سرطان استخوان (Bone Cancer)
سرطان استخوان، وجود بدخیمی در استخوان است که میتواند به شکل یک تومور از خود استخوان ایجاد شده باشد و یا نتیجه گسترش بدخیمی از محل دیگری به استخوان باشد. بیشتر سرطانهای استخوان نتیجه گسترش و انتشار بدخیمی از محل دیگری به استخوان است که به آن سرطان متاستاتیک یا ثانویه گفته میشود.
سرطان استخوان چیست؟
سرطان استخوان، وجود بدخیمی در استخوان است که میتواند به شکل یک تومور از خود استخوان ایجاد شده باشد و یا نتیجه گسترش بدخیمی از محل دیگری به استخوان باشد. بیشتر سرطانهای استخوان نتیجه گسترش و انتشار بدخیمی از محل دیگری به استخوان است که به آن سرطان متاستاتیک یا ثانویه گفته میشود. در مقابل سرطانهایی که از خود استخوان برمیخیزند معمولا نادر هستند.
سرطان استخوان به صورت یک تومور بدخیم ظهور میکند که میتواند بافت استخوانی را نابود کند و حتی به نواحی دیگر بدن نیز منتشر شود. البته ممکن است تومورهای غیربدخیمی نیز وجود داشته باشند که تهدیدکننده حیات نیستند.
۳ نوع اصلی سرطان استخوان وجود دارد:
- استئوسارکوما: در بافت سخت استخوانی (استئویید) ایجاد میشود. این بدخیمی اغلب در استخوان ران، درست بالای زانو و یا در قسمت فوقانی استخوان بازو دیده میشود. این بدخیمی به طور معمول کودکان و نوجوانان با سن کمتر از ۱۹ سال و یا افراد بالای ۶۵ سال را درگیر میکند.
- کندروسارکوما: در بافت غضروفی اتفاق میافتد (غضروف بافتی است که در محل اتصال استخوانها وجود دارد و از آسیبهای استخوانی جلوگیری میکند). این نوع سرطان بیشتر در شانه، قسمت بالایی ساق پا و لگن دیده میشود و به طور معمول افراد مسن بالای ۴۰ سال را درگیر میکند.
- سارکوم یووینگ: در استخوان و یا بافت نرم اطراف ایجاد میشود. در اکثر موارد در بازوها، ساق پا، لگن و استخوانهای پشت دیده میشود. به طور معمول کودکان و نوجوانان و خصوصاً پسران با سن کمتر از ۱۹ سال را درگیر میکند.
البته نوع دیگری از بدخیمیهای استخوانی نیز وجود دارد که به آن کوردوما گفته میشود. کوردوما بسیار نادر است و در ستون فقرات ایجاد میشود. این بدخیمی در مردان شایعتر از زنان است و معمولا در سنین بالا ایجاد میشود.
علائم سرطان استخوان
علامت اصلی سرطان استخوان، درد است. با این وجود، درد در همه مبتلایان وجود ندارد. علاوه بر درد، ممکن است تورم در ناحیه تومور، شکستگی و یا سطح بالای کلسیم خون نیز وجود داشته باشد.
سرطان استخوان چگونه به وجود میآید؟
عوامل متعددی برای ایجاد سرطان استخوان وجود دارد. البته در برخی موارد، بدخیمی از ناحیه دیگری از بدن به استخوان منتشر شده است. این اتفاق در کودکان و افرادی که شیمیدرمانی یا رادیوتراپی شدهاند، محتملتر است.
علل دیگر کمتر شایع نیز عبارتند از:
- سابقه خانوادگی سرطان استخوان
- نقائص استخوانی
- ایمپلنتهای فلزی
در برخی از موارد، علت سرطان استخوان ناشناخته باقی میماند.
سرطان استخوان چگونه تشخیص داده میشود؟
تستهای متعددی وجود دارد که پزشک شما میتواند برای ردگیری و تشخیص سرطان استخوان از آن استفاده کند. اگر توموری پیدا شود، باید مشخص شود که خوشخیم است یا بدخیم!
این تستها عبارتند از:
- عکس ساده (X-ray)
- ام آر آی (MRI)
- سی تی اسکن (Ct-scan)
- اسکن استخوان
- نمونهبرداری
- آزمایش خون
آیا سرطان استخوان قابل پیشگیری است؟
به طور کلی، سرطان استخوان قابل پیشگیری نیست.
درمان سرطان استخوان
گزینههای درمانی بر اساس نوع سرطان، اندازه و محل آن متفاوت است و به سن و وضعیت کلی سلامت بیمار نیز بستگی دارد. معمولترین روش درمان، جراحی و هدف آن برداشتن کامل تومور است اما ممکن است در بعضی از موارد قطع دست یا پا نیز لازم باشد.
در صورت انتخاب روش جراحی، ممکن است پزشک کرایوسرجری را در نظر بگیرد. در این روش به کمک نیتروژن مایع، سلولهای سرطانی منجمد و کشته میشوند.
شیمیدرمانی و رادیوتراپی گزینههای درمانی دیگر هستند. در فرایند شیمیدرمانی از داروهای خاصی برای توقف رشد تومور استفاده میشود. این دارو میتواند به صورت خوراکی، آمپول مستقیم، تزریق داخل رگی و یا حتی از طریق پوست استفاده شود. در رادیوتراپی نیز از امواج پر انرژی برای نابود کردن سلولهای بدخیم استفاده میشود. برخی از روشهای درمانی معطوف به درمان فیزیکی و بازتوانی خواهد بود، همچنین ممکن است پزشک برخی تغییرات سبک زندگی را نیز برای بیمار در نظر بگیرد.
زندگی کردن با سرطان استخوان
پس از درمان، این موضوع اهمیت دارد که ویزیتهای منظمی با پزشک خود داشته باشید. این کار کمک میکند تا مشکلات شما به سرعت تشخیص داده شود. سرطانی که خارج شده است همچنان میتواند عود کند یا منتشر شود. (معمولا چون درمان کامل نبوده است)
همچنین ممکن است که بیمار دچار سرطان یا مشکلات سلامتی دیگری شود، در نتیجه اهمیت دارد که هر نوع علائم جدید را با پزشک خود در میان بگذارید.
سوالاتی که باید از پزشک خود بپرسید:
- من چه نوع سرطان استخوانی دارم؟
- آیا سرطان استخوان من خطرناک یا تهدیدکننده حیات است؟
- تومور من چقدر بزرگ است و کجا قرار دارد؟
- علت ایجاد سرطان استخوان من چیست؟
- گزینههای درمانی مناسب من کدامند؟
- چقدر احتمال دارد که سرطان استخوان من عود کند یا دچار سرطان دیگری شوم؟
Resources
American Academy of Family Physicians: Cancer Care
National Cancer Institute: Bone Cancer