حمله قلبی چیست؟
حملهی قلبی یا انفارکتوس میوکارد (MI) به هنگام انسداد سرخرگهایی رخ می دهد که خون را به عضلات قلب می رسانند. در این هنگام بخشی از عضله قلب که در حالت عادی خون لازم را از آن سرخرگ تامین می کند، آسیب میبیند. هرچه سرخرگ بمدت طولانی مسدود بماند، وسعت حملهی قلبی بیشتر خواهد بود. سرخرگهایی که خون را به عضلات قلب میرسانند، «سرخرگهای کرونر» نامیده میشوند.

حملات قلبی معمولا درنتیجهی شرایطی موسوم به «بیماری قلبیِ کرونر» یا «بیماری سرخرگهای کرونر» رخ میدهند. در این بیماری رسوبهای چربی موسوم به پلاک روی دیواره های سرخرگهای کرونری تشکیل میشوند (شکل ۱).
سرخرگهای کرونردر افراد مبتلا به بیماری قلبیِ کرونر با رسوبهای چربی موسوم به پلاک مسدود میگردند.
این پلاکها گاهی تخریب شده و موجب تشکیل لختههای خونی میگردند. لذا لختهی خونی میتواند سرخرگ را مسدود کرده و مانع از رسیدن خون به بخش هایی از عضلهی قلب شود. این پدیده مهمترین عامل حملات قلبی است (شکل ۲).
پلاکهایی که درون سرخرگهای کرونر وجود دارند، گاهی اوقات پاره میشوند یا تخریب میگردند. این امر مهمترین عامل حملات قلبی است. زمانی که پلاک تخریب میشود، باعث تشکیل لختهی خونی درون سرخرگ میگردد. لخته پس از بزرگ شدن کاملا مانعِ جریان یافتنِ خون درون عروق میشود. این بدان معناست، به بافتی که در سمت دیگرِ سرخرگ مسدود شده است، خون و اکسیژن لازم نمیرسد؛ لذا این بافت آسیب می بیند یا ازبین می رود.
علائم حملهی قلبی چیست؟
افرادی که مبتلا به حملهی قلبی میشوند، به موارد ذیل اشاره میکنند:
- درد، فشار یا ناراحتی در قفسهی سینه
- درد، سوزش یا ناراحتی در سایر بخشهای فوقانی بدن نظیر بازوها، کمر، گردن، فک یا معده
- تنگی نفس
- حالت تهوع، استفراغ، آروغ زدن، سکسکه، سوزش قلب
- عرق کردن یا احساس سرما کردن، سرد و مرطوب شدنِ پوست
- ضربان قلب تند یا نامنظم
- احساس گیجی و منگی
این تصویر علائم اصلی حملهی قلبی را نشان میدهد. افرادی که به حملهی قلبی دچار میشوند، صرفا بعضی از این علائم را گزارش میکنند. درد، فشار و ناراحتی ناشی از حملهی قلبی غالبا بر سمت چپِ بدن تاثیر میگذارد (که با رنگ قرمزِ تیره نشان داده شده)، اما ممکن است سمت راست را نیز درگیر کند. اگر تصور میکنید که دچار حملهی قلبی شدهاید، به ۱۱۵ زنگ بزنید تا آمبولانس اعزام شود. سعی نکنید که خودتان را به بیمارستان برسانید، مگر آن که هیچ چاره ای نداشته باشید، در این صورت با آشنایانتان در حالیکه شما حرکت و رانندگی نمی کنید به بیمارستان مراجعه نمایید.
اگر تصور می کنید که دچار حملهی قلبی شدهاید، به ۱۱۵ زنگ بزنید تا آمبولانس اعزام شود. سعی نکنید که خودتان را به بیمارستان برسانید، مگر آن که هیچ چاره ای نداشته باشید، در این صورت با آشنایانتان در حالیکه شما حرکت و رانندگی نمی کنید به بیمارستان مراجعه نمایید.
آیا آزمایشی برای حملهی قلبی وجود دارد؟
بله، اگر پزشکتان گمان کند که شما دچار حملهی قلبی شده اید، یک یا چند مورد از آزمایش های زیر را تجویز خواهد کرد:
◄نوار قلب یا الکتروکاردیوگرام (ECG یا EKG) – این آزمایش فعالیت الکتریکی قلبتان را میسنجد.
◄آزمایش خون – قلب درحین بروز حملهی قلبی موادشیمیایی خاصی را آزاد میکند. اگر این مواد در خون شما دیده شوند، بدان معناست که دچار حمله ی قلبی شدهاید.
◄اکوکاردیوگرام – در این آزمایش از امواج صوتی برای ترسیم شکل قلب شما حین ضربان استفاده میشود. هنگام بروز حملهی قلبی همهی بخشهای قلب بخوبی پمپاژ انجام نمیدهند.
◄کاتتریزاسیون قلبی (موسوم به «آنژیوی قلبی» یا «کاتتر قلبی») – پزشک در طول این آزمایش لولهی نازکی را وارد رگِ پا یا بازویتان میکند. سپس لوله را بسمت قلبتان هدایت میکند. آنگاه رنگینهای (ماده رنگی یا حاجب) را وارد لوله میکند که با اشعهی ایکس قابل مشاهده است. این بخش از آزمایش را «آنژیوگرافیِ عروقِ کرونر» مینامند. آنژیوگرافی عروق تنگ و یا بسته شده قلبی را نمایش می دهد.