داروهای جدیدی که کاندید برای درمان کووید-۱۹ می باشند
محققین در کشورهایی همچون آلمان، انگلستان و آمریکا با جدیت به دنبال تولید دارو برای درمان کووید۱۹ می باشند. البته داروهای بالقوه ایی نیز شناسایی شده اند که تولید کنندگان در حال حاضر در مرحله تکمیل فازهای کارآزمایی و یا اخذ مجوز می باشند.
۱) محققین دانشکده بایوساینس دانشگاه کنت انگلستان با همکاری انستیتو ویروس شناسی دانشگاه گوته در فرانکفورت آلمان یک داروی بالقوه برای درمان کووید۱۹ را در مطالعات خود شناسایی نمودند که می تواند تکثیر ویروس را متوقف کند.
ویروس ها و از جمله SARS-CoV-2 نیاز دارند تا وارد سلول میزبان شده و برنامه طبیعی آن را برای ادامه حیات و تکثیر خود تغییر دهند. دانشمندان کشف کردند که سلول آلوده به ویروس بیماری کووید۱۹ وقتی میتواند ویروس را تکثیر کند که مسیر متابولیسم پنتوز فسفات Pentose phostate pathway (PPP) آن فعال باشد. لذا داروی بنفو اُکسی تیامین Benfooxythiamine که مهار کننده این مسیر است بر روی سلول آلوده در مطالعه مشترک این دو دانشگاه به کار گرفته شد که خوشبختانه بطور موثر عمل نمود و سلول های آلوده کروناویروس تکثیر نکردند.
آنها همچنین دریافتند که این دارو می تواند اثر آنتی ویرال ۲deoxy-D-Glucose را نیز که یک تنظیم کننده متابولیسم سلول است را نیز افزایش داده و از این طریق نیز از تکثیر ویروس بکاهد.
از آن جایی که مکانیسم اثر بنفو اکسی تیامین با داروهای ضد ویردس دیگر همانند رمدسیویر و مولنوپیراویر متفاوت است، در صورت مقاوت ویروس به آنها، می توان از بنفو اکسی تیامین استفاده نمود. پروفسور مارتین مایکالیس از دانشگاه کنت وجود چنین دارویی با مکانیسم متفاوت را یک کمک بزرگ در درمان بیماری های ویروسی دانست چون این بیماری ها مکررا نسبت به داروهای رایج مقاوم میشوند. پروفسور جیندریچ سینتال از موسسه گوته آلمان نیز اعتقاد دارد هدف قراردادن تغییراتی که ویروس در متابولیسم سلول ایجاد میکند یک روش نوین و بسیار تخصصی برای مهار بیماری های ویروسی و از جمله کووید۱۹ می باشد.
۲) کمپانی مشهور آسترازنکا نیز دارویی به نام AZD7442 را معرفی نموده که در حقیقت long-acting آنتی بادی استخراج شده از B cellهای بیماران بهبود یافته از کووید۱۹ می باشد و برای پیشگیری از بیماری علامت دار کاربرد دارد.
مطالعات در فاز ۳ کارآزمایی حاکی از کاهش خطر بیماری شدید تا ۵۰٪ در مبتلایان خفیف و متوسط بوده و گزارش شعبه کانادایی این کمپانی نیز حاکی از یک کاهش ۷۷٪ در بروز بیماری علامت دار در قیاس با دارونما placebo بوده است.
مطالعات آسترازنکا نشان داد که AZD6442 محافظت خوبی بر علیه انواع SARS-CoV-2 میدهد که شامل واریانت های دلتا Delta و میو Mu نیز می باشد. به گفته دکتر الکس رومانووچی، معاون علمی آسترازنکا در صورت اخذ مجوز این دارو می تواند بخصوص در پیشگیری از بیماری و عوارض آن در افراد آسیب پذیرتر مثل نقص های ایمنی که حتی با واکسیناسیون هم به ایمنی مطلوب نمیرسند کمک کننده باشد.
۳) کمپانی فایزر نیز اقدام به معرفی دارویی با نام Paxlovid یا ریتوناویر Ritonavir نموده که مطالعات آن حاکی از کاهش ۸۹٪ خطر بستری و مرگ ناشی از کووید۱۹ در استفاده کنندگان از پَکسلووید (صفر مرگ ظرف ۲۸ روز) در قیاس با دارونما (ده مرگ ظرف ۲۸ روز) است.
این دارو یک مهارکننده پروتئاز است که اثر ضد ویروسی دارد و بصورت خوراکی مصرف میشود و با بروز اولین علائم عفونت کرونایی قابل تجویز میباشد که از شدید شدن بیماری ممانعت می نماید. مهار پروتئاز کروناویروس منجر به توقف و یا کاهش تکثیر آن می شود.
نتیجه میگیریم به زودی داروهای نوین درمان کووید۱۹ به کمک واکسیناسیون خواهند آمد اما چون این داروها اثر ۱۰۰٪ نداشته و در افراد مختلف اثرات متفاوت دارند و عمدتا پس از ابتلا مصرف میشوند، کماکان واکسیناسیون و رعایت پروتکلهای بهداشتی در اولویت میباشند تا اصولا از ابتلا پیشگیری شود.
دکتر حسن رودگری
دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
کارگروه تازه هاى علمى کرونا
سازمان نظام پزشکى کشور
منابع
-Metabolites 2021. Vol 11 Issue 10
-biopharmadive. com/
– pfizer. com/