرد به فرد
فرض بر این است که این ویروس اساسا از راه گسترش فرد به فرد منتقل می شود:

• بین افرادی که در تماس نزدیک با یکدیگر هستند (در فاصله ای کمتر از حدود ۶ فوت یا ۲ متر)
• از طریق قطرات ریز تنفسی زمانی که یک فرد مبتلا عطسه یا سرفه می کند. این ریز قطرات می توانند وارد دهان یا بینی افراد نزدیک شوند و یا احتمال دارد به دورن ریه ها نیز استنشاق شوند.

گسترش از طریق تماس با سطوح و اشیای آلوده
احتمال این وجود دارد که که افراد از طریق تماس با سطوح و اشیایی که ویروس را روی خود دارند و سپس دست زدن به دهان، بینی و احتمالا چشم های خود، مبتلا به کرونا شوند. اما این راه انتقال، راه اصلی گسترش بیماری نیست.

گسترش بیماری چه زمانی رخ می دهد؟
فرض بر این است که بیشترین سرایت زمانی اتفاق می افتد که افراد بیشترین علامت را دارند (بیمارترین حالت).
بعضا گسترش ممکن است قبل از این که فرد علامت دار شود رخ دهد. گزارشاتی مبنی بر انتقال در این حالت وجود دارد، اما انتقال در این حالت راه اصلی گسترش بیماری نیست.

گسترش ویروس چقدر کارآمد است؟
میزان آسانی انتقال ویروس از شخصی به شخص دیگر متفاوت است. بعضی ویروس ها بسیار مسری اند (مانند سرخک)، در حالی که سایر ویروس ها کمتر مسری اند. عامل دیگری که تاثیر گذار است گسترش ویروس در رده های مختلف جمعیت است (در صورت گسترش دنباله دار ویروس). به نظر می رسد ویروس عامل بیماری کرونا به آسانی و مداوم در استان Hubei و سایر قسمت های چین و نیز سایر شهرها و کشورهای آلوده گسترش می یابد.

نکاتی که برای پیشگیری از کرونا در هنگام استفاده از وسایل شخصی، باید رعایت گردد:
استفاده از وسایل شخصی مانند تلفن همراه، کیف پول، کلید، کیف دستی، رایانه همراه (لب تاپ) و… در محیط های عمومی، میتواند منجر به آلودگی لوازم به ویروس کرونا و در نهایت انتقال آن به خودمان و افراد خانوادهی ما شود. بنابراین رعایت نکات زیر در پیشگیری از انتقال بیماری ضروری به نظر می رسد.

1. گوشی همراه، خود را در خارج از خانه از جیب خود خارج نکنید (مگر در شرایط اضطراری).
2. . عینک و ساعت مچی خود را در خارج از خانه از جلوی چشم خود برندارید و از مچ خودتان خارج نسازید (مگر در شرایط
   اضطراری).
3. چنانچه حلقه و یا انگشتر در دست دارید در هر بار شستن دست با دقت انگشتر را نیز با آب و صابون شستشو دهید.
4. دسته کلید را صرفا هنگام نیاز (زمان رسیدن به درب ورودی منزل و یا محل کار) از جیب و یا کیف خود خارج سازید.
5. در هر بار مراجعت به منزل در ابتدای ورود بلافاصله بعد از شستن دستها تمامی وسایل شخصی (مانند گوشی موبایل، عینک، حلقه و انگشتر، ساعت، کیف و دسته کلید) را با یک تکه پنبه آغشته شده به یک ماده ضدعفونی کننده (مانند الکل
   رقیق شده تا ۷۰% و یا وایتکس رقیق شده) تمیز نمایید.
6. چنانچه در محل کار و یا منزل از وسایلی (مانند لپ تاپ، کامپیوتر، ماوس و صفحه کلید و یا تبلت) بصورت پر تکرار استفاده
   مینمایید هر روز آنها را یکبار قبل از استفاده و یکبار بعد از استفاده با یک تکه پنبه آغشته شده به یک ماده ضدعفونی کننده (مانند الکل رقیق شده تا ۷۰% و یا وایتکس رقیق شده) تمیز نمایید.
7. چنانچه کیف پول و یا کیف دستی (کیف جای لپ تاپ و یا مدارک) همراه خود از منزل خارج میکنید حتی الامکان هیچ جا بر روی زمین و یا سطوحی که بنظرتان در معرض لمس عمومی است قرار ندهید (در دست بگیرید و یا در صورت نشستن بر روی پای خود بگذارید.)

نکاتی که در تاکسی و اتوبوس های داخل شهری، برای پیشگیری از بیماری کرونا باید رعایت گردد:
حضور در وسایل نقلیه عمومی و محیط های پرتراکم به علت فاصله کمی که بین افراد وجود دارد، ممکن است منجر به انتقال ویروس کرونا از طریق قطرات تنفسی گردد. بنابراین لازم است همه افراد در هنگام استفاده از این وسایل این نکات را رعایت کنند.
نکاتی که در تاکسی و اتوبوس های داخل شهری باید رعایت گردد.

1. تا حد امکان از وسایل حمل و نقل عمومی استفاده نکنید.
2. در صورت داشتن تب و سرفه مطلقا از وسائط حمل و نقل عمومی استفاده نکنید.
3. در ساعتهای پر تردد از وسایل حمل و نقل عمومی استفاده نکنید.
4. تا حد امکان از دستکش لاتکس استفاده کنید.
5. هرگز صورت خود و بخصوص چشم ها و بینی را لمس نکنید.
6. فاصله یک متری خود را با شهروندان دیگر حتما رعایت نمایید.
7. از تماس دست خود با سطوح پر تماس خودداری نمایید.
8. در صورت عطسه و سرفه از ماسک و دستمال کاغذی استفاده نمایید.
9. تا حد امکان از ماسک استفاده کنید.

نکاتی که در هنگام استفاده از عابر بانک، برای پیشگیری از کرونا باید رعایت گردد:
خلاصه:
از راه های انتقال ویروس کرونای جدید تماس دست با سطوح عمومی و سپس برخورد آن با چشم و صورت است. تاحد امکان بایستی
از این قبیل محیط ها در زمان اپیدمی دوری کرد، اما در صورت ضرورت با رعایت نکات این مقاله، تا حد زیادی میتوان از ابتلا پیشگیری کرد.
نکاتی که در هنگام استفاده از عابر بانک، باید رعایت گردد:

1. حتی الامکان سعی کنید جابجایی های پولی و یا خرید را با همراه بانک نصب شده بر روی گوشی خودتان انجام دهید تا نیاز
   به استفاده از سیستم های عابر بانک را به حداقل برسانید.
2. در صورت نیاز، اگر با قصد برداشتن پول از عابربانک از منزل خارج شدید حتما با خودتان حداقل یک عدد دستکش یکبار مصرف به همراه ببرید.
3. هنگام رسیدن به دستگاه عابربانک با هوشیاری کامل عمل کنید و به هیچ چیز دست نزنید. ابتدا در یکی از دستان دستکش
   یکبار مصرف را بپوشید و با دست دیگر کارت عابربانک را آماده سازید.
4. کارت را با دقت و بدون تماس دست با دستگاه وارد محل کارت خوان دستگاه نمایید و با دست دستکش دار اقدام به استفاده
   از پانل دکمه های دستگاه جهت ورود رمز و مبلغ مدنظر نمایید.
5. پس از خارج شدن کارت از دستگاه با دست بدون دستکش کارت را در جیب بگذارید و با دست دستکش دار پول را داخل کیف بگذارید. از تماس مستقیم با اسکناس خودداری کنید.
6. در نهایت دستکش را طوری از دستتان خارج کنید که هیچ جای بدنتان با قسمت رویی دستکش که در تماس با دستگاه قرار گرفته است، تماس پیدا نکند.
7. بلافاصله دستکش را در اولین سطل زباله نزدیک خودتان (ترجیحا سربسته) بیاندازید.
8. از هر دستکش یکبار مصرف فقط یکبار استفاده نمایید.
9. در صورتیکه ضروری پیش آمد که از دستگاه عابر بانک استفاده کنید و دستکش همراهتان نبود، حتما دقت کنید و یک دستمال کاغذی به دور انگشتان بپیچید طوری که انگشتان شما با پانل دکمه های دستگاه تماس پیدا نکند و سپس دستمال کاغذی را بلافاصله در اولین سطل زباله نزدیک خودتان (ترجیحا سربسته) بیاندازید.
10. در طول استفاده از دستگاه و بعد از آن به هیچ وجه صورت خودتان را لمس نکنید.

نکاتی که در مراجعه به پمپ بنزین ها باید رعایت گردد:

1. تا حد امکان دفعات بنزین، گاز و یا گازوئیل گرفتن خود را کاهش دهید.
2. در هر بار مراجعه به پمپ بنزین ها و یا ایستگاه های سی ان جی، سعی کنید حداکثر باک خودرو خود را پر کنید تا دفعات کمتری مجبور به مراجعه برای گرفتن سوخت شوید.
3. در صورت نیاز، اگر با قصد گرفتن سوخت از منزل خارج شدید حتما با خودتان حداقل یک عدد دستکش یک بار مصرف به همراه ببرید.
4. . هنگام رسیدن به محل سوخت گیری با هوشیاری کامل عمل کنید و به هیچ چیز دست نزنید. ابتدا در یکی از دستان دستکش یک بار مصرف را بپوشید و با دست دیگر کارت سوخت را در محل کارت دستگاه قرار دهید.
5. کارت را با دقت و بدون تماس دست با دستگاه وارد محل کارت خوان دستگاه نمایید و با دست دستکش دار اقدام به استفاده از پانل دکمه های دستگاه جهت ورود رمز نمایید.
6. از تماس مستقیم با دسته نازل در جایگاه سوخت خودداری کنید. با دست دستکش دار دسته نازل را بردارید و اقدام به سوخت گیری نمایید.
7. پس از اتمام سوخت گیری، با دست بدون دستکش کارت سوخت را از دستگاه بردارید و در جیب بگذارید.
8. تا حد امکان کارت را به اپراتور پمپ بنزین (مسئول دریافت مبلغ سوخت) ندهید و سعی کنید خودتان شخصا کارت را به دستگاه اخذ وجه سوخت بکشید. سپس از اپراتور بخواهید که رمز شما را وارد کند و یا خودتان با دست دستکش دار رمز کارت خودتان را وارد کنید.
9. در نهایت دستکش را طوری از دستتان خارج کنید که هیچ جای بدنتان با قسمت رویی دستکش که در تماس با دستگاه و یا نازل قرار گرفته است تماس پیدا نکند.
10. بلافاصله دستکش را در اولین سطل زباله نزدیک خودتان (ترجیحا سربسته) بیاندازید.
11. از هر دستکش یک بار مصرف فقط یک بار استفاده نمایید.
12. در صورتی که ضرورتی پیش آمد که به پمپ بنزین بروید و دستکش همراهتان نبود حتما دقت کنید و یک دستمال کاغذی به دور انگشتان خود بپیچید طوری که انگشتان شما با پانل دکمه های دستگاه تماس پیدا نکند و سپس دستمال کاغذی را بلافاصله در اولین سطل زباله نزدیک خودتان (ترجیحا سربسته) بیاندازید.
13. اگر دستکش همراهتان نبود حتما دقت کنید برای برداشتن نازل سوخت گیری نیز از یک دستمال کاغذی استفاده نمایید.
14. در طول حضور در پمپ بنزین و بعد از آن به هیچ وجه صورت خودتان را لمس نکنید.
15. در اولین فرصت ممکن بعد از اتمام سوخت گیری دست خود را حداقل ۴۰ ثانیه با آب و صابون بشویید.

نکاتی که در مراجعه به مراکز خرید و فروشگاه ها باید رعایت گردد:

1. تا پایان خرید دستکش خود را در دست داشته باشید و بلافاصله پس از خارج شدن از فروشگاه در یک پوشش پلاستیکی
   انداخته و مجددا استفاده ننمایید.
2. از عدم تماس دست های خود هنگام در آوردن با قسمت های رویی دستکش مطمئن شوید.
3. به غیر از موارد ضروری وارد مراکز خرید و فروشگاه ها نگردید.
4. در صورت داشتن تب و سرفه حتما از ماسک استفاده کنید.
5. از بردن کودکان به مراکز خرید جدا خوداری نمایید.
6. از خرید بستنی و مواد غذایی باز برای کودکان خود در مراکز خرید، امتناع کنید.
7. در اولین فرصت ممکن بعد از اتمام خرید دست خود را حداقل ۴۰ ثانیه با آب و صابون بشویید.
8. از دست زدن به پله برقی در فروشگاه ها اکیدا خودداری کنید.
9. در صورت استفاده از آسانسور در مراکز خرید برای فشار دادن دکمه های آسانسور از دستمال کاغذی استفاده و سپس بدون تماس دست خود با قسمت آلوده دستمال، آن را به سطل آشغال بیندازید.
10. استفاده از وسایل بازی تعبیه شده برای کودکان مطلقا انجام نگیرد.
11. برای پرداخت وجه، از دریافت کننده وجه بخواهید اجازه دهد خودتان کارت را در دستگاه کارتخوان بکشید و ایشان نیز خودشان مبلغ و رمز کارت را وارد نماید.
12. کارت عابر بانکی را که استفاده نمودید در یک دستمال کاغذی بپیچید و سپس در جیبتان بگذارید تا در اولین فرصت آن را ضدعفونی نمایید و سپس در کیف تان قرار دهید.
13. هرگز به مکان های فروش حیوانات زنده مراجعه ننمایید.

نکاتی که در صورت داشتن علائم تب و سرفه در خصوص ارتباط با دیگران باید رعایت کنید:

1. دیگران را از احتمال مواجهه و یا ابتلا خود به بیماری کرونا مطلع نمایید و این اطلاع رسانی را ارزش تلقی کنید.
2. مطلقاً به سر کار نروید.
3. آرامش خود را حفظ کنید.
4. حداقل ۲ متر فاصله با دیگران را رعایت کنید.
5. برای محافظت دیگران هیچ وقت ماسک را از صورت خود خارج نکنید.
6. ترجیحاً در اتاق جداگانه و با تهویه مناسب اقامت کنید.
7. کلیه سطوح در تماس را با الکل ۷۰ درصد ضد عفونی نمایید.
8. از وسایل شخصی و ظروف و قاشق جداگانه استفاده کنید.
9. از حضور در جمع اعضا خانواده و دیگران خوداری کنید.
10. لباس های خود را جداگانه بشویید.
11. مکرراً دست های خود را با الکل ۷۰ درصد ضد عفونی نمایید.
12. از حوله و وسایل استحمام اختصاصی استفاده کنید.
13. مکرراً شیرآلات منزل را شسته و با الکل ۷۰ درصد ضد عفونی نمایید.
14. پس از باز و بسته کردن شیرآلات، شیرآلات منزل را با هیپوکلریت سدیم (یک لیوان وایتکس و ۹ لیوان آب) بشویید.
15. در صورت داشتن سرفه و یا تب بلافاصله به مرکز درمانی مراجعه کنید.
16. تعداد دفعات خروج از اتاق را به حداقل برسانید و فقط برای موارد ضروری از اتاق خارج شوید.
17. . اطمینان حاصل کنید که محل هایی که شما و سایر اعضای خانواده به طور مشترک از آن ها استفاده می کنید مانند آشپزخانه و دستشویی تهویه مناسبی داشته باشند.
18. تا حد امکان خودتان از خود مراقبت کنید و یا از فرد دیگری که دارای بیماری های زمینه ای و سالمند نیست کمک بگیرید.
19. از افراد دارای بیماری های زمینه ای و سالمند تا حد امکان دور باشید.
20. محل هایی از اتاق که شما دائما با آن ها در تماس هستید باید به طور مکرر شسته و ضد عفونی شوند. این سطوح مختلف
    مثل میزهای کنار تخت، کناره های تخت و صندلی را باید ابتدا با شوینده های معمولی سطوح بشویید و سپس با ضدعفونی کننده حاوی هیپوکلریت سدیم (یک لیوان وایتکس و ۹ لیوان آب) گندزدایی کنید.
21. تلاش برای عدم ابتلا اعضا خانواده، همکاران و دیگران را در اولویت مراقبت از خود قرار دهید.

اقدامات زیر در هنگام رفت و برگشت به خانه بسیار بسیار حیاتی می باشند و باید گام به گام و با دقت رعایت شوند:
ورود به منزل

1. بعد از ورود به خانه بدون دست زدن به هیچ چیز و بدون برخورد یا نشستن در جایی، مستقیماً به دستشویی رفته و دست خود را به طور کامل بشویید. (درب دستشویی را از قبل باز بگذارید، در صورت باز نبودن درب، با دستمال کاغذی درب را باز کنید و سریعاً دستمال را در سطل آشغال در بسته بیاندازید و بعد از پایان کار، دستگیره دستشویی را ضد عفونی کنید.)
2. تلفن همراه خود، دسته کلید، سوئیچ اتومبیل، کیف پول و دیگر وسایل همراه خود را ابتدا با دستمال مرطوب آغشته به الکل ۷۰ درصد به طور کامل ضد عفونی کرده و روی دستمال کاغذی خشک دیگری بگذارید. (در صورت استفاده از قاب محافظ، قاب محافظ را خارج کرده و هردوی گوشی و قاب محافظ را به طور کامل ضدعفونی کنید.)
3. لباس های بیرون خود را دربیاورید و در مکانی به دور از لباس های منزل و دیگر وسایل خانه آویزان کنید.
4. مجدد به دستشویی رفته و دست خود را به طور کامل بشویید.
5. در این مرحله می توانید لباس منزل خود را بپوشید. اکنون محیط خانه شما امن می باشد و به شرط دست نزدن به صورتتان، می توانید از گوشی همراه خود استفاده کنید.
6. دست خود را قبل، در حین و بعد از تهیه غذا، قبل از خوردن غذا و بعد از استفاده از توالت بشویید. فراموش نکنید تحت هیچ شرایطی و در هیچ ساعت روز و در هیچ مکانی به صورت خود (چشم، بینی و دهان) دست نزنید.
7. تمام سطوح پر تماس خانه و محل کار را هر روز با اسپری تمیز کننده بشویید. (از جمله: پیشخوان، رومیزی، میز کار، وسایل
   حمام و توالت، تلفن ها، کیبورد، تبلت و میز کنار تخت، دستگیره های درها.)

هنگام خروج از منزل
موارد ذیل را هنگام خروج از منزل کنترل کنید:

• آیا الزاماً بایستی از خانه خارج شوم؟
• آیا محلول الکلی ۷۰ درصد با خود برداشته ام؟
• آیا با خود دستکش به همراه دارم؟
• آیا ماسک در صورت ضرورت به همراه دارم؟
• همچنین به نکات زیر توجه داشته باشید:
  1. در صورت داشتن نشانه های تب و سرفه ازخانه خارج نشوید.
  2. در صورت داشتن نشانه های تب و سرفه و ضرورت خروج از خانه حتماً ماسک بزنید.
  3. چندین عدد دستمال کاغذی تمیز و تا شده داشته باشید.

آسانسور

1. هرگز دکمه آسانسور را با انگشتان و دست خود لمس نکنید.
2. . دکمه های آسانسور آپارتمان روزی چندین بار با الکل ۷۰ درصد یا بالاتر و یا هیپوکلریت ۵ درصد (یک لیوان وایتکس و ۹ لیوان آب) ضد عفونی گردد و دکمه های آسانسور را مستقیماً لمس نکنید.
3. سعی کنید در آسانسور به دفعات زیاد سوار نگردید و فاصله یک متر را رعایت کنید.
4. اگر طبقات پایین تر هستید که به نظرتان می توانید بدون آسانسور تردد کنید، از آسانسور استفاده نکنید.
5. اگر محلول ضد عفونی نداشتید می توانید یک بسته دستمال کاغذی در کنار پانل دکمه ها بچسبانید و در کنار آن بر روی کاغذ بنویسید که برای فشار دادن دکمه های آسانسور و نیز باز و بسته کردن درب آسانسور از دستمال کاغذی استفاده نمایید.
6. یک سطل زباله درپوش دار نیز در داخل اسانسور بگذارید که پس از استفاده از دستمال کاغذی، آن را به درون سطل بیاندازید.
7. یک نفر مسئول باشد که هر روز وجود دستمال کاغذی را کنترل و تخلیه سطل زباله را داوطلبانه به عهده بگیرد.

خودروی شخصی

1. حتی الامکان از دستکش استفاده کرده و پس از پیاده شدن دستکش را طوری از دستتان خارج کنید که هیچ جای بدنتان با قسمت رویی دستکش که در تماس با بیرون بوده است، تماس پیدا نکند.
2. هنگام سوار شدن به اتومبیل دستگیره ها را با الکل ۷۰ درصد یا بالاتر و یا هیپوکلریت ۵ درصد (یک لیوان وایتکس و ۹ لیوان آب) ضد عفونی کنید.
3. هنگام سوار شدن به اتومبیل خود، فرمان، دنده و ترمز دستی را با الکل ۷۰ درصد یا بالاتر و یا هیپوکلریت ۵ درصد (یک لیوان وایتکس و ۹ لیوان آب) ضد عفونی گردد.
4. هنگام سوار شدن به اتومبیل خود، آیینه جلو راننده را با با الکل ۷۰ درصد یا بالاتر و یا هیپوکلریت ۵ درصد (یک لیوان وایتکس و ۹ لیوان آب) ضدعفونی نمایید.
5. از عدم آلوده بودن محل گذاشتن کیف پول، گوشی و عینک خود اطمینان حاصل نمایید.
6. سوئیچ خودرو خود را پس از حضور درخانه با الکل ۷۰ درصد ضد عفونی کنید.

نکاتی که در هنگام مسافرت باید رعایت کرد

1. به عنوان یک اصل کلی، کلیه مسافرت های خود را لغو نمایید.
2. در صورت داشتن تب و سرفه مطلقاً مسافرت نکنید.
3. در صورت داشتن تب، سرفه و تنگی نفس حتماً با پزشک و یا مراکز بهداشتی-درمانی تماس گرفته و آنان را در جریان مسافرت قبلی خود بگذارید.
4. از تماس مستقیم با افراد دارای تب و سرفه خوداری کنید.
5. مکرراً دست های خود را با آب و صابون یا محلول های ضد عفونی کننده حاوی الکل ۷۰ درصد شست و شو دهید.
6. از لمس چشم، بینی و دهان خود، جدا خودداری کنید.
7. حتماً به همراه خود دستمال کاغذی تمیز داشته باشید.
8. در صورت سرفه و عطسه حتماً از دستمال کاغذی استفاده کنید و در یک نایلون پلاستیکی و یا محفظه درب دار بیاندازید.
9. در صورت سرفه و یا عطسه و نداشتن دستمال کاغذی در دست، بلافاصله آرنج خودتان را تا کنید و در فاصله بین بازو و ساعد دست خود سرفه و یا عطسه کنید.
10. در صورت استفاده از ماسک اطمینان داشته باشید که دهان و بینی شما را به طور کامل بپوشاند.
11. بلافاصله بعد از هر سرفه ماسک خود را درآورده و در یک پوشش پلاستیکی قرار داده و دستان خود را بشویید.
12. در حین سفر و داشتن علائم تب و سرفه حتماً مهمانداران هواپیما، اتوبوس و یا قطار را مطلع کنید.
13. در طول مسافرت حتماً از غذاهای پخته شده استفاده کنید.
14. در طول مسافرت از تماس نزدیک با حیوانات خوداری کنید.
15. در حین مسافرت از لمس میله های اتوبوس و صندلی ها چه در اتوبوس، چه در هواپیما و چه در قطار خودداری کنید.
16. حتی الامکان از پذیرایی های هواپیما، اتوبوس و قطار استفاده نکنید.
17. برای خود بطری آب اختصاصی در یک کیف داشته باشید.
18. استفاده از سیگار، خود یک عامل آلوده کننده خواهد بود.
19. حتماً دستکش به دست کنید.
20. کارت پرواز، بلیط اتوبوس و بلیط قطار می تواند آلوده به ویروس باشد.
21. در طول مسافرت از دریافت پول خرد خودداری و پیشنهاد دهید به صندوق صدقات واریز گردد.
22. مطلقاً به صورت خود و به خصوص بینی، چشم و دهان خود در حین مسافرت دست نزنید.
23. برای پرداخت وجه در طول سفر، از دریافت کننده وجه بخواهید اجازه دهد خودتان کارت را در دستگاه کارتخوان بکشید و ایشان نیز خودشان مبلغ و رمز کارت را وارد نماید.
24. کارت عابر بانکی را که استفاده نمودید در یک دستمال کاغذی بپیچید و سپس در جیبتان بگذارید تا در اولین فرصت آن را ضدعفونی نمایید و سپس در کیف خود قرار دهید.

نکاتی که در مهمانی ها باید رعایت کرد

سعی کنید حتی الامکان از رفتن به مهمانی ها و شرکت در تجمع های گروهی اجتناب نمایید. در صورت حاضر شدن در چنین موقعیتی نکات زیر را رعایت کنید:

1. سعی نمایید که مراسم ها و برنامه های دید و بازدید خانوادگی از قبل برنامه ریزی شده را با رعایت اصول اخلاقی و با تأکید بر اپیدمی کرونا کنسل نمایید.
2. سعی نمایید به جای مراجعات حضوری جهت گفت و گوهای خانوادگی یا همسایگی و یا دوستانه از تلفن یا شبکه های اجتماعی استفاده نمایید.
3. در صورت ضرورت جهت حضور در منزل نزدیکان مانند پدر و مادر سعی کنید موارد زیر را رعایت کنید.
4. از سلامت عمومی اعضای خانواده میزبان و یا افراد مهمان در منزل خودتان مطمئن شوید که حداقل علائم سرماخوردگی یا آنفلوانزا نداشته باشند.
5. به صورت کاملاً محترمانه و با تأکید بر اهمیت اپیدمی کرونا در مورد رعایت اصول بهداشت فردی توسط اعضای خانواده میزبان و یا مدعو و نیز گندزدایی مکرر محیط خانه مطمئن شوید.
6. به صورت کاملاً محترمانه و با تأکید بر اهمیت اپیدمی کرونا از مدعوین بخواهید که بلافاصله بعد از ورود به منزل قبل از تماس محیطی، بین فردی و نشستن، دست هایشان را با آب و صابون بشویند.
7. به صورت کاملاً محترمانه و با تأکید بر اهمیت اپیدمی کرونا اگر مهمان هستید بلافاصله بعد از ورود به منزل میزبان و قبل از تماس محیطی و نشستن، دست هایتان را با آب و صابون بشویید.
8. در هر دو شرایط بالا بعد از در آوردن لباس ها و گذاشتن آنها در جایی جداگانه و به دور از تماس با لباس های دیگر مجدداً دست ها شسته شوند.
9. در صورت مشاهده عدم رعایت اصول بهداشت فردی و بهداشت پخت و پز توسط میزبان قبل از هر گونه خوردن و آشامیدن با آوردن عذر و بهانه فردی مجلس یا منزل میزبان را ترک نمایید.
10. اگر با میزبان راحت نیستید سعی نمایید از مصرف مواد غذایی خام و نیم پز خودداری نمایید.
11. از خوردن مواد غذایی که نیازمند تهیه مستقیم با دست و بدون نیاز به پخت با حرارت اجاق گاز است (مانند سالاد و یا انار
    دانه دانه شده) اجتناب نمایید.
12. سعی کنید مواد غذایی مانند سوپ و آش که هنگام آوردن به میز غذا داغ و پرحرارتند و امکان تماس دست با آن ها نیست میل کنید.
13. سعی نمایید از نان های بسته بندی نشده که احتمال تماس دستی وجود دارد استفاده نکنید.
14. دوباره تأکید می گردد حتی الامکان از خوردن مواد غذایی که احتمال تماس دست فرد دیگری بعد از پخته شدن آن وجود دارد اجتناب نمایید.

نکاتی که باید در مراجعه به غذاخوری ها رعایت کرد

سعی کنید حتی الامکان به رستوران ها و کافی شاپ ها مراجعه نکنید. در صورت اضطرار حتماً موارد زیر را رعایت کنید:

1. از سلامت کارکنان رستوران و کافی شاپ مطمئن شوید که حداقل علائم سرماخوردگی یا انفلوانزا نداشته باشند.
2. از پذیرش و مدیریت در مورد رعایت اصول بهداشت فردی توسط کارکنان و نیز گندزدایی مکرر محیط سوال نمایید تا مطمئن شوید.
3. از سفارش مواد غذایی که نیازمند تهیه مستقیم با دست و بدون نیاز به پخت با حرارت اجاق گاز است اجتناب نمایید.
4. از سفارش مواد غذایی خام بدون بسته بندی صنعتی مانند سالاد اجتناب کنید.
5. سعی کنید مواد غذایی مانند سوپ و آش که هنگام آوردن به میز غذا داغ و پر حرارتند و امکان تماس دست با آن نیست سفارش دهید.
6. سعی نمایید حتماً از نان های بسته بندی شده یک نفره استفاده نمایید.
7. سعی نمایید از وسایل سرو غذا مانند قاشق و چنگال و نیز بشقاب یکبار مصرف بسته بندی شده استفاده نمایید.
8. در صورت نبود وسایل سرو غذای یکبار مصرف بسته بندی شده می توانید درخواست نمایید که خودتان یکبار دیگر وسایل مورد استفاده خودتان مانند قاشق و لیوان را شخصاً شستشو دهید.
9. بعد از ورود به رستوران حتماً دست های خود را با آب و صابون بشویید.
10. بعد ازسفارش غذا و پرداخت هزینه یا تهیه رسید پرداخت غذا مجداً دست های خود را شسته و خشک نمایید و هنگام جابجایی صندلی جهت نشستن حتماً از دستمال کاغذی استفاده نمایید.
11. درخواست نمایید تا سفره یکبار مصرف تمیز و دست نخورده بیاورند و خودتان روی میز باز نمایید تا در صورت برخورد وسایل و مواد غذایی با سفره احتمال آلودگی وجود نداشته باشد.
12. دوباره تأکید می گردد حتی الامکان از خوردن مواد غذایی که احتمال تماس دست فرد دیگری بعد از پخته شدن آن وجود دارد اجتناب نمایید.
13. برای پرداخت وجه مواد غذایی، از دریافت کننده وجه بخواهید اجازه دهد خودتان کارت را در دستگاه کارتخوان بکشید و ایشان نیز خودشان مبلغ و رمز کارت را وارد نماید.
14. از دست زدن به قسمت داخلی دستمال کاغذی که در آن عطسه یا سرفه کرده اید خودداری کنید.

توصیه های بهداشتی برای رانندگان

1. از دست دادن و روبوسی کردن با یکدیگر و مسافرین خودداری شود.
2. شستن مرتب دستها با آب و صابون (طبق دستورالعمل) و یا استفاده از مواد ضدعفونی کننده بر پایه الکل، قبل از دست زدن به دهان، بینی و چشم و بعد از دست زدن به سطوح و اشیاء و همچنین بعد از دستشویی و قبل از دست زدن به غذا ضروری می باشد.
3. از خوردن غذا در محیط های عمومی پایانه از جمله سالن تهیه بلیط، ترانزیت و نظایر آن و همچنین خوردن غذاهای آماده تا حد امکان اجتناب کرده و از مواد غذایی به صورت کاملا پخته استفاده کنید.
4. در صورت مشاهده علایم سرماخوردگی استراحت کرده و از ماسک با نحوه صحیح استفاده کنید و در صورت شدید شدن علایم به مراکز درمانی مراجعه شود.
5. افراد بیمار، تا زمان رسیدن آمبولانس یا انتقال به مراکز درمانی، حتی الامکان در یک مکان جدا از سایرین نگه داشته شوند.
6. نیروهای خدماتی در هنگام نظافت باید از لباس حفاظتی، ماسک، چکمه و دستکش استفاده نمایند.
7. ناخنها به طور مرتب کوتاه نگه داشته شود.
8. برای ثبت حضور و غیاب ترجیحا از سیستم تشخیص چهره استفاده شود.
9. برای تماس با دکمه های آسانسور، لب تاپ، تبلت، صفحه کلید کامپیوتر، گوشی تلفن، موبایل و دستگیره در و نظایر آن از
   دستکش و یا از دستمال کاغذی استفاده شود.
10. استفاده از دستمال کاغذی هنگام عطسه یا سرفه کردن (در صورتیکه دستمال وجود نداشت از قسمت داخلی آرنج موقع
    سرفه و عطسه استفاده کنید) ضروری می باشد.
11. از دستمال مشترک برای تمیز کردن میز و صندلی و سایر وسایل نظافت شخصی استفاده نمایند.
12. استفاده از لباس کار شخصی برای شاغلین ملبس به لباس کار به ویژه در انبار داری و حمل و نقل کالا موردتوجه قرار گیرد.
13. شاغلینی که مسئول جابجایی مسافران سالمند و یا معلول و نیازمند میباشند استفاده از ماسک و دستکش نبایستی فراموش شود.
14. شاغلینی که در جابجایی مسافر و بار دخالت دارند از گرفتن هرگونه وجه و یا کالا به دلیل احتمال آلوده بودن به ویروس کرونا خودداری نمایند.
15. کلیه شاغلینی که از وسایل جابجایی و انتقال مسافر و یا بار استفاده میکنند از تماس مستقیم دست با بار، مسافر و یا وسیله حمل جابجایی خودداری نمایند.
16. کلیه شاغلین هر قسمت، در قسمت های خود مشغول انجام وظیفه بوده و از تردد بی مورد در زمان کاری خودداری نمایند.

توصیه های بهداشتی برای مسافران و مراجعه کنندگان

1. شستن مرتب دستها با آب و صابون (طبق دستورالعمل) و یا استفاده از مواد ضدعفونی کننده بر پایه الکل، قبل از دست زدن به دهان، بینی و چشم و بعد از دست زدن به سطوح و اشیاء و همچنین بعد از دستشویی و قبل از دست زدن به غذا ضروری می باشد.
2. از خوردن غذا در محیط های عمومی پایانه از جمله سالن تهیه بلیط، ترانزیت و نظایر آن و همچنین خوردن غذاهای آماده تا حد امکان اجتناب کرده و از مواد غذایی به صورت کاملا پخته استفاده کنید.
3. در صورت مشاهده علایم سرماخوردگی استراحت کرده و از ماسک با نحوه صحیح استفاده کنید و در صورت شدید شدن علایم به مراکز درمانی مراجعه شود.
4. افراد بیمار، تا زمان رسیدن آمبولانس یا انتقال به مراکز درمانی، حتی الامکان در یک مکان جدا از سایرین نگه داشته شوند.
5. ناخن ها به طور مرتب کوتاه نگه داشته شود.
6. برای تماس با دکمه های آسانسور، لب تاپ، تبلت، صفحه کلید کامپیوتر، گوشی تلفن، موبایل و دستگیره در و نظایر آن از دستکش و یا از دستمال کاغذی استفاده شود.
7. استفاده از دستمال کاغذی هنگام عطسه یا سرفه کردن (در صورتیکه دستمال وجود نداشت از قسمت داخلی آرنج موقع
   سرفه و عطسه استفاده کنید) ضروری می باشد.
8. از دستمال مشترک برای تمیز کردن میز و صندلی و سایر وسایل نظافت شخصی استفاده نمایند.
9. مسافران جهت جابجایی کیف، ساک همراه تا حد امکان از نیروهای خدماتی استفاده کنند.
10. مسافران از دست زدن غیر ضروری به سطوح و اشیا در ترمینال و پایانه خودداری نماید.
11. مسافران ورودی به محض ورود در صورت داشتن علایم بیماری عفونی و یا سابقه به پایگاه بهداشتی مرزی اطلاع رسانی نمایند.
12. رانندگان ماشین های مسافربری و باربری از تردد و رفت و آمد غیر ضروری در داخل پایانه خودداری نمایند.
13. رانندگان از تبادل پول جهت مبادلات تا حد امکان خودداری نموده و از سیستم مجازی و الکترونیکی بهره مند شوند.
14. مراجعه کنندگان نیز ضمن رعایت فاصله با افراد دیگر، از دستکش و ماسک نیز در طول زمان حضور در پایانه استفاده نمایند.
15. مراجعه کنندگانی که به منظور استقبال بستگان در پایانه حضور پیدا کردند از دست دادن و روبوسی کردن خودداری نمایند و در هنگام صحبت کردن فاصله حداقل یک متر رعایت کنند.
16. مراجعه کنندگان از تردد بی مورد و غیر ضروری در پایانه خودداری نمایند.
17. از استعمال دخانیات به دلیل تاثیر آن بر تضعیف سیستم ایمنی بدن و مستعد نمودن افراد در ابتلا به ویروس خودداری نمایند. به ویژه در فضاهای عمومی از استعمال دخانیات خودداری نمایند.
18. کلیه مراکز تهیه، توزیع و طبخ موادغذایی و اماکن عمومی از دستورالعمل ابلاغی مرتبط تبعیت نمایند.
19. سرو نمک، فلفل، سماق و آب آشامیدنی ترجیحا در بسته بندی های یکبار مصرف انجام گیرد.
20. مواد غذایی سلف سرویس های پایانه ها قبل از سرو باید دارای پوشش بهداشتی باشند.
21. در صورت سرو غذا در رستوران ها و یا بوفه های پایانه استفاده از ظروف یکبار مصرف مناسب ضروری میباشد.
22. عرضه مواد غذایی روباز در تمامی پایانه های فعال ممنوع میباشد.
23. از عرضه مواد غذایی آماده به مصرف و خطرناک ازجمله انواع غذای آماده نظیر ساندویج، سیب زمینی و تخم مرغ آب پز و نظایر آن در داخل و حاشیه و اطراف پایانه جلوگیری شود.

نکاتی که در مراجعه به آرایشگاه باید رعایت کرد:

1. در شرایط همه گیری و شیوع بیماری کرونا از رفتن به اماکن عمومی مثل آرایشگاه ها خودداری کنید.
2. در صورت رفتن به آرایشگاه، ماسک و دستکش و ژل الکلی به همراه داشته باشید.
3. با خود حوله شخصی ببرید و فقط از آن استفاده کنید.
4. به هیچ وجه از حوله های موجود در آرایشگاه استفاده نکنید.
5. از هدبند یا موبند شخصی خودتان در آرایشگاه استفاده کنید.
6. از پیشبند شخصی خودتان در آرایشگاه استفاده کنید.
7. حوله، هدبند و سایر وسایل شخصی خودتان را داخل کیسه پلاستیک با درب گره زده قرار دهید.
8. بلافاصله بعد از برگشتن از آرایشگاه، حوله و سایر وسایل شخصی همراه خود را با آب گرم و صابون بشویید.
9. در زمان حضور در آرایشگاه حتما ماسک بزنید.
10. از آرایشگر خود بخواهید حتما ماسک روی دهان و بینی خود داشته باشد.
11. در داخل آرایشگاه از دستکش یکبار مصرف استفاده کنید.
12. هرگز دست خود را به صورتتان نزنید.
13. قبل از ورود به آرایشگاه یا بلافاصله بعد از ورود، دست های خود را با آب و صابون بشویید یا با مواد ضدعفونی کننده الکلدار تمیز کنید.
14. اگر حضورتان در آرایشگاه طولانی شد، حداقل هر نیم ساعت یکبار دستانتان را با آب و صابون بشویید یا با مواد ضدعفونی کننده الکل دار تمیز کنید.
15. محترمانه از آرایشگر خود خواهش کنید بعد از پایان کار شما، دستانش را با آب و صابون بشوید یا با مواد ضدعفونی کننده الکل دار تمیز کند.
16. در طول مدت حضور در آرایشگاه، فاصله حداقل یک متری را از سایر افراد حفظ کنید.
17. از دست زدن به سطوح مختلف (صندلی، میز، پیشخوان، دیوار، دستگیره ها و…) خودداری کنید.
18. در صورت استفاده از آلبوم های عروسی، مدل مو، رنگ مو مجله ای در آرایشگاه، حتما از دستکش یکبار مصرف استفاده کنید و بعد از اتمام کار، دستکش را داخل سطل زباله درب دار بیندازید.
19. در صورت استفاده از آسانسور، درب و دکمه های آسانسور را مستقیما با دست لمس نکنید.
20. حوله و وسایل شخصی خود را بر روی سطوح آرایشگاه قرار ندهید.
21. ترجیحا از موچین، قیچی، شانه و برس شخصی خودتان استفاده کنید، در غیر اینصورت از آرایشگرتان بخواهید قبل از شروع کارش آنها را در حضور شما با مواد الکلی ضدعفونی نماید.
22. زمان حضورتان در آرایشگاه را به حداقل ممکن برسانید.
23. از هرگونه کاشت ناخن، مژه و… در این مدت خودداری کنید.
24. از هر گونه تزریق در آرایشگاه خودداری کنید.
25. در صورت عطسه و سرفه جلوی دهان خود را با دستمال کاغدی بگیرید و یا داخل آرنج خود عطسه و سرفه کنید.
26. دستمال کاغذی که در آن عطسه یا سرفه کرده اید را تا کرده و داخل کیسه ای که به همراه دارید گذاشته، درب آن را گره بزنید و درون کیسه زباله درب دار بیندازید.
27. از دست زدن به قسمت داخلی دستمال کاغذی که در آن عطسه یا سرفه کرده اید خودداری کنید.
28. سعی کنید تا پایان دوره همه گیری بیماری کرونا از رفتن به آرایشگاه خودداری کنید و آن را به زمان دیگری موکول نمایید.

نکاتی که کارکنان ادارات باید رعایت کنند:

1. در صورت داشتن تب و سرفه مطلقا سرکار نروید.
2. در صورت امکان از دستکش لاتکس در محیط کار استفاده کنید.
3. هرگز صورت خود و بخصوص چشم ها، بینی خود را لمس نکنید.
4. از مواد ضدعفونی کننده و الکل ۷۰ درصد و بالاتر در محل کار خود استفاده کنید و در اختیار دیگران نیز قرار دهید.
5. تمام سطوح پر تماس محل کار را هر روز با الکل ۷۰ درصد ضد عفونی کنید. (از جمله: پیشخوان، رومیزی، میز کار، تلفن ها، کیبورد، تبلت و دستگیره های درها)
6. تا حد امکان رعایت فاصله ۲ متر را با همکاران خود داشته باشید.
7. تا حد امکان از لمس اشیا و وسایل مشترک خودداری نمایید.
8. تا حد امکان از تلفن مشترک استفاده نکنید.
9. از تهویه مناسب محل کار خود اطمینان داشته باشید.
10. تا حد امکان بصورت الکترونیک، تلفنی و بدون ملاقات حضوری کار خود را انجام دهید.
11. از ایجاد شرایط ازدحام در محل کار خود ممانعت بعمل آورید.
12. در صورت داشتن عطسه و سرفه از ماسک استفاده نمایید.
13. مکررا وسایل و سطوح محیط کار را با الکل ۷۰ درصد و بالاتر ضدعفونی کنید.
14. مکررا دست های خود را بشویید.
15. از خوردن صبحانه مشترک خودداری نمایید.
16. تا حد امکان از لیوان و وسایل شخصی استفاده نمایید.
17. از دست زدن به قسمت داخلی دستمال کاغذی که در آن عطسه یا سرفه کرده اید، خودداری کنید.

نکات آموزشی پیشگیری از کرونا برای رانندگان تاکسی ها

1. در صورت داشتن تب و سرفه مطلقا سرکار نروید.
2. در صورت امکان از دستکش لاتکس استفاده کنید.
3. هرگز صورت خود و بخصوص چشم ها، بینی و صورت خود را لمس نکنید.
4. از مواد ضدعفونی کننده و الکل ۷۰ درصد برای ضدعفونی کردن سطوح مختلف تاکسی استفاده کنید و در اختیار مسافرین نیز قرار دهید.
5. تمام سطوح پر تماس تاکسی را هر روز با الکل ۷۰ درصد ضدعفونی کنید.
6. در صورت داشتن عطسه و سرفه از ماسک استفاده نمایید.
7. تا حد امکان از گرفتن اسکناس و سکه و تحویل آن به مشتری خودداری کنید.
8. دست های خود را مکررا بشویید.
9. تا حد امکان از ماسک استفاده کنید.
10. دستگیره های درب تاکسی را مکررا با الکل ۷۰ درصد و بالاتر ضدعفونی کنید.

نکاتی که برای پیشگیری از کرونا در مراجعه به بانک باید رعایت گردد

1. سعی کنید حتی الامکان به بانک ها مراجعه نکنید و کارهای بانکی را تا حد امکان با برنامه بانکی نصب شده بر روی گوشی خودتان انجام دهید تا نیاز به مراجعه حضوری به بانک را به حداقل برسانید.
2. در صورت نیاز، اگر با قصد مراجعه به بانک از منزل خارج شدید حتما با خودتان حداقل یک عدد دستکش یکبار مصرف به همراه ببرید.
3. قبل از ورود به بانک کاملا هوشیار باشید و به هیچ چیز دست نزنید. ابتدا در یکی از دستان دستکش یکبار مصرف را بپوشید و سپس با دست دستکش دار دستگیره درب وروی را برای ورود لمس کنید تا وارد بانک شوید.
4. با دست دستکش دار اقدام به استفاده از پانل دکمه های دستگاه دریافت نوبت نمایید و نوبت خود را دریافت کنید.
5. در صورت نیاز به در نوبت ایستادن، حتما فاصله حداقل یک و نیم متری را از دیگران رعایت کنید. اگر سالن انتظار خیلی شلوغ نیست بر روی صندلیی بنشینید که دورترین فاصله را از دیگر افراد حاضر داشته باشد.
6. اگر خیلی شلوغ است سعی کنید بصورت ایستاده در جایی که دورترین فاصله را از دیگران دارید بایستید.
7. تا حد امکان سعی کنید به اشیا داخل بانک (مانند میز و صندلی، پیشخوان، خودکار، استامپ و…) نزنید مگر در موارد اضطراری. مانند موارد زیر:
   • اگر ناچار شدید از خودکار استفاده کنید حتما با دست دستکش دار خودکار را بردارید و استفاده کنید اگر دستکش نداشتید با یک دستمال کاغذی خودکار را بردارید و استفاده نمایید.
   • اگر ناچار شدید از استامپ استفاده نمایید حتما بلافاصله اگر محلول ضدعفونی در اطرافتان بود انگشتانتان را ضدعفونی نمایید در غیر این صورت با دستمال کاغذی کامل انگشت خود را پاک کنید و بعد در اولین فرصت و نزدیک ترین مکان اقدام به شتستشوی دست خود با آب و صابون نمایید.
   • اگر پول نقد دریافت کردید به هیچ وجه آن را مستقیم لمس نکنید. از تحویل دار بانک بخواهید پول را با دستگاه برای شما شمارش نماید و سپس با دست دستکش دار پول را در کیف و یا کیسه همراهتان بگذارید. اگر دستکش همراه تان نبود از دستمال کاغذی برای برداشتن اسکناس ها استفاده نمایید.
8. در نهایت پس از اتمام کار بانکی و خروج از بانک، دستکش را طوری از دستتان خارج کنید که هیچ جای بدنتان با قسمت
   رویی دستکش که در تماس با دستگاه قرار گرفته است تماس پیدا نکند.
9. بلافاصله دستکش را در اولین سطل زباله نزدیک خودتان (ترجیحا سربسته) بیاندازید.
10. از هر دستکش یکبار مصرف فقط یکبار استفاده نمایید.
11. در طول حضور در بانک و بعد از آن به هیچ وجه صورت خودتان را لمس نکنید.
12. بعد از خروج از بانک در اولین فرصت و نزدیک ترین مکان اقدام به شستشوی دست خود با آب و صابون به مدت ۴۰ ثانیه نمایید.
13. از دست زدن به قسمت داخلی دستمال کاغذی که در آن عطسه یا سرفه کرده اید خودداری کنید.

نکات مهم در خصوص مراقبت از سالمندان در برابر بیماری کرونا:

شدت علائم بیماری در سالمندان
سالمندان می توانند علائم بیماری را با درجات و شدت های مختلفی نشان دهند. سالمندان در مقایسه با جوانان و میانسالان از ظرفیت های حیاتی به نسبت پایین تری برخوردارند و در رویارویی با مشکلات سلامتی اغلب ضعیف تر هستند. باید به یاد داشت که علائم و نشانه های بیماری در سالمندان می توانند با گروه های سنی دیگر متفاوت و کاملا غیر اختصاصی باشد.

علائم شایع و اقدامات لازم
در اغلب بیماران، تب اولین نشانه بیماری است و در حدود نیمی از آنها تب با درجات بالا دیده می شود. اما باید توجه داشت که در حدود یک چهارم از بیماران هم، تب گزارش نشده است و این حالت در سالمندان، با توجه به نقص نسبی سیستم ایمنی، محتمل تر است.
سرفه، تنگی نفس یا دشواری در تنفس، احساس سنگینی یا درد در قفسه سینه، خستگی و گاهی درد عضلانی، از جمله علامت های
شایع دیگر هستند. در برخی از بیماران، به ویژه سالمندان ممکن است شواهد درگیری سیستم قلبی-عروقی، دستگاه گوارش (بی اشتهایی، تهوع، استفراغ و دل درد) و یا سیستم عصبی (گیجی، تغییر سطح هوشیاری، هذیان گویی و …) نیز دیده شود. در صورت بروز هر یک از این علائم، لازم است سالمند توسط پزشک معاینه و در صورت لزوم برای انتقال به بیمارستان اقدام شود.
میانگین فاصله زمانی بین شروع علائم تا بروز تنگی نفس و یا علائم قابل توجه به طور متوسط حدود ۷ روز (متغیر بین ۱ تا ۲۰ روز) گزارش شده است. سردرد، اسهال، خلط خونی، آبریزش بینی و سرفه خلط دار نیز از سایر علائم احتمالی هستند.
در مرحله خفیف بیماری، علائم معمولا بعد از یک هفته فروکش می کند، درصورتی که در موارد شدید، احتمال بروز نارسایی تنفسی پیش رونده، ناپایدار شدن علایم حیاتی از جمله افت فشارخون وجود دارد. موارد منجر به مرگ ناشی از بیماری کرونا اغلب در افراد میانسال و سالمند و یا افراد با سابقه بیماری های زمینه ای (مثل سابقه جراحی برای سرطان، سیروز کبدی، بیماری ریوی، فشارخون بالا، بیماری عروق کرونری قلب، دیابت، اختلالات مزمن کلیوی، هر گونه نقص ایمنی و بیماری پارکینسون) دیده شده است.
به طور کلی سرعت پیشرفت بیماری و میزان مرگ ناشی از آن در سالمندان، بیشتر از سایر گروه های سنی است.

نکاتی برای مراکز نگهداری و مراقبت از سالمندان
کارکنان مراکز نگهداری و مراقبت از سالمندان باید توجه داشته باشند در صورت بروز هر یک از موارد ذکر شده فوق، فرد مشکوک را با رعایت نکات زیر در اتاقی جداگانه ایزوله کنند:

• اقدامات احتیاطی استاندارد تماسی و قطره ای (droplet) در مواجهه با بیمار رعایت شود.
• مراتب به پزشک مرکز اطلاع رسانی شود.
• بیمار توسط پزشک ویزیت و درصورت لزوم طبق دستورالعمل به مراکز درمانی منتقل شود.
• در صورت نیاز به احیاء قلبی-ریوی در بیماران مشکوک/محتمل/قطعی بیماری کرونا، در صورت وجود ملزومات و استانداردهای انجام احیاء قلبی-ریوی (وجود ترالی ویژه احیاء، حضور متخصص بیهوشی یا طب اورژانس)، همه اقدامات شامل انتوباسیون و ماساژ قلبی در اتاق ایزوله و با رعایت احتیاط های هوابرد انجام شود.

انتقال سالمند بیمار به منزل
مجوز ترخیص از بیمارستان برای بیمار سالمند که می خواهد در منزل مراقبت شود باید حتما توسط پزشک معالج در بیمارستان، صادر
شود.
بیماران با علائم خفیف بدون وجود علائم هشدار دهنده (مانند تنگی نفس یا مشکل در تنفس، افزایش ترشح: منظور خلط یا خونریزی)، بدون تغییر در وضعیت روانی (منظور گیجی یا بی حالی) و بدون سابقه بیماری های مزمن مانند بیماری های قلبی یا ریوی، نارسایی کلیوی و یا شرایط نقص ایمنی که فرد را در معرض خطر ابتلا به بیماری قرار می دهند، می توانند در محیط خانه مورد مراقبت قرار گیرند؛ که همان اصول مراقبت کلی بیماران مبتلا، از جمله لزوم استفاده دائمی از ماسک توسط بیمار، در مورد این بیماران نیز بایستی اعمال شود. پرسنل مراقبت های بهداشتی باید وضعیت بهداشتی بیمار را از نظر پیشرفت علائم از طریق تماس تلفنی و در صورت امکان، با مراجعه حضوری به صورت روزانه بررسی نمایند و آموزش های لازم را بر اساس دستورالعمل به بیمار و خانواده ارائه دهند.

آیا بعد از بهبود بیماری، ریه فرد مبتلا آسیب پذیرتر از دیگران خواهد بود؟

با توجه به شواهد به دست آمده تا کنون احتمال می رود که پس از بهبودی، این بیماری عوارض ریوی جدی از خود بر جای نگذارد.
لازم به ذکر است که تحقیقات همچنان در سطح جهانی در حال انجام است و به محض در دسترس بودن اطلاعات جدید در خصوص عوارض بلند مدت احتمالی بیماری کرونا، این اطلاعات ارائه خواهند شد.

چه کسانی کرونا نمی گیرند؟

عامل بیماری کرونا در تمامی گروه های سنی میتواند بیماری زا باشد و بر خلاف تصور عموم، احتمال ابتلای کودکان نیز وجود دارد اما شدت بیماری در کودکان غالبا بسیار خفیف است. عوارض جدی بیماری معمولا در افراد مسن و یا مبتلا به بیماری های زمینه ای دیده می شود.

توصیه های لازم برای پرستاران و پزشکان مراکز تشخیص و درمان سرطان

در همه شرایط، لازم است سود و زیان هر نوع مداخله تشخیصی یا درمانی در شرایط کنونی به خود بیمار (و در صورت رضایت وی به خانواده بیمار) توسط پزشک یا تیم درمانگر توضیح داده شود. جهت شروع یا ادامه اقدامات تشخیصی یا درمانی برای هر بیمار به صورت فردی (Individual)، لازم است تصمیم گیری و برنامه ریزی برای قدم بعدی به صورت تصمیم گیری گروهی و مشترک (Shared Decision Making) صورت گیرد.
لازم است خدماتی که جنبه غربالگری دارند در شرایطی که فرد خدمت گیرنده، علامت دار نیست، به تعویق بیافتند.

جراحی

1. با لحاظ کردن همه موارد ذکر شده در بندهای بالا، لازم است جراحی های علاج بخش (Curative) در صورتی که سود حاصل از آنها بسیار بالاتر از زیان احتمالی ناشی از عفونت کورونا و یا تعویق درمان باشد، به روال معمول برنامه ریزی و انجام گردد اما ملاحظات مرتبط با عفونت های پس از جراحی با دقت بیشتری در نظر گرفته شود.
2. . با لحاظ کردن همه موارد ذکر شده در بندهای بالا، در خصوص جراحی های تسکینی (Palliative) در صورتی که درمان جایگزین کم خطرتری وجود داشته باشد و کیفیت زندگی و بقای بیمار به مخاطره نیفتد، تعویق آن توسط پزشک درمانگر و با در نظر گرفتن ملاحظات بیمار، مد نظر قرار گیرد.

توصیه هایی در خصوص پیگیری بیماران و روند شیمی درمانی و رادیوتراپی

1. لازم است تمهیدات لازم برای به تعویق انداختن ویزیت هایی که به منظور پیگیری معمول (Routine Follow Up) بیماران مبتلا به سرطان برنامه ریزی شده است یا درخواست ارزیابی های پاسخ به درمان (با تصویربرداری ها و غیره) در شرایطی که بیمار به لحاظ بالینی مشکل خاصی ندارد، در نظر گرفته شود.
2. در شرایطی که به لحاظ علمی و سطوح شواهد (Level of Evidence) و توصیه (Level of Recommendation)، در خصوص سودمندی درمان های رادیوتراپی و شیمی درمانی، تردید وجود دارد از ادامه تجویز آنها یا شروع درمان صرف نظر شود.
3. با لحاظ کردن همه موارد ذکر شده در بندهای بالا، در خصوص بیمارانی که تحت درمان هستند یا در مرحله تصمیم گیری درمانی هستند، لازم است پزشکان درمانگر در مورد سود و زیان درمان ها (شامل کموتراپی و رادیوتراپی) با بیمار و خانواده وی صحبت کرده و تا حد ممکن درمان های تسکینی (Palliative)، یا مواردی چون تزریق بای فسفونات که سود کمتری از نظر حفظ کیفیت زندگی یا افزایش بقا دارند را به تعویق بیاندازند.
4. با لحاظ کردن همه موارد ذکر شده در بندهای بالا، در خصوص بیمارانی که تحت درمان هستند یا در مرحله تصمیم گیری درمانی هستند، لازم است پزشکان درمانگر در مورد سود و زیان درمان ها (شامل کموتراپی و رادیوتراپی) با بیمار و خانواده
   وی صحبت کرده و تا حد ممکن درمان های کمکی (Adjuvant یا Neo-Adjuvant) را به موارد بسیار سودمند محدود کرده و بقیه موارد را به تعویق بیندازند.
5. با لحاظ کردن همه موارد ذکر شده در بندهای بالا، در شرایطی که سود شیمی درمانی به زیان حاصل از عفونت احتمالی برتری دارد و امکان رژیم های جایگزین وجود دارد، به جای رژیم های شیمی درمانی بستری، از رژیم های شیمی درمانی سرپایی استفاده شود تا زمان ماندگاری بیمار در مراکز درمانی کاهش یابد.
6. . با لحاظ کردن همه موارد ذکر شده در بندهای بالا، در شرایطی که سود شیمی درمانی به زیان حاصل از عفونت احتمالی
   برتری دارد و امکان رژیم های جایگزین وجود دارد، به جای رژیم های شیمی درمانی با تعداد دوره بیشتر از رژیم های با تعداد دوره کمتر و به جای رژیم های با فاصله های کم (هفتگی) از رژیم های با فاصله های طولانی تر استفاده شود.
7. با لحاظ کردن همه موارد ذکر شده در بندهای بالا، در شرایطی که سود شیمی درمانی به زیان حاصل از عفونت احتمالی برتری دارد و امکان رژیم های جایگزین وجود دارد، به جای رژیم های شیمی درمانی تزریقی، از رژیم های شیمی درمانی خوراکی استفاده شود تا زمان مواجهه بیمار با مراکز درمانی کاهش یابد.
8. با لحاظ کردن همه موارد ذکر شده در بندهای بالا، در شرایطی که سود شیمی درمانی به زیان حاصل از عفونت احتمالی برتری دارد و امکان جایگزینی وجود دارد، به جای رژیم های شیمی درمانی بستری، از پمپ های انفیوژن شیمی درمانی در خانه استفاده شود تا زمان مواجهه بیمار با مراکز درمانی کاهش یابد.
9. با لحاظ کردن همه موارد ذکر شده در بندهای بالا، در شرایطی که سود رادیوتراپی به زیان حاصل از عفونت احتمالی برتری دارد و امکان پروتکل های جایگزینی وجود دارد، به جای رادیوتراپی های با جلسات طولانی تر، از درمان های کوتاه مدت (Short Course) استفاده شود.

سایر اقدامات مراقبتی

1. با لحاظ کردن همه موارد ذکر شده در بندهای بالا، ویزیت بیماران برای تجویز نسخه شیمی درمانی و ارزیابی از نظر امکان انجام شیمی درمانی (شامل بررسی پرفورمنس یا آزمایش) به یک ویزیت محدود شود.
2. در مواردی که امکان پذیر باشد، پزشکان و پرستاران و تیم درمانگر، از ظرفیت فضای مجازی برای اطلاع رسانی علائم بیماری خود یا آزمایش ها و ارزیابی های تصویربرداری استفاده کنند تا رفت و آمد بیمار کاهش یابد.
3. استفاده از ماسک و دستکش برای پرستاران و پزشکان شاغل در مراکز تشخیص و درمان سرطان ضروری است.
4. پرستاران در بخش شیمی درمانی سرپایی یا بستری که در تماس نزدیک و اجتناب ناپذیر با بیماران هستند ترجیحا از لباس یا گان مناسب، ماسک N95 و عینک استفاده نمایند.
5. در خصوص شرایط پیوند مغز استخوان، لازم است بالاترین سطوح محافظتی برای کارکنان و بیماران در نظر گرفته شود.
6. در هر مراجعه بیمار، به علائم مشکوک توجه و تب بیمار اندازه گیری شود.
7. در صورت بروز علائم مشکوک به عفونت کوروناویروس در بیماران، به ویژه تب و سرفه، انجام شیمی درمانی لغو و مشاوره های لازم در اولین فرصت صورت گیرد و مطابق آخرین ویرایش فلوچارت تشخیص و درمان بیماری COVID-19 در سطوح ارائه خدمات سرپایی و بستری عمل شود.
8. در هر مراجعه بیمار جهت شیمی درمانی، علاوه بر تعداد و درصد نوترفیل ها (ANC) به عدد لنفوسیت ها و لنفوپنی احتمالی توجه شود و در صورت شک به ابتلا به کورونا ویروس مطابق آخرین ویرایش فلوچارت تشخیص و درمان بیماری COVID-19 در سطوح ارائه خدمات سرپایی و بستری عمل شود.

توصیه های لازم برای کارکنان مراکز تشخیص و درمان سرطان

1. لزوم استفاده از ماسک و دستکش
2. لازم است همه کارکنان مراکز تشخیص و درمان سرطان در زمان اشتغال به کار از ماسک مناسب و دستکش استفاده کنند.
3. در زمان ضدعفونی کردن سطوح نیز حتما از دستکش و ماسک استفاده شود.

ضدعفونی کردن دست و سطوح و گندزدایی محیط

1. ضدعفونی کردن مرتب سطح پوست با استفاده از الکل ۷۰ درجه (معادل ۳ سهم الکل ۹۶ درجه به علاوه یک سهم آب) لازم است.
2. حداقل روزی یک بار سطوح (از قبیل محل های ورود و خروج، روی میز و صندلی، دستگیره در و پنجره ها، تلفن) و سایر وسایل و تجهیزات محیط کار را ضدعفونی کنید.
3. لازم است تمام سطوحی که بیمار با آن ها در تماس است (از جمله تخت درمان رادیوتراپی) حداقل روزی دو بار ضدعفونی شود.
4. محلول های گندزدایی بعد از تهیه حداکثر ۲۴ ساعت ماندگاری دارند و قابل استفاده برای گندزدایی هستند.
5. گندزدایی محیط و سطوح معمولی و ظروف با استفاده از محلول کلر یک دهم درصد (معادل یک سهم ماده سفید کننده (وایتکس) ۵% و ۴۹ سهم آب سرد و معمولی)، نگهداری شده در ظرف دردار و پلاستیکی، انجام شود.
6. گندزدایی محیط و سطوح آغشته به ترشحات بیماران با استفاده از محلول کلر نیم درصد (معادل یک سهم ماده سفید کننده (وایتکس) ۵% و ۹ سهم آب سرد و معمولی)، نگهداری شده در ظرف دردار و پلاستیکی، صورت گیرد.
7. ابتدا گرد و غبار را پاک کنید و سپس با دستمال تمیز آغشته به محلول گندزدایی که محلول اضافی آن گرفته شده به صورت رفت (نه رفت و برگشت) روی سطوح بکشید و سپس رطوبت ناشی از آن باید خود به خود خشک شود و با دستمال دیگری خشک نشود. بهتر است این کار از یک نقطه آغاز و در نقطه مقابل به پایان برسد. دستمال را با آب و وایتکس جداگانه بشورید و برای سطوح دیگر همین کار را تکرار کنید.

نکاتی در خصوص بیماران

1. در بخش شیمی درمانی سرپایی و بستری، صرفا بیمار اجازه ورود دارد و پیش از ورود همه وسایل به همراه بیمار تحویل داده شود.
2. داروهای شیمی درمانی (و نه پلاستیک همراه آن)، پیش از ورود بیمار به بخش شیمی درمانی، داخل سبد مناسبی قرار گیرد و به پرستار بخش تحویل داده شود.
3. برای بیمارانی که برای رادیوتراپی مراجعه می کنند در زمان درمان، از گان یک بار مصرف استفاده شود.

کرونا ویروس در زنان باردار

آیا زنان باردار بیشتر از سایر افراد جامعه از نظر میزان ابتلا به بیماری کرونا، عوارض و مرگ و میر ناشی از آن در معرض خطر هستند؟
در حال حاضر اطلاعات حاصل از گزارش های علمی به چاپ رسیده تا کنون، در مورد میزان خطری که بیماری کرونا زنان باردار را تهدید می کند، همچنان کافی نمی باشند. زنان باردار تغییرات فیزیولوژیک و ایمونولوژیکی را تجربه می کنند که ممکن است آنها را برای عفونت های تنفسی از جمله بیماری کرونا مستعد کند. با توجه به تجربیات به دست آمده از سایر عفونت های کوروناویروسی (مثل سارس و مرس) و عفونت های ویروسی تنفسی دیگر مثل آنفلوانزا، زنان باردار ممکن است در معرض خطر بیماری شدیدتر، عوارض و مرگ و میر بالاتر در مقایسه با سایرین باشند.
زنان باردار لازم است اقدامات پیشگیرانه، از قبیل شست و شوی مرتب دست ها و خودداری از تماس با افراد بیمار برای جلوگیری از ابتلا به عفونت را مد نظر داشته باشند.

آیا زنان باردار مبتلا به کرونا در معرض خطر بالاتری از نظر نتایج نامناسب حاملگی هستند؟
اطلاعاتی در مورد نتایج نامناسب حاملگی در زنان باردار مبتلا به کرونا در دسترس نمی باشد. از دست دادن حاملگی، از جمله سقط و زایمان زودرس، در تعدادی از بیماران مبتلا به سایر کوروناویروس ها (مثل سارس و مرس) در دوره بارداری دیده شده است.
وجود تب با درجات بالا در سه ماهه اول بارداری میزان خطر برخی از اختلالات حاملگی را بالا می برد.

انتقال بیماری در دوران بارداری یا زمان زایمان
آیا زنان باردار مبتلا به کرونا ویروس را به جنین خود منتقل می کنند؟ ویروس عامل بیماری کرونا عمدتا از طریق تماس نزدیک و قطرات تنفسی منتقل می شود. اینکه زن باردار مبتلا به کرونا می تواند بیماری را به جنین خود یا نوزاد خود از سایر راه ها منتقل کند هنوز به درستی مشخص نیست. در هر حال تا کنون نوزادان متولد از مادران مبتلا به کرونا که مورد تست قرار گرفته اند، هیچ یک برای این ویروس نتیجه مثبت نداشته اند. لازم به ذکر است که تا کنون ویروس در نمونه های به دست آمده از مایع آمنیوتیک (مایع اطراف جنین در داخل رحم) یا شیر مادر کشف نشده است.

بیماری کرونا در محیط کار

توصیه های لازم به رؤسای مشاغل:

1. افراد بیمار را فعالانه به ماندن در منزل تشویق کنید.
2. به تمام کارمندانی که علائم بیماری حاد تنفسی دارند توصیه میشود در منزل بمانند و تا ۲۴ ساعت بعد از رفع تب (پایین آمدن تب به زیر ۳۷.۸ درجه سانتیگراد با دماسنج دهانی) و یا سایر علائم (بدون استفاده از داروهای تببر و داروهای از بین برندهی علائم) به محل کار بازنگردند.
3. همچنین اطمینان حاصل کنید که سیاست های شما در جهت جلوگیری از گسترش بیماری، انعطافپذیر است و کارمندان از آن اطلاع کافی دارند.
4. درصورتی که بنا بر اقتضای شغلی با سایر شرکت ها در تعامل هستید و کارمند مسئول به علت بیماری در مرخصی به سر می برد، از کارمندان قراردادی استفاده کنید و همچنین، هم شرکت مقابل و هم کارمندان جدید را از سیاست های پیشگیری از گسترش بیماری در محیط کاری آگاه کنید.
5. با توجه به اینکه مراجعه تمامی افراد به کادر درمانی جهت گرفتن تاییدیه پزشکی منجر به وارد کردن فشار کاری مضاعف به سیستم درمانی در این شرایط میشود، برای مرخصی کارمندان مبتلا به بیماری، اجباری در جهت گرفتن تاییدیه پزشکی قرار ندهید.
6. همچنین جهت عدم حضور کارمندان در محیط کار، به علت نیاز به مراقبت از نزدیکان مبتلا، انعطاف پذیری کافی داشته باشید.
7. کارمندان مبتلا را از سایرین جدا کنید.
8. کارمندانی که هنگام رسیدن به محل کار یا حین کار دچار علائم بیماری (از قبیل سرفه، تنگی نفس، تب) میشوند، از سایر کارمندان جدا شده و فورا به منزل بازگردند. همچنین افراد مبتلا، هنگام سرفه و یا عطسه، دهان و بینی خود را با دستمال کاغذی بپوشانند (در صورت در دسترس نبودن دستمال، از آرنج و شانه برای پوشاندن صورت استفاده کنند).
9. تاکید کافی به ماندن در منزل و رعایت توصیه های بهداشت تنفسی و بهداشت دست ها در محیط کار.
10. پوسترهایی را تحت عنوان ”بهداشت دست”، ”بهداشت تنفسی” و همچنین ”ماندن در منزل در صورت بروز علائم” را در محل ورود به کار و یا سایر مکان هایی که در معرض دید هستند نصب کنید.
11. برای کارمندان دستمال کاغذی به مقدار کافی فراهم کنید.
12. به کارمندان نحوه شست و شوی صحیح دست ها را با آب و صابون برای حداقل ۲۰ ثانیه و یا با استفاده محلول های ضدعفونی کننده (با حداقل ۶۰ ٪ الکل) آموزش دهید. اگر دست ها به طور واضح آلوده هستند حتما با آب و صابون شست و شو شوند.
13. محلول ضدعفونی کننده و آب و صابون کافی در محیط شغلی فراهم کنید و محلول ها را در همه جا به مقدار کافی قرار دهید.
14. نظافت محیط کار به خوبی انجام شود.
15. تمام محل هایی که در معرض تماس مکرر هستند مانند پیشخوان ها و دستگیره های در، به طور مکرر، ضدعفونی شوند. نیازی به استفاده از محلول های خاصی نیست از همان ترکیباتی که همیشه به صورت روتین به کار میرفته اند استفاده شود و دستورالعمل روی آنها به دقت خوانده شود.
16. دستمال های مرطوب ضدعفونی کننده برای افراد فراهم کنید. (به عنوان مثال افراد قبل از دست زدن به دستگیره های در و یا صفحه کلیدها آنها را ضدعفونی کنند.)
17. برای سفرهای شغلی، به افراد توصیه های لازم داده شود.
18. در مورد سفرهای خارجی، اطلاعات لازم از نظر شیوع و ابتلای کرونا در کشور مقصد، فراهم گردد.
19. افراد قبل از سفر از نظر علائم بیماری تنفسی بررسی شوند و در صورت وجود علائم از انجام سفر خودداری کنند.
20. در صورت بروز علائم بیماری حین سفر، افراد به سوپروایزر خود اطلاع دهند و در صورت لزوم مشاوره پزشکی لازم را دریافت کنند.
21. در صورت ابتلا به بیماری در خارج از مرزهای ایران، به سفارت ایران در کشور مقصد مراجعه نموده و اقدامات درمانی لازم را دریافت کنید.

سایر نکات:

• کارمندانی که خود بیمار نیستند و علائمی نیز ندارند، اما با فرد بیمار از نزدیکان خود در تماس بوده اند، حتما به مافوق خود اطلاع دهند.
• در صورت تایید ابتلای هر یک از کارمندان، سایر افراد از ابتلای او آگاه گردند تا در صورت تماس احتمالی، توصیه های بهداشتی لازم را رعایت کنند.

بیماری کرونا در بیماران قلبی و عروقی

بیماری کرونا در گروه بیماران قلبی و عروقی
گزارشات حاکی از آن است که حدود ۴۰ ٪ از بیماران بستری با تشخیص COVID-19، سابقه بیماری های قلبی یا بیماری عروقی مغز داشته اند. میزان مرگ و میر بر اثر بیماری کرونا در این گروه از بیماران، ۱۰.۵ درصد گزارش شده است.
هدف اصلی ویروس عامل بیماری کرونا، ریه می باشد؛ اما قلب تضعیف شده در این گروه از بیماران نیاز به فعالیت بیشتری برای رساندن خون حاوی اکسیژن به بدن دارد. بنابراین نارسایی قلبی باعث تشدید اختلال اکسیژن رسانی می شود.
همچنین، سیستم ایمنی در بیماری های مزمن تضعیف می شود و شرایط برای پیشرفت بیماری هموارتر می گردد.
این ویروس مانند سایر ویروس ها می تواند فرد را در معرض ناپایداری پلاک های عروقی (تجمع چربی در دیواره عروق) قرار دهد و احتمال حمله های قلبی را افزایش می دهد.

مراقبت های لازم در گروه بیماران قلبی و عروقی
کلیه موارد پیشگیری از بیماری کرونا در این گروه از بیماران نیز باید رعایت شود.
پیشنهاد شده است که تحت نظر پزشک معالج، در صورت امکان از رفتن به محل کار یا تحصیل برای مدتی اجتناب کنید.
طبق دستورالعمل جهانی، بیماران قلبی و عروقی باید واکسن های مربوطه، مانند واکسن آنفلوانزا و واکسن های لازم برای پنومونی باکتریایی را دریافت کنند. در این خصوص با پزشک خود مشورت نمایید.

مصرف داروها
در نظر داشته باشید که مصرف داروهای تجویز شده توسط پزشک برای شما، نه تنها منجر به کاهش سطح ایمنی و احتمال ابتلا به بیماری نمی شود، بلکه عدم مصرف منظم داروها می تواند شما را در معرض عوارض شدید این بیماری قرار دهد. بنابراین مصرف منظم داروهای خود را فراموش نکنید.

بیماری کرونا در افراد دیابتی

گسترش بیماری کرونا در افراد دیابتی به چه عواملی بستگی دارد؟
میزان پیشرفت بیماری در بیماران دیابتی به عوامل متعددی همچون کنترل قند خون، مدت زمان دیابت، و وجود سایر بیماری های همزمان مثل بیماری های قلبی، کلیوی، و سکته مغزی مرتبط است. قابل کنترل ترین عامل خطر در این گروه، کنترل سطح قند خون با مصرف منظم داروها می باشد.

توصیه هایی برای بیماران دیابتی
مانند سایر افراد با سابقه بیماری های مزمن، رعایت شدید تر اصول پیشگیری (اجتناب از رفتن به محل های شلوغ، شستن دست ها به صورت مداوم، عدم تماس دست ها با چشم ها یا دهان و استفاده از ماسک در خارج از منزل) توصیه می شود.
همچنین، ضروری است در رابطه با تزریق واکسن های لازم (آنفلوانزا و پنومونی باکتریایی) با پزشک خود مشورت کنید.
نسبت به بروز هرگونه علائم از قبیل تب با درجه بالا، سرفه های خشک، تنگی نفس در خود آگاه باشید و در صورت بروز هر گونه نگرانی با پزشک خود تماس بگیرید.
قند خون خود را با حساسیت بیشتری کنترل کنید. چنانچه از داروهای خوراکی کاهنده قند خون استفاده می کنید در مصرف منظم آنها کوشا باشد. چنانچه تحت درمان با انسولین می باشید، در زمان تعیین شده، میزان تجویز شده توسط پزشک را مصرف کنید. اگر قند خون شما با داروهای مصرفی کنترل نمی شود با پزشک خود تماس بگیرید.

بیماری کرونا در افراد مبتلا به سرطان

توصیه هایی برای افراد مبتلا به سرطان
ویروس عامل بیماری کرونا جزئی از خانواده کروناویروس هاست که پیش از این نیز احتمال قرار گرفتن شما در معرض آنها وجود داشته است. بسیاری از ویروس های این خانواده عامل سرماخوردگی های خفیف می باشند. بنابراین لازم است کلیه روش هایی را که تاکنون برای جلوگیری از ابتلا به بیماری های مشابه به کار می بردید، ادامه دهید و به نکات زیر توجه داشته باشید:

1. از تماس با افراد بیمار خودداری کنید.
2. دست های خود را مرتب با آب و صابون حداقل به مدت ۲۰ ثانیه بشویید.
3. در هنگام سرفه و عطسه جلوی دهان خود را با دستمال بگیرید و سپس دستمال را در سطل در دار بیاندازید.
4. سطوح و وسایلی که مرتبا در معرض تماس هستند را ضدعفونی کنید.
5. در موارد غیر ضروری از منزل خارج نشوید.
6. در صورتی که هر گونه نگرانی در رابطه با سلامتی خود دارید، با پزشک خود تماس حاصل کنید.
7. در صورتی که تحت درمان شیمی درمانی یا هرگونه درمان مهار کننده ایمنی می باشید، نسبت به علائم خود آگاه باشید. سطح پایین سلول های خونی در این دوران باعث می شود که در صورت ابتلا به هرگونه بیماری، سرعت پیشرفت آن بیماری شدت یابد. در صورت تب بالای ۳۸ درجه سانتی گراد و یا بروز سایر علائم مرتبط با بیماری کرونا به پزشک خود اطلاع دهید.
8. با توجه به فصل شیوع کروناویروس، شما در معرض ابتلا به ویروس آنفلوانزا نیز هستید. در صورت ابتلا به آنفلوانزا، درمان های مهار کننده ایمنی و یا پیوند مغز استخوان (در صورت لزوم) باید به تعویق بیافتند. بنابراین، برای جلوگیری از ابتلا با پزشک خود جهت تزریق واکسن آنفلوانزا مشورت کنید.
9. طبق گزارش مرکز جهانی پیشگیری و کنترل بیماری های امریکا (CDC)، تا کنون شواهدی دال بر انتقال این بیماری توسط کالای دارویی وارداتی وجود نداشته است. پس در رابطه با انتقال بیماری از طریق داروهای شیمی درمانی وارداتی از کشورهای با شیوع بالای کرونا ویروس مثل چین نگرانی وجود ندارد.

کرونا ویروس در زنان شیرده

انتقال بیماری کرونا از طریق شیر مادر
در مطالعات محدودی که بر روی خانم های مبتلا به کرونا و سارس (SARS)، ویروسی دیگر از خانواده کروناویروس ها، انجام شده، ویروس در شیر مادر یافت نشده است. با این حال هنوز مشخص نیست که آیا مادران می توانند از طریق شیردهی ویروس را منتقل کنند یا خیر.

شیردهی برای سایر بیماری های عفونی
شیر مادر، کودک را در برابر بسیاری از بیماری ها ایمن می کند و فقط در موارد بسیار نادری شیردهی مادر توصیه نمی شود. مرکز کنترل و پیشگیری بیماری های امریکا (CDC)، توصیه ای در مورد شیردهی مادر در موارد ابتلا به ویروس های مشابه عامل بیماری کرونا، از قبیل ویروس سارس (SARS-CoV) و ویروس مرس (MERS-CoV)، ندارد. مرکز کنترل و پیشگیری بیماری های امریکا (CDC)، توصیه می کند پس از طی شدن دوره زایمان، ضمن مراقبت جهت جلوگیری از انتقال ویروس به شیرخوار، مادر مبتلا به آنفلوانزا شیردهی خود را از طریق سینه یا شیر دوشیده شده ادامه دهد.

شیردهی توسط مادر مبتلا یا مشکوک به کرونا
شیر مادر بهترین منبع تغذیه برای بیشتر شیرخواران است اما اطلاعات ما هنوز در مورد بیماری کرونا کامل نیست. تصمیم گیری در مورد شیردهی یا عدم شیردهی و چگونگی شروع یا ادامه شیردهی در مادران مبتلا یا مشکوک به کرونا باید توسط مادر و با مشورت کادر درمانی و خانواده انجام شود. جهت جلوگیری از انتقال عفونت، مادر مبتلا یا مشکوک به کرونا باید تمام اقدامات پیشگیرانه را از جمله شستن دست ها قبل از لمس شیرخوار و استفاده از ماسک صورت حین شیردهی، انجام دهد. در صورت استفاده از شیر دوشیده شده توسط پمپ دستی یا برقی، مادر باید دست های خود را پیش از دست زدن به پمپ یا بطری شیر بشوید و پمپ را پس از هر بار استفاده مطابق توصیه ها پاکیزه کند. در صورت امکان از شیر دوشیده شده مادری دیگر که سالم است برای تغدیه شیرخوار استفاده شود.

بیماری کرونا در کودکان

آیا کودکان در مقایسه با سایر افراد جامعه بیشتر مستعد ابتلا به کرونا هستند؟ چگونه می توان از عفونت جلوگیری کرد؟
خیر، شواهدی مبنی بر حساسیت بیشتر کودکان وجود ندارد. حقیقت، بیشتر موارد قطعی ابتلا به کرونا در دنیا، در بزرگسالان گزارش شده، اگر چه ابتلا در کودکان و حتی نوزادان نیز گزارش شده است. همچنین بر اساس اطلاعات موجود، در همه گیری های پیشین سایر ویروس های خانواده کوروناویروس ها، از جمله ویروس سارس (SARS-CoV) و ویروس مرس (MERS-CoV)، نیز ابتلای کودکان نسبتا ناشایع بوده است.
به منظور جلوگیری از عفونت در کودکان لازم است اقدامات پیشگیرانه از جمله شستن مکرر دست ها با آب و صابون یا محلول های شست و شوی دست بر پایه الکل، دوری کردن از افراد بیمار و نیز انجام به موقع واکسیناسیون مورد توجه باشد.

آیا تظاهرات بالینی کرونا در کوکان با بزرگسالان تفاوت دارد؟
در موارد کمی که کرونا در اطفال چینی گزارش شده است، علائم سرماخوردگی مانند تب، آبریزش بینی و سرفه شایع ترین علائم بوده اند. علائم گوارشی (اسهال و استفراغ) حداقل در یک کودک مبتلا به کرونا گزارش شده است. این گزارشات محدود حاکی از آن است که کودکان عمدتا دچار علائمی خفیف می شوند و اگر چه عوارض شدیدی مانند سندروم زجر تنفسی حاد و شوک عفونی در آنها گزارش شده است اما نادر هستند.

آیا خطر بیماری شدید، ناتوانی یا مرگ و میر ناشی از کرونا در کوکان بیشتر از بزرگسالان است؟
تا به امروز گزارشات کمی در مورد پیشامدهای بالینی در کودکان مبتلا به کرونا موجود است. این گزارشات نشان می دهند کودکان عمدتا دچار علائمی خفیف می شوند و اگرچه عوارض شدیدی مانند سندروم زجر تنفسی حاد و شوک عفونی در آنها گزارش شده است اما نادر هستند. با این حال مانند سایر درگیری های تنفسی، گروه های خاصی از کودکان از جمله کودکان با سابقه بیماری زمینه ای در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به عفونت شدید هستند.

آیا درمانی برای کودکان مبتلا به کرونا وجود دارد؟
در حال حاضر هیچ داروی ضد ویروسی برای کرونا توسط سازمان غذا و دارو ایالات متحده (FDA) توصیه نشده است. برای درمان این بیماری باید به سرعت اقدامات پیشگیرانه در مراقبت از بیمار انجام شود و عوارض ناشی از بیماری به صورت حمایتی درمان شوند.
جهت جلوگیری از گسترش عفونت های تنفسی، کودکان و والدینشان باید اقدامات پیشگیرانه را از جمله رعایت آداب سرفه، شستن مکرر دست ها با آب و صابون یا محلول های شست و شوی دستِ بر پایه الکل و انجام به موقع واکسیناسیون انجام دهند.