شواهد جدید از ناکافی بودن فاصله ایمن ۲ متری برای پیشگیری از کووید-۱۹

از ابتدای این پاندمی مجامع علمی و بهداشتی و دولت‌ها اصرار بر رد تئوری انتقال از طریق آئروسل بخصوص در فضاهای سرپوشیده داشتند، اما ظاهرا WHO در حال بازنگری این واقعیت می‌باشد.

اکنون مشاهدات علمی وجود دارد که افراد از طریق آئروسل در هوا که ماندگاری دارد، می‌توانند حتی با رعایت فاصله ۲ متر بیماری را انتقال دهند.

در تاریخ ۶ جولای ۲۰۲۰ لیندا موراوسکا و دانالد میلتون، دو محقق عرصه آئروسل از دانشگاه مریلند آمریکا به همراه تیمی از اپیدمیولژیست‌ها، مهندسین و متخصصین آئروسل مقاله‌ای را در مجله Clinical Infectious Disease چاپ نمودند که حاوی مطالب مهمی از Airborne Transmission و یا سرایت هوایی بیماری کووید۱۹ است و در آن تقاضای تولید سیاست‌های پیشگیری جدید را نمودند. آنها اظهار تاسف کردند که نهادهای مسئولی همانند WHO تابحال علیرغم تجمع مستندات بسیار، توجه موثری به موضوع نکرده‌اند.

به دنبال انتشار مقاله فوق، در تاریخ ۷ جولای بندتا آلگرانتسی مسئول تکنیکی کارگروه کنترل عفونت WHO در یک کنفرانس خبری نسبت به موضوع نرمش نشان داده و عنوان کرد: “ما مجبوریم نسبت به پذیرش این شواهد جدید درها را باز نگهداریم و ارزش کاربردی آنها را در شکل انتقال فهمیده و در هشدارهای خود وارد کنیم”.

در ۹ جولای، WHO خلاصه‌ای از راه‌های انتقال ویروس بیماری کووید۱۹ را منتشر نمود و ذکر کرد تحقیقات بیشتری لازم است تا انتقال آئروسلی بعنوان روش قطعی انتقال پذیرفته شود، هر چند انتقال آئروسل در فواصل کوتاه short-range aerosol transmission در اجتماع و اماکنی که تهویه ضعیفی دارند قابل رد نیست.

این تاخیر در پذیرش واقعیات جدید ممکن است موجب تاخیر در اعمال روش‌های پیشگیری از انتقال آئروسل، همانند بهبود تهویه اماکن سرپوشیده و اعمال محدودیت‌های سختگیرانه‌تر برای تجمعات در اماکن سرپوشیده و افزایش فاصله اجتماعی ایمن بشود. محققین دانشگاه مریلند معتقدند در حالیکه آن دسته از مردم که با رعایت کامل پروتکل‌های رایج، می‌پندارند محفوظ از سرایتند، اما باید بدانند که هنوز در معرضند و باید سیاست‌های جدیدتری برای پیشگیری اعمال شود، بخصوص که دولت‌ها در حال گشایش تدریجی lockdownها هستند.

دکتر کیت گرابووسکی که اپیدمیولژیست بیماری‌های عفونی در دانشگاه جان هاپکینز است میگوید: طبق شواهد بالاترین سطح تماس قبل از ابتلا به بیماری، معمولا حضور در یک خانه و یا یک فضای محدود (مثلا شغلی) و برای زمان نسبتا طولانی بوده است که ذهن ما را به سمت احتمال بیشتر برای انتقال دراپلت (قطره‌های هوازی) سوق‌ میدهد. در این رابطه دکتر کیم پراتر دانشمند علم شیمی و محقق آئروسل از دانشگاه کالیفرنیا واقع در سن دیگو، می‌گوید با توجه به اینکه بیشتر ابتلاها در نتیجه گرد هم آمدن‌هاست و بسیاری از این افراد فاصله را هم رعایت نمودند، بنابرین باید در دستورالعمل‌های فاصله‌گذاری و یا انتقال هوایی تامل بیشتری کرد.

نتایج یک تحقیق جدید دیگر توسط لیندا موراوسکی از دانشگاه مریلند (هنوز تحت peer review می‌باشد) نشان می‌دهد که بیماران کووید۱۹ تقریبا ۱۰۰۰ تا ۱۰۰،۰۰۰ نسخه از RNA ویروس را از طریق بازدم در دقیقه بیرون می‌دهند که برای استنشاق‌کنندگان پاتوژنیک می‌باشد. این حجم از ویروس از طریق دراپلت تنفسی حین سرفه، عطسه و صحبت کردن این بیماران نبوده و بیشتر آئروسل باید باشد.

مطالعات دیگری نیز هستند که نشان می‌دهند ویروس SARS-Cov-2 در داخل آئروسل‌ها بیش از سایر ویروس‌ها زنده می‌مانند و حتی این ماندگاری تا ۱۶ ساعت هم گزارش شده است، ضمنا این ویروس گیرایی بیشتری نسبت به ویروس‌های هم خانواده خود دارد و احتمال می‌رود در طول ماههای اخیر به دلیل موتاسیون این گیرایی بیشتر هم شده باشد.

نتیجه می‌گیریم بهتر است مستندات جدید را جدی بگیریم، چون نحوه ابتلا بیماران نشان از مرتبط بودن تئوری آئروسل دارد. سیاست‌های بهداشتی پیشگیرانه و محدودیت‌ها باید بر تهویه درست، کوتاه کردن زمان ماندن افراد در فضاهای سرپوشیده و افزایش فاصله اجتماعی در کنار سایر پروتکل‌های رایج باشد. خیلی منتظر متقاعد شدن WHO نباشیم چون مطالعات و مقالات محکم و جدی در کنار شواهد بالینی مبنی بر تشدید سرایت در فضای بسته و مهمانی‌ها (حتی با رعایت فاصله و زدن ماسک) وجود دارد، پس دیگر جایی برای مماشات نمی‌ماند.

دکتر حسن رودگری – دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
دکتر صابر فرخی – بیمه سلامت

کارگروه تازه‌های علمی کرونا سازمان نظام پزشکی کشور

منبع:
nature.com/articles/d41586-020-02058-1