MANNITOL
موارد مصرف:
مانیتول برای پیشگیری و یا درمان کم ادراری در نارسایی حاد کلیه، درمان ادم مغزی و افزایش فشار داخل جمجمه و فشار داخل چشم، تسریع دفع ادراری مواد سمی و پیشگیری از همولیز و افزایش هموگلوبین آزاد خون طی عمل جراحی برداشتن پروستات از راه پیشابراه مصرف می شود.
موارد منع مصرف:
در نارسایی احتقانی قلب، ادم ریوی، بیادراری همراه با نکروز حاد کلیوی، دهیدراتاسیون شدید، خونریزی جمجمه و نارسایی قلبی یا ادم ریوی پس از شروع درمان با مانیتول نباید مصرف شود.
هشدارها
۱- در نارسایی شدید قلب و کلیه، باید با احتیاط فراوان مصرف شود.
۲- نشت این دارو از رگ به بافت های اطراف، سبب بروز التهاب ورید می شود.
۳- طی درمان با مانیتول، اندازه گیری میزان الکترولیت (به ویژه سدیم و پتاسیم)، بررسی عملکرد کلیه و تعیین حجم ادرار ضروری است.
عوارض جانبی: اختلال تعادل آب و الکترولیت شدیدترین عارضه جانبی مانیتول است. تجویز سریع مقادیر زیاد آن ممکن است منجر به تجمع مانیتول، افزایش بیش از حد مایع خارج سلولی، کاهش سدیم خون، گاهی افزایش پتاسیم خون و افزایش بار گردش خون شود.
تداخل های دارویی: مصرف همزمان این دارو با دیگوکسین ممکن است احتمال بروز مسمومیت با دیگوکسین را افزایش دهد.
نکات قابل توصیه
۱- محلول مانیتول فقط باید از راه انفوزیون وریدی مصرف شود.
۲- محلول مانیتول با غلظت ۱۵% و بیشتر در دماهای پایین تمایل به تشکیل کریستال دارد. ست انفوزیون مانیتول در هنگام تجویز این غلظت باید دارای صافی باشد.
۳- در صورت نیاز به مصرف این دارو در بیماران مبتلا به کم ادراری یا نارسایی کلیه، توصیه می شود قبل از شروع درمان یک نوبت آزمایشی معادل mg/kg ۲۰۰ به صورت محلول ۲۰-۱۰% طی مدت ۵-۳ دقیقه انفوزیون وریدی شود. در صورت عدم حصول پاسخ مطلوب، درمان با مانیتول را نباید آغاز نمود.
مقدار مصرف
بزرگسالان: به عنوان مدر، مقدار ۱۰۰-۵۰ گرم به صورت محلول ۲۵-۵% انفوزیون وریدی می شود. سرعت انفوزیون باید طوری تنظیم شود که میزان دفع ادرار حداقل ml/hr ۳۰-۵۰ باشد. در درمان خیز مغزی، افزایش فشار داخـــــــل جمجمه و گلوکــوم، g/kg ۰/۲۵-۲ به صورت محلول ۲۵- ۱۵% طی ۶۰-۳۰ دقیقه انفوزیون می شود. برای دفع مواد سمی، مقدار ۲۰۰-۵۰ گرم به صورت محلول ۲۵-۵% با سرعتی که میزان دفع ادرار حداقل به ml/hr ۱۰۰-۵۰۰ برسد، انفوزیون وریدی می شود.
کودکان: به عنوان مدر، g/kg ۰/۲۵-۲ به صورت محلول ۲۰-۱۵% طی ۶-۲ ساعت، برای درمان خیز مغزی، افزایش فشار داخل جمجمه و گلوکوم g/kg ۱-۲ به صورت محلول ۲۰-۱۵% طی ۶۰- ۳۰ دقیقه و برای دفع مواد سمی، حداکثر g/ kg ۲ به صورت محلول ۱۰-۵% انفوزیون وریدی می شود.
اشکال دارویی
Infusion: 10%, 20%