سقط خود به خود
سقط خود به خود را به صورت دفع خود به خود محصولات لقاح قبل از هفته ۲۴ حاملگی تعریف می کنند.اینحالت معمولا بین هفته ۸ و ۱۲ اتفاق افتاده و با شیوع کمتر هنگامی که اتیولوژی آن متفاوت است در خلال سه ماهه دوم پیدا می شود. تصور میشود که حداقل در هر پنج حاملگی ، یک مورد با سقط خودبخود ی خاتمه پیدا می کند.
شایع ترین علت سقط خودبخودی در ۳ ماهه اول بارداری اختلالات کروموزومی است
شایع ترین علت سقط خودبخودی در ۳ ماهه دوم بارداری نقص های ساختمانی رحم یا دهانه رحم / مرگ جنین و یا نارسایی های جفت است
انواع سقط:
- تهدید به سقط
- سقط اجتناب ناپذیر
- سقط ناقص
- سقط کامل
- سقط فراموش شده
- سقط عفونی
عوامل مستعد کننده و خطر ساز سقط خود بخودی
۱-بعضی از عفونتها در مادر:مانند عفونت دستگاه تناسلی با ویروس هرپس سیمپلکس
۲- دیابت قندی کنترل نشده
۳- کمبود هورمون پروژسترون در مادر
۴- سوء تغذیه خیلی شدید مادر
۵- استعمال دخانیات توسط مادر
۶- مصرف الکل توسط مادر
۷- مصرف زیاد قهوه توسط مادر
۸- برخورد مادر با اشعه ایکس
۹- مصرف قرصهای ضد بارداری در زمان بارداری
۱۰- داشتن دستگاه داخل رحمی در زمان بارداری
۱۱- گازهای بیهوشی
۱۲- عدم پذیرش جنین توسط سیستم ایمنی مادر
۱۳- میوم رحمی
۱۴- چسبندگیهای داخل رحمی
۱۵- نقصهایی در ساختمان رحم ( رحم با شکل غیر طبیعی )
۱۶- نارسا بودن دهانه رحم (دهانه رحم به صورت طبیعی در زمان زایمان باز می شود ولی در دهانه رحم نارسا این حالت زود تر اتفاق می افتد).
۱۷- سن بالای مادر در زمان بارداری
۱۸- خوردن ضربه به شکم در زمان بارداری
۱۹- جراحی های شکم در زمان بارداری
۲۰- بارداری با فاصله کمتر از ۳ماه از زایمان قبلی
علایم اصلی وهشداردهنده سقط جنین
شایعترین نشانه سقط خونریزی از مهبل است که می تواند از یک لکه بینی خفیف تا خونریزی شدید متفاوت باشد.
خون می تواند حاوی لخته یا بافت های دیگر باشد.
به هرحال خونریزی مهبلی در طی حاملگی همیشه به معنای وقوع سقط نیست. به ویژه اگر خونریزی خفیف است و فقط مدت کوتاهی دوام می آورد. خونریزی طولانی یا سنگین همانند یک قاعدگی یا سنگین تر از آن به احتمال بیشتری سقط را مطرح می کند.
اغلب گرفتگی های عضلانی با دردهای مشابه قاعدگی و کمی درد وجود دارد. احساس گرفتگی می تواند ریتمیک و بسیار ناراحت کننده مشابه انقباضات زمان زایمان باشد. ممکن است میزان زیادی مایعات از دست برود به ویژه اگر حاملگی پیشرفت بیشتری داشته است. در بعضی زنان علائم معمول حاملگی مانند تهوع، درد پستانی و خستگی ممکن است بدون انتظار متوقف شود.
هر علامت این چنینی باید بلافاصله به پزشک گزارش شود، اگر سقط شروع شده باشد کار کمی می توان برای پیشگیری از انجام آن نمود.
عوارض سقط جنین
در موارد سقط عفونی ، بیمار دارای علائم تب ، لرز و ترشحات واژینال غلیظ و بدبو می تواند باشد .
به طور کلی عوارض سقط جنین عبارتند از : خونریزی ، باقی ماندن بقایای جفت و جنین ، سوراخ شدن رحم حین عمل خارج کردن بقایای جفت و صدمه به ارگان های مجاور ، عفونت های رحمی و لگنی ، سندرم آشرمن ( چسبندگی داخل رحم )
روش ها واقدامات تشخیصی
- معاینه لگن توسط پزشک برای تعیین سایز رحم و میزان باز شدن دهانه رحم
- سونوگرافی شکمی و واژینال – برای تعیین وجود ضربان قلب جنین و میزان رشد جنین
- آزمایشات خونی نظیر تست BHCG برای تعیین احتمال وجود بقایای جفت پس از سقط
- آزمایشات بافتی برای تشخیص قطعی سقط جنین و نیز رد احتمال حاملگی مولار
روش های درمانی متداول
اگر سقط کامل شده باشد، دیگر به درمان نیازی نیست. وقتی سقط قبل از هفته ۱۰ حاملگی اتفاق می افتد، احتمال بیشتری دارد که کامل شود و رحم کاملاً خالی شده و دهانه رحم بسته شود. اگر سقط کامل نشود نیاز به درمان دارد. گرچه در بعضی موارد بهتر است اجازه داده شود که سقط سیر طبیعی خود را طی نماید. تصمیم در خصوص اینکه آیا درمان طبی نیاز است یا خیر بستگی به مرحله حاملگی، میزان خونریزی، هر گونه خطری برای سلامتی و انتخاب شخصی هر زن دارد.
وقتی حاملگی قبلاً بدون خونریزی متوقف شده باشد بدون آنکه فرد متوجه شده باشد، یا زمانی که میزان قابل توجهی خونریزی وجود دارد،درمان با دارو یا جراحی برای برداشتن بافت باقیمانده لازم می شود. گرچه خونریزی پس از آن نیز ممکن است طولانی شود، تحقیقات نشان می دهد که پرهیز از جراحی می تواند خطر عفونت را زیاد کند.
به هر حال مهم است که زن از نزدیک مورد مراقبت قرار بگیرد تا اطمینان حاصل شود که بافت سقط شده به طور کامل دفع شده است، چرا که هر تأخیر قابل توجهی می تواند باعث عفونت شود.
درمان جراحی، نیازمند یک بیهوشی کوتاه مدت ۵ دقیقه ای برای تخلیه رحم است.
پیشگیری از سقط جنین:
شش نکته ضروری برای پیشگیری از سقط جنین:
دپارتمان بهداشت آمریکا در گزارشی به شش مورد که زنان باردار باید برای سلامت خود در نظر داشته باشند، اشاره کرده است.
- اولین مورد، باکتری «لیستریا» است. این باکتری باعث بروز سقط جنین میشود؛ به طوری که ۸۸ درصد از زنان باردار به دلیل وجود این باکتری ناشی از مصرف برخی از مواد غذایی در بیمارستان بستری شده و ۳۰ درصد هم جنین خود را از دست میدهند. این مواد غذایی شامل غذاهای آماده، ماهی دودی، پنیر نرم، شیر جوشانده نشده، گوشت فریز شده و غذاهای نیمه آماده، این مواد حاوی باکتری لیستریا هستند.
- دومین مورد که زنان باردار باید از آن دوری کنند، جیوه است. این ماده یک فلز با شدت مسمومیت بالاست که در صورت در معرض قرار گرفتن به مدت طولانی و دائم میتواند به سیستم مرکزی عصب و سایر ارگانهای بدن نظیر کبد و دستگاه گوارش اثر مخرب بر جای بگذارد.این ماده درون بدن ماهیها و سایر آبزیان وجود دارد که پس از صید و مصرف به بدن انسانها منتقل میشود.
- سومین موردی که باعث بروز سقط جنین و بیماریهای مرتبط با تولد میشود، بیماری با منشا انگل توکسوپلاسماست. این انگل از حیوانات خونگرم نظیر گربههای خانگی به فرد منتقل میشود. به همین دلیل، اکثر پزشکان و متخصصان زنان به خانمهای باردار توصیه میکنند از نزدیک شدن و تماس با این حیوانات خودداری کنند تا هم سلامت خود و هم سلامت جنینشان را حفظ کنند.
همچنین اگر این انگل در گوشت موجود باشد، دمای بالا و یا پایین میتواند آن را نابود کند؛ به طوری که مواد غذایی چون آبزیان خام، سبزیجات و میوههای نشسته، گوشتهای نیمه پخته و دودی حاوی این انگل هستند که نباید آنها را مصرف کنیم.
براساس اعلام دپارتمان بهداشت آمریکا میتوان با شست و شوی کامل دستها و تمامی سطوح و مواد غذایی و یا دوری جستن از حیوانات خانگی به ویژه گربهها از ورود این انگل مخرب به داخل بدن جلوگیری به عمل آورد.
- چهارمین مورد عامل بیماریزایی و سقط جنین، باکتری سالمونلا است. این عامل بیماریزایی نشانههایی چون تب بالا، استفراغ، تهوع و مننژیت را شامل میشود. این عامل میتواند باعث بروز تب تیفویید نیز شود، اما با پختن و گرما دادن مواد غذایی میتوانید این باکتری را نابود کنید. مواد غذایی که نباید آنها را مصرف کرد شامل آبزیان خام، گوشت و لبنیات پاستوریزه نشده و مواد غذایی خانگی است.
- پنجمین مورد ماده سمی «پولی کرونتید بی فنیل» یا به اختصار PCB که تا سال ۱۹۷۰ میلادی در محصولات الکتریکی مورد استفاده قرار میگرفتاین ماده متاسفانه از طریق سطوح غنی از چربی نظیر شیر مادر جذب بدن جنین شده و ناتواناییهای ذهنی، وزن کم حین تولد و عدم رشد مغزی را در پی دارد.مواد غذایی نظیر آبزیانی که از سدها و دریاچههای اطراف تاسیسات برقی و الکتریکی PCB صید میشوند، حاوی مقادیر زیادی از این ماده هستند.
- ششمین مورد باکتری E.Cdi است که از طریق مصرف زیاد مواد دارای کافئین و الکل وارد بدن جنین میشود.
مدیریت بیماری (بایدها ونبایدها ونحوه نگهداری بیمار)
بهبودی پس از سقط جنین ممکن است از چند ساعت تا چند روز طول بکشد ولی ذکر این نکته حائز اهمیت است که تا ۲ هفته پس از سقطباید از دااشتن رابطه جنسی و یا دوش واژینال و یا تامپون حذر شود . شروع پریود بعدی پس از سقط ممکن است تا ۶ هفته بطول بکشد اما ۲ الی ۴ هفته پس از سقط می توان از روش های ضد بارداری نظیر قرص جلوگیری و یا IUD استفاده شود . حداقل تا سه ماه برای بارداری بعدی باید صبر شود .همچنین زن باردار پس از سقط ، باید از نظر روحی کاملا توسط خانواده حمایت شود در صورت لزوم به روانشناس و یا روانپزشک در صورت مشاهده علایم افسردگی مراجعه نماید.
باورهای غلط
بر خلاف تصور عامه ، فعالیت های روزمره و انجام ورزش و بلند کردن اشیا سنگین و نیز داشتن رابطه جنسی و کار کردن ( به شرطیکه محل کار عاری از مواد شیمیائی مضر باشد) سبب سقط جنین نمی شوند .
استراحت مطلق برای جلوگیری از سقط: این باور غلط بسیار رایج است، استراحت مطلق برای جلوگیری از سقط به یک باور عمومی تبدیل شده است، در صورتیکه حتی در برخی موارد استراحت خطر ایجاد لخته خون در رگهای بدن را هم بالا می برد