سندرم متابولیک چیست؟
سندرم متابولیک چیست؟
این سندرم مجموعه ای از عوامل خطرزای متابولیک می باشد که در یک فرد وجود دارند. برخی از علل زمینه ای این سندرم که سبب افزایش این عوامل خطرزای متابولیک می شوند عبارتند از:
- چاق بودن یا داشتن اضافه وزن.
- عدم فعالیت جسمانی .
- داشتن مقاومت به انسولین.
- عوامل ژنتیک .
سندرم متابولیک حالتی خطرناک برای سلامتی می باشد. افراد دچار این حالت میزان خطر بیشتری برای ابتلا به بیماری های مرتبط با رسوب چربی در دیواره سرخرگها (آترواسکلروز) دارند. بیماری قلبی کرونری که ممکن است منجر به حمله قلبی شود، تنها نمونه ای از این بیماری ها است. سکته مغزی و بیماری عروق محیطی مثال های دیگری می باشند. همچنین احتمال ابتلا به دیابت نوع ۲ در افراد دچار سندرم متابولیک بیشتر می باشد.
چه کسی مبتلا به سندرم متابولیک می باشد؟
شیوع این سندرم در سالهای اخیر افزایش یافته است. تخمین زده می شود که در حدود ۲۰ تا ۲۵ درصد بزرگسالان مبتلا به آن هستند.
این سندرم با چاقی مرکزی و مقاومت به انسولین همراه می باشد. چاقی در پرفشاری خون، افزایش کلسترول LDL خون(کلسترول بد )، کاهش کلسترول HDL (کلسترول خوب) و هیپر گلیسمی (افزایش قند خون) دخیل می باشد.
چاقی شکمی بویژه با عوامل خطرزای متابولیک در ارتباط می باشد. سندرم متابولیک مجموعه ای از عوارض متابولیک چاقی است. در بیماری مقاومت به انسولین، بدن به خوبی نمی تواند از انسولین استفاده بنماید. بدن در زندگی روزانه برای تبدیل قند و نشاسته به انرژی نیاز به انسولین دارد. اگر بدن نتواند این کار را انجام دهد، دیابت یا بیماری قند خون رخ می دهد.
در برخی از افراد مقاومت به انسولین به ارث می رسد. در این افراد عوامل اکتسابی (مانند افزایش چربی بدن وعدم فعالیت جسمانی) می توانند سبب ایجاد مقاومت به انسولین و سندرم متابولیک شوند. اکثر افراد مبتلا به مقاومت به انسولین، همزمان مبتلا به چاقی مرکزی (شکمی) نیز می باشند.
سندرم متابولیک چگونه تشخیص داده می شود ؟
جدیدترین معیارهای شناسایی سندرم متابولیک وجود۳ یا تعداد بیشتری از عوامل خطرزای متابولیک زیرمی باشد :
- چاقی مرکزی (شکمی) که با دور کمر اندازه گیری می شود:
- بیش از ۴۰ اینچ یا ۱۰۲ سانتیمتر در مردان.
- بیش از ۳۵ اینچ یا ۸۸ سانتیمتر در زنان.
- تری گلیسرید ناشتای خون mg/dl 150 یا بیشتر، یا دریافت دارو به دلیل افزایش تری گلیسرید خون.
- کلسترول HDL پایین خون یا مصرف دارو به علت HDL پایین :
- مردان : کمتر از ۴۰ mg/dl
- زنان : کمتر از ۵۰ mg/dl
- افزایش فشار خون به ۱۳۰/۸۵ mg/dl یا بیشتر یا مصرف دارو به دلیل پر فشاری خون.
- گلوکز (قندخون) ناشتا ۱۱۰ mg/dl یا بیشتر یا مصرف دارو برای گلوکز خون بالا.
سندرم متابولیک چگونه درمان می شود؟
افراد مبتلا به سندرم متابولیک از طریق کنترل عوامل خطرزای خود می توانند خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی و دیابت نوع ۲ را کاهش دهند.
بهترین راه برای آنها، کاهش وزن و افزایش فعالیت جسمانی است.
در این قسمت برخی از اقدامات مهم جهت کنترل سندرم متابولیک ذکر می شود:
- به طور مداوم وزن خود راکنترل کنید (بخصوص شاخص چاقی مرکزی. همچنین گلوکز خون، لیپوپروتئین ها و فشارخون خود را کنترل کنید.
- عوامل خطرزای خود را براساس دستورالعمل های ذکر شده تحت درمان قرار دهید (هیپرلیپیدمی، پرفشاری خون و گلوکز بالای خون).
- به دقت داروهای ضدفشارخون را انتخاب کنید چرا که داروهای مختلف دارای اثرات متفاوتی بر روی حساسیت به انسولین هستند.
ما نیاز به تحقیقات بیشتری جهت درک چگونگی کمک به کنترل سندرم متابولیک با استفاده از دارودرمانی داریم. مهم است که ما جهت کنترل صحیح آن بر روی هر پنج جزء این سندرم تمرکز نماییم.
من چگونه می توانم بیشتر یاد بگیرم؟
با پزشک، پرستار یا مشاور سلامتی خود مشورت کنید. اگر مبتلا به بیماری قلبی می باشید یا قبلا دچار سکته مغزی شده اید، ممکن است اعضای خانواده شما در معرض خطر باشند. ایجاد تغییرات در شیوه زندگی آنها جهت کاهش میزان خطر مهم است.
شما می توانید از کتابچه ها و بروشورهای علمی جهت انتخاب زندگی سالمتر و کاهش میزان خطر، کنترل بیماری و مراقبت از افراد مورد علاقه تان استفاده کنید. دانایی توانایی است بنابراین بیشتر بیاموزید و بیشتر زندگی کنید.
علایم هشدار دهنده حمله قلبی یا سکته کدامند؟
علایم هشدار دهنده حمله قلبی
برخی ازحملات قلبی شدید و ناگهانی هستند، اما اکثر آنها به آهستگی آغاز شده و همراه با احساس درد و ناراحتی خفیف و یک یا تعداد بیشتری از علایم زیر هستند:
- احساس ناراحتی در قفسه سینه.
- احساس ناراحتی در سایر نواحی فوقانی بدن.
- تنگی نفس با یا بدون احساس ناراحتی در قفسه سینه.
- سایر علایم شامل تعریق سرد، تهوع یا احساس سبکی سر.
علایم هشدار دهنده سکته مغزی
- احساس ضعف یا بی حسی ناگهانی در صورت، بازو یا پا بویژه در یک طرف بدن.
- کاهش سطح هوشیاری، مشکل در درک مفاهیم یا صحبت کردن به شکل ناگهانی.
- مشکل ناگهانی در دید یک یا هر دوچشم.
- اختلال در راه رفتن، سرگیجه، عدم تعادل یاعدم هماهنگی ناگهانی.
- سردرد شدید ناگهانی بدون علت مشخص.
سعی کنید در مورد سکته مغزی آموزش های لازم را ببینید. هرچه زمان بیشتری بگذرد، مغز آسیب بیشتری می بیند. با ۱۱۵ تماس بگیرید و در صورتیکه علایم سکته مغزی یا حمله قلبی را تجربه کرده اید، فورا به بیمارستان مراجعه کنید.
آیا پرسش یا توضیحی از پزشک خود دارید؟
دقایقی را برای یادداشت سوالات خود در ملاقات بعدی خود با پزشکتان اختصاص دهید. برای مثال:
من چگونه می توانم وزن خود را کاهش دهم؟
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
آیا فعالیت فیزیکی سطح HDL من را تحت تاثیر قرار می دهد؟
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
